Дәріс №28, 29, 30
Тақырыптың атауы: Қаңлы мемлекеті.
Дәрістің мақсаты:Студенттерге қаңлы туралы жазба деректер негізінде орналасу мекені, саяси тарихы, археологиялық ескерткіштері туралы мәліметтер беру.
Негізгі сұрақтар және қысқаша мазмұны: 1. Қаңлылардың орналасу мәселелері және саяси тарихы. 2. Мемлекеттегі шаруашылық-экономикалық қатынастар, сауда. 3. Қаңлылардың археологиялық ескерткіштері.
Біздің заманымыздан бұрынғы ІІ ғасырда “Кангют” деген атпен қытайға белгілі қаңлы түрік тұқымдас тайпалар да өмір сүрген. Сырдария және Талас өзендерінің бойында мекендеген қаңлылардың астанасы Битянь деген қала. Жаңа заман шегінде Кангюй княздігінен 600 мың адамның 120 мыңы соғысқа шығатын жауынгерлер екен. Қаңлылар үйсіндер тарапынан қысым көріп, ғұндардың жәрдем сұрап, көмек алып отырған. Қаңлы тайпасы өзінің сауда, әскери және саяси қызметінде ешқашан шығысқа ұмтылған емес, өз байланыстарын олар батыс бағытта дамытқан.
Қаңлы тайпасының қандай кәсіппен шұғылданғаны жөнінде мағлұмат аз. Бірақ оларда мал шаруашылығы кеңінен дамыған, егіншілік кәсібімен айналысқан, қолөнер ісінде олар алтын, күміс және темірден бұйым жасауды білген. Үйсіндер мен қаңлылар Алтай, Орта Азия және Сібір халықтарымен саяси және экономикалық байланыс жасап тұрған. Үйсіндер мен қаңлылардың арасында табиғатқа табыну, ата-бабаның аруағын құрметтеу сияқты діни таным көп тараған. Олар табиғаттан тыс құдіретті күш бар деп сеніп, құрбан шалған. Сонымен қатар олар күнге, айға, жұлдызға табынған.
Бертін келе үйсіндер мен қаңлылардың алғашқы қауымдық құрылысының ыдырай бастағаны байқалады, қоғам байлар мен кедейлерге, еркін жандар мен құлдарға бөлінеді. Бай көсемдер тобы шұрайлы жайылымдарды пайдаланады, оны өзінің меншігі деп есептеді. Үйсіндер мен қаңлылардың бай қожайындары өлсе, онда олардың құлдарын да өлтіріп бірге көметін болған. Мұның өзі сол кезде қоғамның таптық жікке бөлінгенін айқын дәлелдейді.
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:
1. Қаңлы тайпалық бірлестігінің территориясы?
Қаңлы тайпалық бірлестігінің астанасы болған қай қала?
Б.з.б. І ғ. Қандай тайпалар арасында қырқыстар басталған?
Қаңлы тайпалық бірлестігі қандай шаруашылық түрімен айналысты?
6. СЕМИНАР САБАҚТАРЫНЫҢ ЖОСПАРЫ.
№
|
Тақырыбы
|
Семинар сабақтарының мазмұны
|
Апта
|
Әдебиеттер
|
1.
|
Тарих ғылымының пәні, қалыптасуы.
|
1. Қазақстан тарихын оқытудағы мақсат-міндеттер, кезеңдері және тарихи маңызы. 2. Қазақстанның ежелгі дәуіріндегі тарихының зерттелуі.
|
1
|
Ақышев К. “Қазақ мемлекеті: қайнар көзі, даму кезеңдері, тұрақтануы”. / Қазақ тарихы, 1995 ж., №2; «Қазақстан тарихы» очерктер. - Алматы, 1994 ж.; Қазақстан тарихы көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. – А., 1996 ж.; Назарбаев Н.Ә. «Қазақтың бүкіл тарихы, бірігу тарихы, тұтастану тарихы». \ Ақиқат журналы, 1998 ж.
