Сейдинова Турсынкул Андасбековна
ОҚО Шымкент қаласы
№27 «Мәртөбе» жалпы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі
Санаты: Бірінші
Еңбек өтілі:
Пәні: Дүниетану
Сынып: 4 А
Тақырыбы: Ауаның ластануы. Ауаны қорғау.
Мақсаты: Ауаның ластануы және ауаны қорғау тақырыбын терең ашу, өзекті мәселелерді анықтау.
Нәтижесі: Ауаның ластану себептерін және ауаны қорғау жолдарын анықтайды.
Мерзімі:07.12.2013ж.
Пәні: Дүниетану
Сынып: 4А
Кезеңдер
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Қолданылған ресурстар
|
І.Кіріспе
|
Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын сабаққа аудару.
«Гүлдер, Өріктер» ойыны
|
Бір-бірінен ата-анасының аты-жөнін сұрайды.
«Кәмпиттер» арқылы топқа бөлу
|
|
ІІ.Таныстырылым
|
Карта бойынша жылуы 20 грдустан төмендемейтін жерлерді және ең суық аймақтарды атап өту.
|
Ауа райы және климат тақырыбына құрастырған сұрақтарына жауап алу.
«Маршрут» әдісі
І аялдама
1. Ауа құрамындағы газдардың тіршілік үшін қажеттісі қайсысы?
2.Оттегі неге бітіп қалмайды?
3.Жасыл желекті не үшін қорғап, жылда көбейтіп отырамыз?
ІІ аялдама
1.Ауа қабаты бізге қажет пе?
2.Ауа қызғанда көлемі қалай өзгереді?
3.Ауаның тіршілік үшін қажеттігін тағы қалай дәлелдеуге болады?
ІІІ аялдама
1.Ауа райын зерттейтін ғылым саласы қалай аталады?
2.Ауа райын бақылау үшін не қажет?
3.Қазақсатанның жеріне не себепті жауын-шашын аз түседі?
4.Климаттың өзгеруіне қандай жағдайлар әсер етеді?
|
А3 ақ қағазы
|
ІІІ.Негізгі кезең
|
Табыс критерийін оқушылармен бірге түзеді.
Жұмыстарын бақылап жүреді.
«Бес жолды өлең» әдісін таныстырып өтеді.
|
Білімді тексеру кезеңі:
ІV.Табыс критерийі:
1.Таза ауа – денсаулық кепілі
2.Зауыттар мен жанартаулардың ауаны ластауы.
3. Айналаны жасыл желекке айналдыру арқылы ауаны қорғаймыз.
V. Жаңа материалды «Бұлттар сөйлейді» әдісін жұппен орындайды.
Таза ауа – денсаулық кепілі. Әр адам тәулігіне бірнеше мың литр ауа жұтады.
Зиянды заттары бар ауамен тыныс алаған адамның жұмысқа қабілеті кемиді.
Бұл жағдай түрлі ауруға шалдықтырады. Адамға тыныстау үшін таза ауа қажет.
Айналадағы ауаның тазалығын сақтау үшін оны көгалдандыру қажет.
Оқулық бойынша түсіндіру.
Табиғатта заттар арасында белгілі бір үйлесімділік бар. Әр қабаттағы өзінің белгілі бір мөлшерін сақтайды.Сондықтан ауаның құрамы тұрақты болып шығады.
Өркениет пайда болғалы ауаға кездейсоқ заттар қосыла бастады. Оған дейін ауа тек табиғи жолмен ғана ластанатын.Жанартаулар атқылағанда ауаға бу күйіндегі заттар ,улы газдар араласады. Жел арқылы шаң,тозаңдар ұшып шығады.
Ормандар өртенгенде көп газдар ұшады. Өсімдіктер иен жануарлардың қалдығы шірігенде түзілетін газдар да ауаға тарайды. Мұның бәрі табиғи ластануға жатады. Заттар айналымы кезінде ауа табиғи ластанудан өзін-өзі тазартып отырады.
