Әдебиеттер: 14,15,16 Тақырып : Қазақ диалектолог ғалымдарының монографиялық еңбектері

1. 
   С.Аманжоловтың қазақ диалектологиясына сіңірген еңбегі туралы әңгімеле
   
2. 
   Ә.Нұрмағанбетовтың монографиялық еңбектерін ата.
   
3. 
   Лингвистикалық географияның негізін салған қай ғалым?
   
4. 
   Оңтүстік сөйленісі туралы О.Нақысбеков қандай еңбектер жазды?
   

• 
  Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту.
  
• 
  Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;
  
• 
  Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.
  

1. 
   Тақырып бойынша қосымша мәліметтер жинау.
   
2. 
   Б.Базылхан мен Ш.Сарыбаевтың пікірлерін конспектілеу.
   
3. 
   Моңғол мен қазақ тілдеріне ортақ сөздердің тізбесін жаса.
   

• 
  Өткен материалды тереңірек зерделеу (зерттеу) және дамыту.
  
• 
  Қажетті материалдарды өз бетінше іздеуге, сұлбалар мен кестелерді құруға, материалдарды жүйелендіруге дағдыны қалыптастыру;
  
• 
  Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.
  

(Жоспарда қарастырылмаған)

1. 
   Студенттердің өзіндік жұмыстарына арналған материалдар:
   

1. Диалектология ғылымы, оның зерттеу объектісі.

2. Жергілікті диалекті мен говорлар туралы ұғым, пайда болу жолдары.

3. Зерттеу сипатына қарай бөлінуі.

4. Жергілікті және әлеуметтік диалектілер, ерекшеліктері.

5. Диалектімен мен говор, олардың айырмашылығы.

6. Қазақ тіліндегі говор мен диалектінің пайда болуы, қалыптасуы, қазіргі жайы.

7. Өзге ғылымдармен байланысы.

8. Ұлттық әдеби тілдің қалыптасуында диалекті мен говордың рөлі.

9. Әдеби тілдің сөздік қорын байытуда жергілікті лексиканың рөлі.

10. Әдеби тілді таза сақтау туралыпікірлер. (М.Горький, М.Балақайев т.б.)

11. Көркем әдебиет пен мерзімді баспасөз тіліндегі диалектизмдер.

12. Диалектизмдердің әдеби тілге ену шарты.

13. Ревалюциядан бұрынғы - Н.И.Ильминский, В.В.Радлов, П.М.Мелиоранский, Н.Р.Катанов, В.В.Катаринский, М.Терентьевтердің қазақ тіліндегі диалектілері туралы пікірлері.

14. Ревалюцияға дейін бастырған ауыз әдебиеті нұсқаларында жергілікті тіл ерекшеліктерінің қоса қамтылуы. (Батырлар жырлары, маақал – мәтелдер. т.б.)

15. Ревалюцияға дейінгі тюрколог-ғалымдардың қазақ тіліндегі диалектілік ерекшеліктер мен оның диалектілерге бөлінуі – бөлінбеуіжайындағы пікірлері.

16. Ильминскийдің, Позднеевтің, Мелиоранскийдің пікірлері.

17. Қазақ тіліндегі диалектілер туралы пікірлер.

18. С.Аманжоловтың пікірі (солтүстік-шығыс, оңтүстік диалектісі, батыс)

19. Ж.Досқараевтың пікірі (оңтүстік-шығыс говоры, солтүстік-батыс говоры,)

20. Н.Сауранбаевтың пікірі (солтүстік-шығыс диалектісі, шығыс диалектісі, оңтүстік-шығыс

ч.л. диалектілері)

• 
  Ғ.Мусаевтың пікірі (ауыспалы говор мен жергілікті говор) Қазіргі диалектолог-ғалымдарының пікірі (оңтүстік, батыс, шығыс, орталық-солтүстік диалектісі)
  
• 
  Қазақ тілінде диалекті бар ма, жоқ па деген көзқарастар.
  
• 
  Болса қандай сипатта? Диалект сипатында ма, әлде говор сипатында ма деген көз қарастар?
  
