Семинар -15 сағат Оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысы (ожсөЖ) 30 сағат СӨЖ 30 сағат

Дәріс№10

Орман топырағының индикациялық заңдылықтары.

Орман - өсімдік жамылғысының күрделі түрі, оның эдификаторы ағаштар болып табылады. Орман туралы ғылымның негізін қалаған Г.Ф.Морозов болды. Ол орман фитоценозымен қоршаған ортаның бір – бірімен байланысы болатындығын атап көрсетті. Орман туралы ілімді одан әрі дамытқан Сукаев болды. Қазіргі таңда орман типологиясын зерттеген кезде Сукачевтың еңбектерін пайдаланады. Сукачевтың орман типологиясы бойынша орманның түрін табиғи, тарихи ең кішкентай бірлігі ретінде қарастырады. Орман түрін анықтаған кезде ондағы басым түрге немесе эдификаторға көңіл бөлу керек. Орманның типі белгілі бір ағаштардың құрамы және құрылысымен, қалпына келу ерекшеліктерімен, шағын ормандардың болу кейде болмауымен, шөптесін бұташықты мүк жамылғысының ерекшеліктерімен және топырақ ерекшеліктерімен анықталады.

• 
  ельник – кислечник орташа және күшті шымдалған топырақ тән. Әлсіз, орташа, қарашірігі аз топырақ.
  
• 
  Ельник – черничник, брусника – черничник - оларға күшті шымдалған, торф салынған, әлсіз орташа, қарашірікті топырақ тән.
  

2. Жылу экологиялық фактор ретінде

3.Су экологиялық фактор ретінде

4. Ауа экологиялық фактор ретінде

1. Өсімдік жамылғысына климаттың факторлық әсері

2. Жылу экологиялық фактор ретінде

3.Су экологиялық фактор ретінде

4. Ауа экологиялық фактор ретінде
3 апта Тақырып: Фитоценоздың тіршілік ортасына топырақтың әсері

Мазмұны:

1.Топырақтың физикалық қасиеті, өсімдіктерге әсері.

2.Топырақтың жылу режимі, психрофиттер, псамофиттер

3.Топырақтың химиялық қасиеті, өсімдіктерге әсері. Ацидофильді, нитрофильді, базифильді түрлер, олардың қауымдастықтары.

4.Нитрофилдер, кальцефильдер.

5. Галофиттер

1.Өсімдіктердің бір-біріне әсері

2.Өсімдіктердің жануарлармен өзара қарым қатынасы

3.Адамның фитоценозға әсері

1.Фитоценоздың пайда болуы, қалыптасуы

2. Доминант түр деген не?

3. Субдоминант деген не?

4. Эдификатордың маңызы.
6 апта Тақырып: Сукцессия

Мазмұны:

1.Сукцессия деген не, түрлері

2. Фитоценоздың климатогенді, биогенді, антропогенді ауысуы

3. Тоғандардың гүлдеуі

1.Ассоциация деген не?

2.Формация деген не?

3.Ассоциацияны зерттеу әдістері.

1.Өсімдік индикаторы теориясы

2.Өсімдік иникаторлық белгілері

3.Өсімдік индикаторынбағалауды анықтаудың әдістері

1. Өсімдіктің индикаторлық атқаратын қызметі.

2.Индикаторларды анықтау әдістері
10 апта Тақырып: Индикаторлық функцияға экологиялық баға беру.

Мазмұны:

1. Климаттың таралуында өсімдік индикаторларының ролі

2.Жергілікті микроклиматты өсімдік иникаторлары арқылы анықтау

3. Ертедегі климат индикаторлары.