Ал адамның ауаны ластауынан ірі қалаларда қала ауасы нашарлайды. Адам да ,жануар да ауа құрамына сәйкес газ қоспасымен тыныс алуға үйренген.Қоспа құрамы өзгергенде ағзаның тыныс алуы бұзылады. Ормандарда 400 жыл өмір сүретін ағаштар қалаларда 50-80 жыл ғана өмір сүреді.
Ауаға тарайтын кездейсоқ заттардың көбеюінен ауа қабаты өзін-өзі тазалай алмайды.Оны қорғау керек.Зауыттарға арнайы тазартқыш қондырғылар орнатылады.Машиналардан шығатын түтін жолына сүзгі қояды.
Ауаны тазартудың ең тиімді жолы—көгалдандыру. Бұл іске өзің де қосыла аласың.
Оқулықпен жұмыс. Тізбектей дауыстап оқыту.
Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі:
«Бес жолды өлең» «АУА»
1.Кім? Не?
2.Не істейді?
3.Қандай?
4. Сөйлем құрастыру.
5.Синоним
Оқушылар жауаптарын жазып болғаннан соң, үздікшығарманы оқиды.
Жапатары:
Ауа
Ауа суық, ыстық болады. Ауырлайды, жеңіл болады.
Түссіз, улы, өмір нәрі.
Ауаны тазартудың ең тиімді жолы- көгалдандыру.
Газ.
Орман ағаштарын кескеннен кейін табиғатта қандай өзгерістер болады.?
Орман ағаштарының тигізер пайдасы қандай?
Екі бағанға жазып, қорытынды жасату.
|
|
ІV. Қорытынды
|
Тест материалдарын таратып, бақылайды.
Үйге тапсырма: 68,69,70- беттерді оқып, сұрақтар құрастыру.
|
1.Ауаның түсі қандай ?
А)бұлыңғыр, көкшіл
Б)түссіз,мөлдір
Ә) ақшыл,бу
В)жылтыр,газ
2.Жер бетінде ауаның ауысуынан не пайда болады?
А)тұман
Б) кемпірқосақ
Ә)нөсер
В)жел
3.Біздің жерімізге суық ауа қай жақтан келеді?
А)таудан
Б)солтүстіктен
Ә)бұлттан
В) оңтүстіктен
4.Ауаны тазартудың ең тиімді жолы?
А)газдандыру
Б) сүзгіштер қою
Ә) көгалдандыру
В) желдеткіш орнату
|
|
V.РЕФЛЕКСИЯ
|
Бүгінгі сабақ сендерге ұнады ма?
Топтық жұмыс орындау барысында қандай қиындықтарға кездестіңдер?
Бір-бірлеріңді бағалау әдісі ұнады ма?
|
«Мадақтау сенгвичі» әдісі
Өзін-өзі және өзара бағалау.
|
|
Пән мұғалімі: Т.А.Сейдинова
Қысқа мерзімдік жоспар
Пәні: Қазақ тілі Сыныбы: 4А
Тақырыбы: Сөз және оның мағынасы.
Мақсаты: Сөз және мағынасын айқындау, мағыналарын анықтай отырып топтастыру.
Нәтижесі: Сөздердің мағынасын анықтайды, ажыратады.
Мерзімі: 04.09.2013 ж.
Сабақ барысы:
Уақыты
|
Мұғалімнің
іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Қолданылатын ресурстар
|
5 мин
|
І.КІРІСПЕ. Іс-әрекеттегі зерттеу бойынша бүгінгі сабағымызды бастаймыз.
Психологиялық дайындық. «Мұз.От» ойыны
Оқушылардың сабаққа дайындығын бақылау. Топ ережесін құру.
Оқушыларды мақсатымен және бағалау критерийімен таныстыру.
Дауға салса,
Сезімге салса,
Ойға салса,
Өмірдің кез келген орайында
Әрі байырғы, әрі мәңгі жас,
Отты да ойнақы
Ана тілімізден артық дүниеде қымбат не бар екен, - деп Президентіміз Н.Ә.Назарбаев айтқандай,қазақ үшін қымбат...