|
2.
|
Қазақстан тарихындағы ежелгі және орта тас ғасыры дәуірі.
|
1. Тас дәуірінің ерекшеліктері мен кезеңдері. 2. Алғашқы адамдардың еңбек құралдары.
|
2
|
Аманжолов Қ. Қазақстан тарихы. – А.: «Білім», 2001.; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстана. - А., 1993.; Қазақстан тарихы очерктер. – Алматы, 1994.; Қазақстан тарихы көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. – А., 1996.; Алпысбаев Х.А. Памятники нижнего палеолита южного Казахстана. - А., 1989.; Культура древних скотоводов и земледельцев Казахстана. - А., 1989.; По следам древних культур Казахстана. - А., 1970.; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстана. - А., 1993.; Таймагамбетов Ж.К. Палеолитическая стоянка им. Ч. Валиханова. - А-А., 1990.; Медоев А.Г. Геохронология палеолита Казахстана. – А.-А., 1982.
|
3.
|
Жаңа тас ғасырындағы Қазақстан.
|
1. Неолит дәуірінің ерекшелігі. 2. Неолиттік мәдениеттер.
|
3
|
Культура древних скотоводов и земледельцев Казахстана. - А., 1989.; По следам древних культур Казахстана. - А., 1970ю; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстанаю - А., 1993.
|
4.
|
Қола дәуіріндегі Қазақстан.
|
1.Қола дәуіріндегі шаруашылықтың даму бағыттары, мәдениеті, өнері мен діні. 2. Андроновтық тайпалардың қоғамдық құрылысы, әлеуметтік өмірде мүліктік теңсіздіктің пайда болуы.
|
4
|
Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы. 1-кітап. (Көне дәуірден біздің заманымыздың ХІҮ ғасырына дейінгі кезең).-Алматы: «Білім», 2002.; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстана. - А., 1993.; Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. “Казахстан. Летопись трех тысячилетий” А.-А., 1992; Көркемсуретті Қазақстан тарихы. Ежелгі дәуірден біздің уақытымызға дейін. 4 томдық. – Алматы, 2006.42-89 беттер; Қазақстан тарихы көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. – А., 1996.; Маргулан А.Х., Акишев К.А., Кадырбаев М.К., Оразбаев А.М. Древняя культура Центрального Казахстана. - А., 1966.; Маргулан А.Х. Бегазы – Дандыбаевская культура Центрального Казахстана. – А.-А., 1979.; Байпаков К. Қазақстанның ежелгі және ортағасырлық тарихының кейбір мәселелері. / Қазақ тарихы, 1995, №5; Зданович Г.Б. Феномен протоцивилизация бронзового века Урало – Казахстанских степей. Взаймодействие кочевых культур и древних цивилизаций. – А.-А., 1989.; Кузьмина Е.Е. Древнейшие скотоводы от Урало до Тянь-Шаня. - Фрунзе, 1989.
|
5.
|
Қола дәуірінің археологиялық ескерткіштері.
|
1. Оңтүстік Қазақстан және Жетісу аймағы қола дәуірінде. 2. Орталық Қазақстан қола дәуірінде. 3. Солтүстік Қазақстан қола дәуірінде. 4. Шығыс және Батыс Қазақстан қола дәуірінде.
|
5
|
Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы. 1-кітап. (Көне дәуірден біздің заманымыздың ХІҮ ғасырына дейінгі кезең).-Алматы: «Білім», 2002.; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстана. - А:1993.; Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. “Казахстан. Летопись трех тысячилетий” А-А., 1992; Көркемсуретті Қазақстан тарихы». Ежелгі дәуірден біздің уақытымызға дейін. 4 томдық. – Алматы, 2006.42-89 беттер; Қазақстан тарихы көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. А: 1996.
|
6.