• 
  Зат, құбылыс атауларын білдіретін сөздер.
  
• 
  Әдеби тілде баламасы бар доминанттар.
  

• 
  Сәйкесті, сәйкессіз диалектілік ерекшеліктер.
  

• 
  Батыс диалектісіне тән заттың, құбылыстың атын білдіретін сөздерді жинау.
  

• 
  Батыс диалектісіне тән диалектілерді өзге оңтүстык, шығыс, орталық – солтүстік диалектілерімен салыстыру, ерекшеліктерін айқындау.
  

• 
  Заттың сынын, сыр-сипатын білдіретін сөздер.
  
• 
  Іс - әрекетті, қимыл – қозғалысты білдіретін сөздер.
  
• 
  Үстеу және шылау сөздер.
  
• 
  Оңтүстік, шығыс диалектілеріне тән сын есімдер мен етістік сөздер.
  
• 
  .Батыс және орталық – солтүстік диалектілеріне тән сын есімдер мен етістік сөздер.
  
• 
  Балық шаруашылығымен байланысты сөздер.
  
• 
  Бау – бақша шаруашылығымен байланысты сөздер.
  
• 
  Су шаруашылығымен байланысты сөздер.
  
• 
  3Мақта және темекі шаруашылығымен байланысты сөздер.
  
• 
  Жайық өзені мен Шалқар көлі балықшыларының тілін Арал, Каспий теңізі балықшыларының тілімен салыстыру, ерекшелікте .
  
• 
  Батыс диалектілерінде кездесетін дақыл түрлеріне байланыстысөздерді өзге диалектілермен салыст Диалектілік синонимдер мен дублеттер, олардың жасалу жолы мен түрлері.
  
• 
  Диалектілік омонимдер.
  

• 
  Диалектілік неологизмдер мен архаизмдер.
  
• 
  Әдеби тілдегі лексикалық топтар мен диалектілік лексикалық топтарды салыстыру.
  
• 
  Жасалу жолдарына көңіл бөлу
  
• 
  Кірме сөздердің ену жолдары
  
• 
  Орыс тілінен енген сөздер.
  
• 
  Араб-парсы тілдерінен енген сөздер.
  
• 
  Түркі тілдерінен енген сөздер
  
• 
  Монғол, қытай тілдерінен енген сөздер
  
• 
  Орыстың говорынан қазақ говорына енген сөздер
  
• 
  Түркі тілдерінен орыс тіліне енген сөздер
  
• 
  Жіңішке дауыстылардың орнына жуан дауыстылардың айтылуы
  
• 
  Ашық дауыстылар мен қысаң дауыстылардың алмасуы
  
• 
  Еріндік дауыстылардың өзара алмасуы
  
• 
  Кейбір дыбыстардың тұрақсыздығы
  
• 
  Оңтүстік және шығыс диалектикасына тән дауысты дыбыстар құрамындағы ерекшеліктер.
  
• 
  Батыс және орталық-солтүстік диалектикасына тән дауысты дыбыстар құрамындағы ерекшеліктер
  
• 
  Сөз басындағы, ортасындағы алмасулар
  
• 
  Сөз соңындағы алмасулар
  
• 
  Кейбір қатаң, ұяң дауыссыздардың у,й дыбыстарымен ауысуы (б-у, ң-у, ж-й т.б)
  
• 
  Сөз басындағы африкат
  
• 
  Метатезалық құбылыстар
  

• 
  Дауыссыз дыбыстардың алмасу,ауысуы туралы І.Кеңесбаев, Ж.Досқараев, С.Аманжолов, ӘҚұрымжанов, Ж.Болатов, Ғ.Мұсабаев, Т.Айдаров пікірлері
  
• 
  Дауыссыздардың алмасуындағы басқа тілдердің әсері, көне тіл фактілерімен байланыстылығы
  
• 
  Септік, тәуелдік, жіктік жалғауларына байланысты ерекшеліктер
  
• 
  Етістік тұлғаларына байланысты ерекшеліктер
  
• 
  .Есімдіктердің тұлғалық ерекшеліктері
  
• 
  Оңтүстік және батыс говорларына тән есімдік, етістік тұлғалар мен жалғауларды салыстыру
  
• 
  С.Аманжоловтың өмірі мен қызметі
  
• 
  Ж.Досқараев,Н.Сауранбаев,Ғ.Мұсабаев еңбектері.
  