ҚАЗАҚ ТІЛІ САБАҒЫ БАСТАЛАДЫ.
|
Мұғаліммен сәлемдесу. Оқушылар топқа бөлініп, өз үстелдерінің басына жиналады.
Жаттығуды жасайды.
алмастай қиған,
қырандай қалқыған,
қорғасындай балқыған,
әрі қару, әрі қалқан,
|
Моншақтар, АКТ,оқулық, «Бастауыш сынып» журналы.
|
5 мин
|
ІІ.ТАНЫСТЫРЫЛЫМ
Топқа бөлу үшін мына моншақтарды қолданамыз.
Моншақтарды балалар өздері таңдап алады да, топтарға бөлінеді.
|
Қызыл тобы
Жасыл тобы
Сары тобы
Көк тобы
|
|
қолданылған
рсурстар
|
15 мин
|
ІІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Нұсқаулық: Кез келген сөздің мағынасын ашыңдар.
Сөз болмаса біз қалай сөйлесер едік деп ойлайсыңдар?
Әлемде сөйлеспейтін адамдар бар деп ойлайсыңдар ма?
Сөз құдіреті дегенді қалай түсінесің?
- Су тамшылардан, орман ағаштардан тұрады. Ал сөз неден құралады деп ойлайсыңдар?
Нұсқаулық:
«Джигсо» әдісі арқылы жұмыс жасаймыз. Топ мүшелері көшбасшы, баяндамашы, уақыт сарапшысы, хатшы міндетін алыңдар.
І. Бағалау критерийі:
1.Сөз және оның мағынасын анықтау.
2. Мағынасы мәндес, мағынасы қарама-қарсы, дыбысталуы бірдей бірақ беретін мағыналары әр басқа сөздерді ажырату.
3.Сөздерден сөйлемдер құрау.
Сергіту сәті. «Балапандар»әні мен биі
|
Жаңа сабақ бойынша өз ойларын айтуы.
Сөз белгілі бір мағына айтылады. Атауы, сыны, саны, іс-әрекет. Сөз буыннан, буын дыбыстан құралады.
Оқушылар бағалау критерийлеріне сүйене отырып, жақсы жауап беруге ұмтылады. Белсенді қатысады. Тапсырманы тиянақты орындайды.
Оқушылар топпен жұмыс жасайды. Берілген тапсырмалар бойынша жұмыстанып, қорғайды.Бір – біріне сұрақтар қойып, жауап береді.
Өзара бағалайды.
Оқушылар семантикалық картаны орындайды, ойларын дамытады.
Балалар парақшадағы бағалар бойынша өздерін бағалайды.
|
|
|
мин
|
ІV. ҚОРЫТЫНДЫ
«Семантикалық картамен» жұмыс
|
Мәндес сөздер
|
Қарама-қарсы сөздер
|
Дыбыс-талуы бір, мағыналары әр басқа
|
Ақ-қара
|
|
+
|
|
Жас, балғын, кішкентай
|
+
|
|
|
Бет, келбет, жүз
|
+
|
|
|
Жуан-жіңішке
|
|
+
|
|
Жақсы-жаман
|
|
+
|
|
Қара
|
|
|
+
|
ЖҮЗ
|
|
|
+
|
Ынтымақ, бірлік
|
+
|
|
|
Ұзын-қысқа
|
|
+
|
|
жаз
|
|
|
+
|
Оқушының аты-жөні: __________________________ күні:
V.Үй тапсырмасы 22- жаттығудың критерийі:
1.Өлеңді мәнерлеп оқы.
2.Соңғы төрт қатарын көшіріп жаз.
3.Бұрыш сөзінің мағынасын ашыңдар.
VII.РЕФЛЕКСИЯ
Бүгінгі сабақ сендерге ұнады ма?
Топтық жұмыс орындау барысында қандай қиындықтарға кездестіңдер?
Өзін-өзі және өзара бағалау әдісі ұнады ма?
|
«Семантикалық картамен» жұмыста
мәндес, қарама-қарсы сөздер мен дыбысталуы бірдей, мағынасы әр басқа сөздерді талдайды.
ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАЙДЫ.
Сабақтан алған әсерін айтып, ой бөліседі.
|
|
Қысқа мерзімдік жоспарлау
Пәні: Қазақ тілі Сыныбы: 4А
Тақырыбы: Сөз және оның құрамы.
Мақсаты: Сөз және құрамына талдау, мағыналарын анықтай отырып .
Нәтижесі: Сөздердің сөз құрамына талдай алады, жұрнақ пен жалғауды ажыратады.
Мерзімі: 05.09.2013 ж.
Сабақ барысы:
Кезеңі
|
Уақыты
|
Мазмұны
|
Мұғалімнің
іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
І. КІРІСПЕ
|
2
|
а)Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық ахуалын байқау
ә)Өткенді еске сұрақ-жауап арқылы еске түсіру.
б)Оқушыларды мақсатымен және бағалау критерийімен таныстыру.
|
«Ыстық алақан»сергіту жаттығуы.
Дауға салса
Сезімге салса,
Ойға салса,
Өмірдің кез келген орайында
Әрі байырғы,
Ана тілімізден артық қазақ үшін дүниеде қымбат не бар екен, - Президентіміз Н.Ә.Назарбаев айтқандай,қазақ үшін қымбат...
|
Оқушылар шеңбер болып отырып жаттығу жасайды.
алмастай қиған,
қырандай қалқыған,
қорғасындай балқыған,
әрі қару, әрі қалқан,
әрі мәңгі жас,
Отты да ойнақы
ҚАЗАҚ ТІЛІ САБАҒЫ БАСТАЛАДЫ.
|
|
ІІ. Таныстыры-лым
|
10
|
Үй тапсырмасының
табыс критерийі:
1.Сөз және оның мағынасын анықтау.
2. Мағынасы мәндес, мағыналары қарама-қарсы және дыбысталуы бірдей бірақ беретін мағыналары әр түрлі сөздерге мысалдар келтіру.
3.22-жаттығу
|
Топқа бөлу үшін мына сөздерді қолданамын:Алма, банан, мандарин, апельсин
|
Алма
Банан
Мандарин
Апельсин
«Мұғалім-оқушы» әдісі арқылы жұптық жұмыс жасау.
Үй тапсырмасын бір-бірінен сұрайды.
|
|
|
ІІІ.Негізгі
бөлім
|
25
|
ІІІ.БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙІ:
1.Түбір мен қосымшаны ажырату.
2.Жұрнақ пен жалғауды ажыратамыз.
3.Сөйлемдер құраймыз.
Ой қозғау
.
|
Топтық жұмыс:
Түбір мен қосымша туралы не білеміз?
Мына сызбадан не байқадыңдар?
Қосымшаларды нешеге бөледі екенбіз.
Қосымшалардың бір-бірінен қандай айырмашылықтары бар,дәлелдеңдер.
«ТҮБІР- сөздің бастапқы мағыналы бөлшегі» дегенмен келісесіңдер ме?
Қосымша жеке тұрғанда ешбір мағына білдіре алмайды деген пікірмен келісесің бе?
Әр топ тапсыраны мұқият орындауын және оқушыларды бақылайды.
|
Жұрнақ пен жалғаудың айырмашылығын айтып, мысал келтіре отырып дәлелдейді.
Топқа ат қойып, топ басшы сайлайды.
Оқушылар жаттығуды топ болып орындайды.
«Джигсо» әдісі арқылы түсіндіреді.
Оқушылар жұмыстарын қорғайды.
Өзара бағалайды.
|
Бағалау парағына
|
|
ІV. Қорытынды
|
6
|
Деңгейлік тапсырмалар критерийі:
1.Түбір мен қосымшаны қалай анықтауға болады?
2.Қосымшаны сәйкестендір.
3.Жұрнақ пен жалғаудың қызметі.
|
Оқушылардың барлығына бірдей тест беріледі.