|
Сақтар (скифтер), массагеттер, дахтар (дайлар), исседондар, аримаспылар.
|
1. Сақтар тайпалық одағы – алғашқы қоғамның бірлігінің әлеуметтік ұйымдасу формасы. Сақтар тайпалық одақтары: массагеттер, дахтар (дайлар), аримаспылар, аргиппейлер және т.б. 2. Сарматтар бірлестігінің этногенезі мәселесінің тарихнамасы. 3. Сақ тайпалық одағының көрші мемлекеттермен (Иран, Қытай, Рим, Греция, Персия) өзара қарым-қатынастары. 4. I Дарий, Кир әскерлері мен А.Македонскийдің жаулаушылық жорықтарына қарсы сақтардың күресі.
|
6
|
Акишев К.А., Кушаев Г.А. Древняя культура саков и усуней долина реки Или. - А., 1963.; Акишев К.А. Курган “Иссык” Искусство саков Казахстана. - М., 1978.; Акишев К.А. Икусство и мифология саков Семиречья. - А., 1986.; Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы. 1-кітап. (Көне дәуірден біздің заманымыздың ХІҮ ғасырына дейінгі кезең).-Алматы: «Білім», 2002.; Асан Бахти. Шумерлер, скифтер, қазақтар. - А.: Көшпенділер, 2003.; Артықбаев Ж. Қазақтың этникалық құрылымының бастаулары. / Қазақ тарихы, 1996, №3; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстана. - А., 1993.; Геродот. Страна скифов: Алматы: ИД «Кочевники», 2003. – 168 с.; Вишневская О.А. Культура сакских племен низовья Сырдарьи в YII-Y в.в. до н. э. - М., 1973.; Есмағамбетов К. Батыс деректері мен әдебиеттері Қазақстанның ежелгі тарихы хақында. / Қазақ тарихы, 1996, №1; Жұртбаев Т Дулыға: көне түркі батырлары туралы тарихи әфсаналар. - А., 1994. К.1.; Ирмуханов Б.Б. Усунь и этногенез казахского народа. – Алматы: «Наш Мир», 2006 – 124 с. (35-47 беттер); Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Казахстан. Летопись трех тысячилетий. - А.-А., 1992; Көркемсуретті Қазақстан тарихы. Ежелгі дәуірден біздің уақытымызға дейін. 4 томдық. – Алматы, 2006. - 42-89 беттер; Кушаев Г.А. Этюды древней истории степного Приуралья.- У: 1993.; Қазақстан тарихы көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. - А., 1996.; Қазақтар: тарихи-этнографиялық анықтамалық. 9-томдық. – А., 1998.; Кушаев Г.А. Этюды степного Приуралья. - У., 1993; Маргулан А.Х., Акишев К.А., Кадырбаев М.К., Оразбаев А.М. Древняя культура Центрального Казахстана. - А., 1966.; М.Ш. Өмірбекова. Сақ (скиф) тарихы мен мәдениеті. – Алматы: «Зият Пресс», 2004ж. – 112 б.; Салғарин Қ. Қазақтың қилы тарихы.- А: 1992.; Ұлы Дала мемлекеттері. – Алматы: «Адамдар» баспасы, 2006. – 216 бет (4-14 беттер). Ғылыми кеңесші Зардыхан Қинаятұлы, тарих ғылымдарының докторы, профессор.; Смирнов К.Ф. Сарматы и утверждение их политического господства в Скифии. - М., 1984.; Черников С.С. Загадка Золотого кургана. - М., 1965.
|
7.
|
Сақ-сармат дәуірі.
|
1. Сақ тайпаларының негізгі үш тобы: тиграхауда, парадараиа, хаомаварга. 2. Сақ қоғамының сипати: әскери – демократиялық. 3. Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы. Қолөнер және зергерлік бұйымдар жасау. 4. Сақтардың мәдениеті, діні мен өнері.