• 
  Академик Ш.Сарыбаевтың орны
  
• 
  С.Аманжолов.»Вопросы диалектологии и истории казахского языка»еңбегі
  
• 
  Филология ғылымдарының докторлары-Ә.Нұрмағамбетов,С.Омарбеков,О.Нақысбеков еңбектері
  
• 
  Оңтүстік диалектілеріне тән кісі есімдері.
  
• 
  Батыс диалектілеріне тән кісі есімдері.
  
• 
  Шығыс және орталық-солтүстік диалектілеріне тән кісі есімдері.
  
• 
  Кісі есімдерінің құрамында кездесетін фонетикалық ерекшеліктер.
  
• 
  Қазақ пен монғол тілдерінің ара қатынасы туралы.
  
• 
  Қазақ пен қытай тілдеріне ортақ сөздер.
  
• 
  Қазақша-монғолша сөздік туралы.
  
• 
  Б.Базылхан еңбектері.
  

1. Ш. Сарыбаев., Ғ.Қалиев. Қазақ диалектологиясы. А., 2004 ж.

2. С.Аманжолов . Вопросы диалектологии и истории казахского языка. А., 1954 ж.

3. Т.Қордабаев. Қазақ тіл білімінің дамуы мен қалыптасу жолдары. А, 1995

4. Ш. Сарыбаев., О. Нақысбеков. Қазақ тілінің аймақтық лексикасы. А., 1989 ж.

5. К. Аханов. Тіл білімінің негіздері. А, 1993.

6. Радлов В.В. Образцы народной литературы тюркских племен. Ч.Ш. СПБ 1870.

7. Мусаев К.М. Лексикология тюркских языков. М., 1934.

8. Сарыбаев Ш. Казахская региональная лексикография. А., 1976.

9. Сауранбаев Н. Диалекты в современном языке. – «Вопросы языкознания», №5, 1955.

10.Тереньев М. Грамматика турецкая, персидская, киргиская и узбекская, СПБ, 1875.

11. Қазақ тіліндегі аймақтық ерекшеліктер. А. 1990.

12. Ш. Сарыбаев. Қазақ тіл білімі мәселелері. А. 2000ж.

13. Исабеков. Таңдамалы шығармалар жинағы. 2 томдық.

14. Ә.Нұрмағанбетов. Әдеби тілдің дамуында диалектілердің алатын орны. Қазақ

әдеби тілінің қалыптасу тарихы мен даму жолдары. А 1981ж.

15. «Орал өңірі» және аудандық газеттер.

16. П.М.Мелиоранский. Краткая гамматика казахского и киргизского языка ч. 3., 1870.

17. Тереньев М. Грамматика турецкая, персидская, киргиская и узбекская, СПБ, 1875.

18. Батырлар жыры. 2 томдық А. 1986

19. Қазақ ертеіглері. 3 томдық А. 1988.

20. Қазақтың мақал – мәтелдері. А. 2004.

21. Ж.Досқараев Қазақ тілінің жергілікті ерекшеліктері. 2 бөлім. (лексика) А.1955ж.

22. Мусаев Г. Становление и развитие казахского литературного языка и вопросы

казахской диалетологий А. 1953.

23. Жүнісов Н. Халық тілнің жергілікті ерекшеліктері. А. 1981ж.

24. Омарбеков . Қазақтың ауызекі тіліндегі жергілікті ерекшеліктер. А.1974ж.

25. Нақысбеков О. Қазақ тіліндегі ауызекі говор. А.1972ж.