Барлық тесттерді тексеріп жиынтық баға қояды.
|
Оқушылар тестті орындайды.
Жұбының тестін тексереді.
Өзара бағалайды.
|
|
|
2
|
Үйге тапсырма:29-жаттығу
11 бет
|
Кері байланыс
|
|
|
Пән мұғалімі: Т.А.Сейдинова
Қысқа мерзімдік жоспарлау
Пәні: Қазақ тілі Сыныбы: 4А
Тақырыбы: Сөз және оның құрамы.
Мақсаты: Түбір сөзбен туынды сөзді ажыратады сөз құрамына талдайды.
Нәтижесі: Сөздерді сөз құрамына талдай алады, жұрнақ пен жалғауды ажыратады.
Мерзімі: 09.09.2013 ж.
Сабақ барысы:
Кезеңі
|
Уа
қы
ты
|
Мазмұны
|
Мұғалімнің
іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
І. КІРІСПЕ
|
2
|
а)Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық ахуалын байқау
«Сағат» әдісі арқылы кездесу ұйымдастырады.
ә)Өткенді еске сұрақ-жауап арқылы еске түсіру.
б)Оқушыларды мақсатымен және бағалау критерийімен таныстыру.
|
«Ыстық алақан» сергіту жаттығуы.
|
Оқушылар жаттығу жасайды.
|
|
ІІ. Таныстыры-лым
|
10
|
Үй тапсырмасының
табыс критерийі:
1.Қосымшаларды өмірде қалай қолданамыз?
2.Егер, жұрнақ, жалғау болмаса... Мысалдар келтіреді.
3.Өздеріңе ұнаған мақал-мәтелді жазып, сөз құрамына талдаңдар.
|
Әр жұптың тапсыраны мұқият орындауын және оқушыларды бақылайды.
|
«Сағат» әдісі арқылы жұптық жұмыс жасау.
Үй тапсырмасын бір-бірінен сұрайды.
Сергіту сәті «Қара жорға»
|
|
|
ІІІ.Негізгі
бөлім
|
25
|
ІІІ.БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙІ:
1.Түбір сөз бен туынды сөзді ажыратыңдар.
2.Сөздерді сөз құрамына талдаңдар. 32-жаттығу.
3 Түбір мен . қосымшалы сөзді сәйкестендіріңдер 34-жаттығу
.
|
Топқа бөлу үшін конвертке салынған конфеттерді қолдандым .
«Алма» кәмпиттері
«Асия» кәмпиттері
«Түймедақ» кәмпиттері
«Лимон» кәмпиттері
|
Түбір мен туынды сөз айырмашылығын айтып, мысал келтіре отырып дәлелдейді.
Топқа ат қойып, топ басшы сайлайды.
Оқушылар жаттығуды топ болып орындайды.
«Маршрут» әдісі арқылы тапсырманы орындайды.
Оқушылар жұмыстарын қорғайды.
Өзара бағалайды.
|
Бағалау парағына
|
|
ІV. Қорытынды
|
6
|
«Сәйкестендіру» стратегиясы
|
Мұғалім оқушыларды бақылайды.
|
Оқушылар кезекпен сөздерді сәйкестендіреді.
|
|
|
2
|
Үйге тапсырма:35-жаттығу
13 бет
|
Кері байланыс
|
|
|
Пән мұғалімі: Т.А.Сейдинова
Қысқа мерзімдік жоспарлау
Пәні: Қазақ тілі Сыныбы: 4А
Тақырыбы: Сөз және оның құрылымы
Мақсаты: Сөз және құрылымын айқындау, сөздердің мағыналарын ашу.
Нәтижесі: Дыбыстарды ажыратады, сөз құрамына талдайды.
Мерзімі: 10.09.2013 ж.
Сабақ барысы:
Кезеңі
|
Уа
қы
ты
|
Мазмұны
|
Мұғалімнің
іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
І. КІРІСПЕ
|
2
|
а)Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық ахуалын байқау
КІРІСПЕ.