|
7
|
Акишев К.А., Кушаев Г.А. Древняя культура саков и усуней долина реки Или.- А: 1963.; Акишев К.А. Курган “Иссык” Искусство саков Казахстана. - М., 1978.; Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы. 1-кітап. (Көне дәуірден біздің заманымыздың ХІҮ ғасырына дейінгі кезең).-Алматы: «Білім», 2002.; Асан Бахти. Шумерлер, скифтер, қазақтар. – А.: Көшпенділер, 2003.; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстана. - А., 1993.; Геродот. Страна скифов: Алматы: ИД «Кочевники», 2003. – 168 с.; Жұртбаев Т. Дулыға: Көне түркі батырлары туралы тарихи әфсаналар – Алматы: Жалын – К. 1 – 1994 – 368 бет (38-79; 166-190; 200-209 беттер); Ирмуханов Б.Б. Усунь и этногенез казахского народа. – Алматы: «Наш Мир», 2006 – 124 с.; Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Казахстан. Летопись трех тысячилетий. – А.-А., 1992; Көркемсуретті Қазақстан тарихы. Ежелгі дәуірден біздің уақытымызға дейін. 4 томдық. – Алматы, 2006.42-89 беттер; Кушаев Г.А. Этюды древней истории степного Приуралья.- У: 1993.; Қазақстан тарихы көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. - А., 1996.; Қазақтар: тарихи-этнографиялық анықтамалық. 9-томдық. – А., 1998.; М.Ш. Өмірбекова. Сақ (скиф) тарихы мен мәдениеті. – Алматы: «Зият Пресс», 2004ж. – 112 б.; Салғарин Қ. Қазақтың қилы тарихы. - А., 1992.; Ұлы Дала мемлекеттері. – Алматы: «Адамдар» баспасы, 2006. – 216 бет. Ғылыми кеңесші Зардыхан Қинаятұлы, тарих ғылымдарының докторы, профессор.
|
8.
|
Сақтар, скифтер: «алтын адам».
|
1. Қазақстанның Жетісу жерінен табылған Есік обасы. 2. «Алтын адам» киіміндегі аңдық стиль. 3. Күміс тостаған мен ақинақ. 4. Сақ тайпалар одағының материалдық және рухани мәдениеті дамуында, атап айтқанда, жерлеу рәсімінде, «скиф - сібірлік аң стилі» деп аталатын өнерінде, тастағы таңбаларда, діни - наным түсініктерінде жергілікті табиғи және әлеуметтік - экономикалық жағдайларға және этно - мәдени алмасуларға байланысты кейбір аймақтық ерекшеліктері.
|
8
|
Акишев К.А., Кушаев Г.А. Древняя культура саков и усуней долина реки Или.- А: 1963.; Акишев К.А. Курган “Иссык” Искусство саков Казахстана. - М., 1978.; Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы. 1-кітап. (Көне дәуірден біздің заманымыздың ХІҮ ғасырына дейінгі кезең).-Алматы: «Білім», 2002.; Асан Бахти. Шумерлер, скифтер, қазақтар. – А.: Көшпенділер, 2003.; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстана. - А., 1993.; Геродот. Страна скифов: Алматы: ИД «Кочевники», 2003. – 168 с.; Жұртбаев Т. Дулыға: Көне түркі батырлары туралы тарихи әфсаналар – Алматы: Жалын – К. 1 – 1994 – 368 бет (38-79; 166-190; 200-209 беттер); Ирмуханов Б.Б. Усунь и этногенез казахского народа. – Алматы: «Наш Мир», 2006 – 124 с.; Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Казахстан. Летопись трех тысячилетий. – А.-А., 1992; Көркемсуретті Қазақстан тарихы. Ежелгі дәуірден біздің уақытымызға дейін. 4 томдық. – Алматы, 2006.42-89 беттер; Кушаев Г.А. Этюды древней истории степного Приуралья.- У: 1993.; Қазақстан тарихы көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. - А., 1996.; Қазақтар: тарихи-этнографиялық анықтамалық. 9-томдық. – А., 1998.; М.Ш. Өмірбекова. Сақ (скиф) тарихы мен мәдениеті. – Алматы: «Зият Пресс», 2004ж. – 112 б.; Салғарин Қ. Қазақтың қилы тарихы. - А., 1992.; Ұлы Дала мемлекеттері. – Алматы: «Адамдар» баспасы, 2006. – 216 бет. Ғылыми кеңесші Зардыхан Қинаятұлы, тарих ғылымдарының докторы, профессор.