1.Индикаторлы белгілер

2. Эколого-флористикалық индикаторлық белгілер

3. Эколого-физиологиялық индикаторлық белгілер

4.Морфологиялық индикаторлық белгілер
12 апта. Тақырып:

Мазмұны:

1.Топырақтың қышқылдылығы

2. Нитраттар

3. Механикалық құрамы

4. Топырақ профилінің құрылымы
13 апта Тақырып: Табиғи судың өсімдік индикаторлары

Мазмұны:

1.Жер үсті суларының өсімдік индикаторлары

2.Теңіз, мұхит сулары акваториясы

3.Өзен аңғарларының суға толуы

4.Тұщы сулар индикаторлары

5.Флоралық инд. Белгі

6.Физиологиялық индикаторлық белгі

7. Морфологиялық индикаторлық белгі

8.Фитоценотикалық индикаторлық белгі Фенологиялық индикаторлық белгі.
14 апта Тақырып: Тау жыныстары, пайдалы қазбалар, рельеф, геоморфологиялық проблемалар өсімдік индикаторлары.

Мазмұны:

1. Тау жыныстары, пайдалы қазба, геологиялық құрылым индикаторлары

2. индикаторлық белгілері.

3.Флоралық, морфологиялық, фитоценологиялық белгі

4.Пликативті, дизьъюнктивті құрылым

5.Флюрогенетика, фитоценогенетика

Мазмұны:

