6. Дарынды балаларды оқытуда болатын белсенді формалар
7. Қорытынды
Өзектілігі
1 Қазіргі кезде дарындылық тақырыбы өте өзекті мәселе. Бұл біріншіден, қоғамның ерекше шығармашыл жеке тұлғалардың талабымен байланысты.
2 Ерте анықталған дарынды балаларды оқыту және тәрбие беру білім беру жүйесінде жетілдіру жұмыстарының негізгі мәселелерінің бірі болып отыр.
“Қашан бала ғылым-білімді махаббатпен көксерлік болса, сонда ғана оның аты Адам болады.” Абай.
Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады. Біреуі – ішсем, жесем, ұйықтасам деп тұрады. Біреуі білсем екен демекілік. Не көрсе соған талпынып, “ол немене?”, “бұл немене?” деп, “ол неге үйтеді?”, “бұл неге бүйтеді?” деп, көзі көрген, құлағы естігеннің бәрін сұрап, тыныштық көрмейді. Мұның бәрі – білсем екен, көрсем екен, үйренсем екен дегені.
Жетінші сөз
Дж. Рензуллидің дарындылық моделі
1 – интеллектуалдық
компонент (зейін, ес, және ойлау үрдістерінің деңгейі)
2 – креативтік немесе
шығармашылық (қиялдың шығармашылық даму деңгейі, ерекшелігі және нәтижелілігі)
3 – мотивациялық компонент (танымдық және зерттеу белсенділігі).
“Бізге туғаннан берілген дарын өңделмеген алмазға ұқсайды. “Сібір кенінен” алынған мөлдір, қатты тас тәріздес (бірақ алмаз қаншалықты тамаша болса да, маржан тас екеуінің айырмашылығы жер мен көктің айырмашылығындай). Маржан тас деп- ерен еңбекті қажет ететін тегістелген алмазды айтамыз”.
А. Владимиров
Дарындылық:
Адам психикасының өмір бойы жүйелі түрде дамып, басқалармен салыстырғанда адамның бір немесе бірнеше іс-әрекет төңірегінде әдеттен тыс, сирек кездесетін жоғары нәтижелерге жету мүмкіндігі.
Одаренность:
системное, саморазвивающееся в течение жизни качество психики, определяющее возможность достижения человеком более высоких, незаурядных результатов в одном или нескольких видах деятельности по сравнению с другими людьми.
Дарынды балалардың ерекшеліктері:
Әділетті,
әзілқой
Сөздік қоры мол
Есте сақтау қабілеті жоғары
Танымдық
қасиеті
жоғары
Қиыншылықтан
қорықпайды
өз қатарларынан әлде қайда дамыған, ерекше зейіні бар, белгілі бір іс-әрекет бойынша асқан қабілеттілік танытып, жоғары жетістіктерімен дараланатын бала!
өз қатарларынан әлде қайда дамыған, ерекше зейіні бар, белгілі бір іс-әрекет бойынша асқан қабілеттілік танытып, жоғары жетістіктерімен дараланатын бала!
Дарынды бала дегеніміз:
дарынды баланың күнделікті өмірінде болып жатқан түрлі іс-әрекеттің ерекшелігін педагогикалық бақылау әдісін қолдану арқылы анықталады.
(мотив дарынды оқушыны белгілі бір әрекетке итеремелейді, мазмұнын анықтайды)
Дарынды баланың мінез-құлқындағы ерекшеліктер:
Дарынды баланың мінез-құлқындағы ерекшеліктер:
1. Іс-әрекетінің өзіндік стратегиялық ерекшеліктері бар оқушы.
2. Кез келген іс-әрекетті «өзінше орындауы».
3. Кез келген қиын істен жеңілді, жеңілден –қиынды көру ерекшелігімен дараланады.
Дарындылық:
Айқын дарындылық дарынды оқушының жетістіктерінің айқындығы соншалық, «бұл бала дарынды» деген қағидаға еш күмән жоқ.
Жасырын түрде кездесетін
дарындылық
баланың іс-әрекетінің нәтижесі көбінде жасырын түрде байқалады.
Виды одаренности по критерию «форма проявления»:
Явная одаренность – проявляется в деятельности ребенка достатлочно ярко и отчетливо(как бы «сама по себе»), в том числе и при неблагоприятных условиях. Достижения ребенка столь очевидно, что его одаренность не вызывает сомнения.
Скрытая одаренность - проявляется в деятельности ребенка в менее выраженной, замаскированной
Жалпы дарындылық деп, жалпылау икемдігі, есте сақтау қабілеті жақсы дамыған, ойлау қабілеті жан-жақты, кез-келген тақырыпта әңгімелесу, мәселелерді шешу және өз тәжірибесінде үйрену деп тұжырымдайды.
Инттелектуалдық (немесе жалпы танымдық ) қабілеттер- жалпы дарындылықтың психологиялық ядросы болып табылады.
Нақты дарындылық:
Нақты дарындылық:
белгілі бір іс-әрекет аймағында, атап айтқанда музыкалық, көркемдік, спорттық т.б.қасиеттері
бар балалар.
Ересек жастан байқалады поздняя одаренность
Ерте
жастан байқалады ранняя одаренность
Дарындылықтың түрлері жасерекшелік критериі бойынша:
Виды одаренности по критерию «особенности возразтного развития»