|
9.
|
Үйсін мемлекеті.
|
1. Үйсіндердің территориялық орналасуы, олардың әлеуметтік-экономикалық және әскери-саяси ұйымы. 2. Үйсіндердің археологиялық ескерткіштері.
|
9
|
Акишев К.А., Кушаев Г.А. Древняя культура саков и усуней долина реки Или. - А., 1963.; Бернштам А.Н. Очерки истории гуннов. - Л., 1951.; Бичурин Н.Я. Собрание сведений о народах обитавших в Средней Азии в дрение времена. Т. 1. – М.-Л., 1950.; Гумилев Л.Н. Хунну. - M., 1960.; Жұртбаев Дулыға. - А., 1994. К.1.; Исмагулов О.И. Население Казахстана от эпохи бронзы до современности. – А.-А., 1992, Ирмуханов Б.Б. Усунь и этногенез казахского народа. – Алматы: «Наш Мир», 2006 – 124 с.; Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Казахстан. Летопись трех тысячилетий. – А.-А., 1992.; Миняев С.С. Сюнну. - М., 1988; Салғарин Қ. Алтын тамыр. - А., 1986.; Тынышпаев М. Материалы к истории киргиз-казахского народа. - Ташкент, 1925.; Шаһмұрат Төкішұлы Қуанғанов Ғұн немесе арғұн тарихы туралы-А.: Білім, 1997.
|
10.
|
Қазақстан территориясындағы ерте мемлекеттік құрылымдар.
|
1. Ғұндардың және үйсіндердің саяси тарихы. 2. Шаруашылық-экономикалық қатынастары және әлеуметтік құрылымы.
|
10
|
Акишев К.А., Кушаев Г.А. Древняя культура саков и усуней долина реки Или. - А., 1963.; Бернштам А.Н. Очерки истории гуннов. - Л., 1951.; Бичурин Н.Я. Собрание сведений о народах обитавших в Средней Азии в дрение времена. Т. 1. – М.-Л., 1950.; Гумилев Л.Н. Хунну. - M., 1960.; Жұртбаев Дулыға. - А., 1994. К.1.; Исмагулов О.И. Население Казахстана от эпохи бронзы до современности. – А.-А., 1992, Ирмуханов Б.Б. Усунь и этногенез казахского народа. – Алматы: «Наш Мир», 2006 – 124 с.; Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Казахстан. Летопись трех тысячилетий. – А.-А., 1992.; Миняев С.С. Сюнну. - М., 1988; Салғарин Қ. Алтын тамыр. - А., 1986.; Тынышпаев М. Материалы к истории киргиз-казахского народа. - Ташкент, 1925.; Шаһмұрат Төкішұлы Қуанғанов Ғұн немесе арғұн тарихы туралы-А.: Білім, 1997.
|
11.
|
Қаңлы мемлекеті.
|
1. Қаңлылардың орналасу мәселелері және саяси тарихы. 2. Мемлекеттегі шаруашылық-экономикалық қатынастар, сауда.