26. Ж.Досқараев. Оңтүстік Қазақстан экспедициясының жұмысы туралы. Ж.Досқараев,

27. Байжолов Ә. Нұра бойындағы қазақтар тіліндегі дыбыстық ерекшеліктер туралы.//

Қазақ әдебиетіндегі реализм мәселелері. А. 1978ж.

28. О.Нақысбеков. Көкшетау экспедициясының материалдарынан. // Қазақ тілі мен

диалектісінің мәселелері. 2-шығуы. А. 1960ж.

29. Ш.Сарыбаев. Батыс Қазақстан экспедициясының материалдарынан.

30. Е.Бектұрғанов Ұржар, Мақаншы диалекталық экспедициясының материалдарынан.

// Қазақ тілі мен иалектысының мәселелері. 4-шығуы. А. 1962.

31. Қазақстан ғалымдарының библиографиясы. ҚазССР ҒА. Н.Т.Сауранбаев. А. 198ж.

Ш.Ш.Сарыбаев А. 2000, 2005ж.

32. Ә Нұрмағанбетов. Түрменстандағы қазақтардың тілі. А. 1972ж.

33. Бөрібаев Ә. Орда қазақтарының тіліндегі ерекшеліктер.

34. Қазақ тілінің диалектологиялық сөздігі. А. 1969ж. А. 1999-2004. 3-томдық.

35. Ә Нұрмағанбетов. Қазақ тілі говорларының батыс тобы. А. 1978ж.

36. Ж.Болатов. Восточная группа говоров казахского языка и ее отношение к

литературному языку. А. 1970.

37. Омарбеков . Қазақтың ауызекі тіліндегі жергілікті ерекшеліктер. А.1974ж.

38. Қазақ тіліндегі аймақтық ерекшеліктер. А. 1990.

39. Қазақ тілі тарихы мен диалектісінің мәселелері. А. 1960-1965жж.

40. Ж.Досқараев. Қазақ тілінің жергілдікті ерекшелітері.

41. Қазақ тілі тарихы мен диалектісінің мәселелері. А. 1960-1965жж.

42. Қ. Айтазин. Қазақ тіліндегі балық шаруашылығымен байланысты кәсіби сөздер.//:

43. Ғ.Қалиев.Қазақ говорындағы диалектілік сөз тудыру А.1985

Диалектілік неологизм сөздер туралы// Жоғары оқу орындарының профессорлары

мен оқытушылары, аспиранттарының мақалалар жинағы А.1989

44. Ә.Болғанбеав Қазақ тілінің синонимдер сөздігі

45. М.Атабаева Диалектілік сөз мағынасы//Қазақстан мектебі 1983,№3, 71-73 б

Диалектілік полисемияның қолданылуы// Қазіргі қазақ тілі стилистикасының

мәселелері

46. Ғ.Қалиев Диалектілік сөз тудырушы типтердің жасалу ерекшеліктері// Қазақ

тіліндегі сөз тудыру проблемалары А.1985

47. Р.Мұсабекова, И.Ұйықбаев Қазақ тілінде сөз вариантарында кездесетін

диалектілердің стильдік қызметі// Қазақ диалектологиясының зерттеу мәселелері А.1987

48. Сулейменова Б. Заимств лексика и вопросы диалектологии казахского языка//

Казахская диалектология А.1965 с.257-268

49. Атабаева М. Қазақ говорындағы кірме сөздер және олардың мағыналық

ерекшеліктері// Актуальные проблемы общ наук А. 1986 83-84б

50. Жексенбаева Ғ. Тіліміздегі кірме сөздер және олардың диалектизмдер

жасалуына қатысы// Қазақ диалектологиясының зерттеу мәселелері.А. 1987 63- 69б

51. Құрманәлиев К. Омбы облысының Есілкөл аудандарында тұратын

қазақтардың тіліндегі кейбір лексикалық ерекшеліктер// Қазақ тіліндегі аймақтық

ерекшеліктер А,. 1990 203-207б

52. Ниязғалиева А. Қазақ сөйленістеріндегі орыс тілінен енген сөздер

Филология ғылымдарының кандидаты атағын алу үшін жазылған автореферат А.1993