І.Психологиялық дайындық. «Сәлемдесу»
Дене мүшелерін айтқан кезде сол мүшелері сәлемдесу керек.
«Ыстық сұрақ» оқушыларға жеке –жеке сұрақтар қою
|
Сен әрқашанда ұстамды, байыптысыз ба?
Сенің көңіл- күйің біркелкі ме?
Үйде еркесің бе?
Үй тапсырмасын бір өзің орындайсың
ба ?
Сен тез ашуланасың ба?
Сенің достарың көп пе?
Сенкітап көп оқисың ба?
Жұрнақ пен жалғау қосымша ма?
Сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейді ме?
Суретке түскенді ұнатасың ба?
|
Сұрақтарға тек «иә-жоқ» деп жауап береді.
Оқушылар екі топқа бөлініп дене мүшелері арқылы сәлемдеседі.
«Қайырлы күн» деп айтамыз,
Түсте бірге қайтамыз.
Отбасының гүліміз,
Көңілді өтер күніміз.
|
|
ІІ. Таныстыры-лым
|
10
|
Үй тапсырмасының
табыс критерийі:
І. Үй тапсырмасының табыс критерийі:
1.Жұрнақ пен жалғау туралы кеңінен айтып өту.
2.Сөздерді құрамына қарай талдау.
3. «Сәйкестендіру» стратегиясы.
|
Әр жұптың тапсыраны мұқият орындауын және оқушыларды бақылайды.
|
Табыс критерийіне топ болып жауап береді.
Слайд бойынша ЖҰРНАҚ пен ЖАЛҒАУ туралы параққа жазады.
«Сәйкестендіру» стратегиясы бойынша оқушылар жұппен орындайды.
|
|
|
ІІІ.Негізгі
бөлім
|
25
|
«Құпия зат» әдісі берілген сурет бойынша өз ойларын айтады.
«Бірге ойлаймыз» әдісі арқылы жаңа сабақты орындау.
Мен 1,2,3,4,5,6 сандарын таратып беремін, осы сандарды көрсетсем сол оқушылар жауап береді.
«Киім ілгіш» әдісі арқылы тапсырманы орындайды.
37-жаттығу
В,Ф,Х, Ц, Ч,Э, Һ дыбыстарына қатысты сөздерді жазады.
Көп нүктенің орнына э,ф,х,ц әріптерінің тиістісін қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз. Экватор жер шарының белдігі.Райхан әжесіне хат жазды. Фатима тігін фабрикасында жұмыс істейді.Циркте қонжықтардың өнерін тамашаладық.
Сөз құрамына талдау.
|
Топқа бөлу үшін «Аквариум» ойыны арқылы бөлдім.
БІЛІМДІ
АҚЫЛДЫ
БАҚЫТТЫ
ҚУАНЫШТЫ
Әр топ тапсыраны мұқият орындауын және оқушыларды бақылайды.
Бақылаушылар өзге топ мүшелерінің жұмыстарын тексереді.
Ал енді әр топ жауабы көңілінен шыққан топқа дауыс береді.
|
Оқушылар берілген суретке жоғары деңгейлі сұрақтар құрастырады.
Сөздерге жалғауларды жалғап, мысал келтіре отырып дәлелдейді.
Экватор, Райхан,хат, Фатима, фабрика, цирк сөздерін сөз құрамына талдайды.
Оқушылар жаттығуды топ болып орындайды.
Оқушылар жұмыстарын қорғайды.
Өзара бағалайды.
|
Бағалау парағына
|
|
ІV. Қорытынды
|
6
|
«Сәйкестендіру» стратегиясы
|
Мұғалім оқушыларды бақылайды.
|
Оқушылар кезекпен сөздерді сәйкестендіреді.
|
|
|
2
|
Үйге тапсырма:39-жаттығу
14 бет
«Қарлығаштың құйрығы неге айыр?»
Ертегісіндегі кейіпкерлерді қатыстырып сөйлем құрау.
|
Кері байланыс
|
|
|
Пән мұғалімі: Т.А.Сейдинова
Достарыңызбен бөлісу: |