|
11
|
Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К., Жумагамбетов Т.С. Археология Казахстана. – А., 1993.; Зуев Ю.А. Ранние тюрки: очерки истории и идеологии. – Алматы: Дайк-Пресс, 2002.; Ирмуханов Б.Б. Этническая история древнего Казахстана. – А., 1998.; Ирмуханов Б.Б. Древняя История Казахстана. А., 1997.; Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Казахстан. Летопись трех тысячилетий. – А.-А., 1992.; Қазақстан тарихы. Очерктер. – Алматы, 1994.; Қазақстан тарихы көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. А., 1996.; Қазақтар: тарихи-этнографиялық анықтамалық. 9-томдық. А., 1998.; Юдин П.В. Центральная Азия в ХІҮ-ХҮІІІ веках глазами востоковеда. – Алматы: Дайк-Пресс, 2001.
|
12.
|
Ежелгі тайпалық одақтар мәдениеті.
|
1. Сақ мәдениеті. Аңдық стиль. 2. Үйсін және қаңлы тайпаларының тұрмысы. 4. Ғұндардың бейнелеу өнері. Әскери өнер түрлері.
|
12
|
Қазақстан тарихы /көне заманнан бүгінге дейін/ І том. – Алматы: Атамұра, 1996.; Қазақстан тарихы /очерктер/. - Алматы, 1994.; Маданов Х. Қазақ мәдениетінің тарихы. – Алматы: «Қаржы-қаражат», 1998. - 336 б.; М.Ш.Өмірбекова Сақ(скиф) тарихы мен мәдениеті. – А., 2004. - 70-91 беттер.
|
13.
|
Көшпелілердің шығу тегіне, көшпелілер өркениетіне қатысты тұжырымдар.
|
1. «Номад» ұғымына түсінік. Номадизм өркениеті. 2. Арийліктер мәселесі. 3. «Еуроорталық» идеясының мәні, қарама - қайшылығы. 4. Қазіргі көшпелілер өркениетіне қатысты тұжырымдар.
|
13
|
Акишев К.А. К проблеме происхождения номадизма в аридной зоне древнего Казахстана. // Поиски и раскопки в Казахстане. - А., 1972. - 31 - 47 бб.; Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы. Алматы, «Білім», 2002.; Дигар Ж. Отношения между кочевниками и оседлыми племенами на Среднем Востоке. // Взаимодействие кочевых культур и древних цивилизаций. - А., 1989. - 33-55 бб.; Кадырбаев М., Курманкулов Ж. Культура древних скотоводов и металлургов Сары-Арки. – А., 1992.; Қинаятұлы З. Көшпенділер мемлекетінің пайда болу ерекшелектрі мен типі. // Қазақ тарихы. 2006. №2. – 21-26 бб.; Маргулан А.Х., Акишев К.А., Оразбаев А.М. Древняя культура Центрального Казахстана. – А., 1966.; Маргулан А.Х. Бегазы – Дандыбаевская культура Центрального Казахстана. – А.-А., 1979.; Марков Г.Е. Кочевники Азии. - М., 1976.; Марков Г.Е. Теоретические проблемы номадизма в советской этнографической литературе. // Историография этнографического изучения народов СССР и зарубежных стран. - М., 1989.
|
14.