1. Зооценоздағы өсімдік индикаторлары

2.Жұп тұяқтылар отряды

3.Жыртқыштар отряды

4.Кеміргіштер отряды

5.Балықтар класы

7. Семинар сабақтарын өткізуге арналған әдістемелік нұсқаулар

№	Тақырыптың аты	Сабақтың мақсаты	Негізгі сұрақтар	Әдістемелік нұсқаулар
1	Өсімдік жамылғысына климаттық факторлардың әсері	Индикаторлық геоботаника пәнінің мақсаты, даму тарихы, негізгі бағыттарымен танысу.	1.Жарық экологиялық фактор ретінде 2. Жылу экологиялық фактор ретінде 3.Су экологиялық фактор ретінде 4. Ауа экологиялық фактор ретінде	Әдебиетпен жұмыс жасап үйрену
2	Өсімдік жамылғысына климаттық факторлардың әсері	Өсімдік жамылғысына климаттық факторлардың әсерімен таныстыру	1. Өсімдік жамылғысына климаттың факторлық әсері 2. Жылу экологиялық фактор ретінде 3.Су экологиялық фактор ретінде 4. Ауа экологиялық фактор ретінде	Қосымша материалдарды пайдалана отырып, семинар диспут өткізу.
3	Фитоценоздың тіршілік ортасына топырақтың әсері	Фитоценоздың тіршілік ортасына топырақтың әсерімен таныстыру	1.Топырақтың физикалық қасиеті, өсімдіктерге әсері. 2.Топырақтың жылу режимі, психрофиттер, псамофиттер 3.Топырақтың химиялық қасиеті, өсімдіктерге әсері. Ацидофильді, нитрофильді, базифильді түрлер, олардың қауымдастықтары. 4.Нитрофилдер, кальцефильдер. 5. Галофиттер	Газет, журналдардағы қосымша материалдарды пайдалана отырып, баяндамалар дайындау.
4	Фитоценоздың тіршілік ортасына биогенді факторлардың әсері.	Фитоценоздың тіршілік ортасына биогенді факторлардың әсеріімен таныстыру	1.Фитоценоздың пайда болуы, қалыптасуы 2. Доминант түр деген не? 3. Субдоминант деген не? 4. Эдификатордың маңызы.	Дөңгелек үстел. Дәріс, семинар сұрақтарына негізделген ашық әңгіме өткізу.
5	Фитоценоз және оның тіршілік ету ортасы	Фитоценоз және оның тіршілік ету ортасымен таныстыру	1.Фитоценоздың пайда болуы, қалыптасуы 2. Доминант түр деген не? 3. Субдоминант деген не? 4. Эдификатордың маңызы.	Әңгімелесу түрінде өткізу
6	Сукцессия	Сукцессия Ның түрлерімен таныстыру	1.Сукцессия деген не, түрлері 2. Фитоценоздың климатогенді, биогенді, антропогенді ауысуы 3. Тоғандардың гүлдеуі	Студенттерге берілген жеке тапсырмалар бойынша семинар – диспут өткізу.
7	Өсімдік жамылғысының жіктелуі, экологиялық, фитоценотикалық талдау.	Өсімдік жамылғысының жіктелуі, экологиялық, фитоценотикалық талдау.	1.Ассоциация деген не? 2.Формация деген не? 3.Ассоциацияны зерттеу әдістері	Таблицаларды пайдалана отырып, баяндама даярлау.
8	Өсімдік индиктор-ларының теориясы, өсімдіктердің индекаторлық белгілері.	Өсімдік индикторларының теориясы, өсімдіктердің индекаторлық белгілерімен таныстыру	1.Өсімдік индикаторы теориясы 2.Өсімдік иникаторлық белгілері 3.Өсімдік индикаторынбағалауды анықтаудың әдістері	Теориялық конференция.
9	Өсімдік индикаторлары туралы ілім, қазіргі жағдайы дамуы	Өсімдік индикаторлары туралы ілім, қазіргі жағдайы дамуы жағдайымен таныстыру	1. Өсімдіктің индикаторлық атқаратын қызметі. 2.Индикаторларды анықтау әдістері	Студенттердің шағын баяндамаларын тыңдау, талқылау
10	Индикаторлық функцияға экологиялық баға беру.	Индикаторлық функцияға экологиялық баға беру.	1. Климаттың таралуында өсімдік индикаторларының ролі 2.Жергілікті микроклиматты өсімдік иникаторлары арқылы анықтау 3. Ертедегі климат индикаторлары.	Шағын дөңгелек үстел ұйымдастыру.
11	Топырақтың өсімдік индикаторлары, топырақтың морфологиялық белгілері.	Топырақтың өсімдік индикаторлары, топырақтың морфологиялық белгілері.	1.Индикаторлы белгілер 2.Эколого-флористикалық индикаторлық белгілер 3.Эколого-физиологиялық индикаторлық белгілер 4.Морфологиялық индикаторлық белгілер	Газет, журналдардағы қосымша материалдарды пайдалана отырып, баяндамалар дайындау.
12	Табиғи судың өсімдік индикаторлары жолдары.	Табиғи судың өсімдік индикаторлары жолдарымен таныстыру	1.Топырақтың қышқылдылығы 2. Нитраттар 3. Механикалық құрамы 4. Топырақ профилінің құрылымы	Газет, журналдардағы соңғы ғылыми зерттеулер қорытындысын пайдалана отырып, әңгімелесу
13	Табиғи судың өсімдік индикаторлары	Табиғи судың өсімдік индикаторларымен таныстыру	1.Жер үсті суларының өсімдік индикаторлары 2.Теңіз, мұхит сулары акваториясы 3.Өзен аңғарларының суға толуы 4.Тұщы сулар индикаторлары 5.Флоралық индикаторлық белгі 6.Физиологиялық индикаторлық белгі 7. Морфологиялық индикаторлық белгі 8.Фитоценотикалық индикаторлық белгі Фенологиялық индикаторлық белгі.	Теориялық конференция.
14	Тау жыныстары, пайдалы қазбалар, рельеф, геоморфологиялық проблемалар өсімдік индикаторлары.	Тау жыныстары, пайдалы қазбалар, рельеф, геоморфологиялық проблемалар өсімдік индикаторларымен таныстыру	1. Тау жыныстары, пайдалы қазба, геологиялық құрылым индикаторлары 2. индикаторлық белгілері. 3.Флоралық, морфологиялық, фитоценологиялық белгі 4.Пликативті, дизьъюнктивті құрылым 5.Флюрогенетика, фитоценогенетика	Шағын дөңгелек үстел ұйымдастыру.
15	Жануарлар үйірлерінің өсімдік индикаторлары	Жануарлар үйірлерінің өсімдік индикаторларымен таныстыру	1. Зооценоздағы өсімдік индикаторлары 2.Жұп тұяқтылар отряды 3.Жыртқыштар отряды 4.Кеміргіштер отряды 5.Балықтар класы	Дөңгелек үстел. Дәріс, семинар сұрақтарына негізделген ашық әңгіме өткізу.