|
Түркі-ислам тарихындағы ұлы ғалымдар, ойшылдар мен ақындар
|
1. Түркі-ислам синтезінің жүзеге асуында «Шығыстың Аристотелі» - Әбу Насыр әл-Фарабидің тұлғасы. 2. Махмұд Қашғаридың «Диуани лұғат ат-түркі» - түркі мәдениетінің энциклопедиясы ретінде. 3. Сырдария мен Жетісу қалаларынан шыққан мұсылмандық Шығыстың ғалымдары
|
14
|
Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы. 1-кітап. (Көне дәуірден біздің заманымыздың ХІҮ ғасырына дейінгі кезең).-Алматы: «Білім», 2002.; Аль-Фараби. Избранные трактаты. - А., 1994. А.Көбесов Әл-Фарабидің ашылмаған әлемі-А: Санат, 2002.; Азбука ислама. Фараби-энциклопедист.; Аманжолов Қ. Қазақстан тарихы.-А: Білім баспасы, 2001. І-ІІ том.; Бес жұлдыз.-А.: Атамұра-1996.; Бүркіт О. Түркітану: лекциялар желісі. Оқу құралы. 2-ші басылым. – Алматы: «Арыс» баспасы, 2003.; Буранбаев М.С., Иванов А.С., Харенко Е.Д. и др. О логическом учении аль-Фараби – А.-А.:Наука, 1982.; Б.Г.Ғафуров, С.Н.Григорян, І.К.Кеңесбаев, М.Қ.Қаратаев, А.Н.Нүсіпбеков Әл-Фараби әлеуметтік-этикалық трактаттар-А.:Қазақ ССР-нің «Ғылым» баспасы, 1975.; Конюков Леонид Федорович Аль-Фараби и современный мир.; Көркемсуретті Қазақстан тарихы». Ежелгі дәуірден біздің уақытымызға дейін. 4 томдық. – Алматы, 2006.; Қазақстан тарихы /көне заманнан бүгінге дейін/ І том. –Алматы: Атамұра, 1996.; Қазақстан тарихы /очерктер/. - Алматы, 1994.; Н.Келімбетов Ежелгі дәуір әдебиеті-А.:Атамұра, 2005.; Маданов Х. Қазақ мәдениетінің тарихы. Алматы: «Қаржы-қаражат», 1998.; Нысанбаев Аль-Фараби и развитие восточной философий.
|
15.
|
Ұлы Жібек жолының Қазақстанның тарихи - географиялық және қалалық мәдениеттің дамуына ықпалы.
|
1. Ұлы Жібек жолы (б.з.д. 103-1424 жж.). Ұлы Жібек жолының Қазақстанның тарихи – географиялық және қалалық мәдениетінің дамуына ықпалы. 2. Ұлы Жібек жолының тарихи маңызы. Ұлы Жібек жолының негізгі тармақтары.
|
15
|
Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінге дейін. 4-томдық, 1-том. А., 1996; Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінге дейін. !Очерктер!. - А., 1994.; Ә. Әбіласин Көне сөздер құпиясы. - А., 1995.; К.Байпаков., А.Нұржанов Ұлы Жібек жолы және ортағасырлық Қазақстан. - А., 1992.
|
7. ПӘНДІ ОҚУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР.
СЕМИНАР САБАҚТАРЫН ОҚУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР.
Семинарлық сабақтардың негізгі мақсаты-студенттердің теориялық білімдерін бекіту мен тереңдету және практика жүзінде оларды қолдану дағдыларын қалыптастыру.
1. Семинар сабақтарын тиімді өткізуге арналған талаптар.
1.1. Ұйымдастырушылық жұмыстарына қойылатын талаптар:
- семинар сабақтарының мамандық бойынша құрылған оқу жоспарына сәйкес келуі;
- пәннің типтік және оқу бағдарламасының, сабақ кестесінің болуы;
- семинар сабақтарының дәріс сабақтарымен, бақылау жұмыстарымен және басқа да пән бойынша өткізілетін оқу сабақтарының түрлерімен сәйкестігі;
- техникалық құралдарды кеңінене қолдану;
- университеттегі кітапханалардың әдебиеттермен қамтылу жағдайын ескере отырып, семинарларға әдебиеттер беру;
- семинар сабақтарына студенттердің дайындығын тексеруді ұйымдастыру.
1.2. Семинар сабақтарының мазмұнына қойылатын талаптар:
-семинар сабақтарының мазмұнының пәннің негізгі бөлімдерін қамтыған оқу бағдарламасына сәйкес келуі;
- семинар сабақтарының пәннің оқу сабақтарының басқа түрлерімен байланысын қамтамасыз ету;
-сабақтарда студенттердің жаңа жағдайда білімді өз бетімен пайдалана алу қабілетін дамыту;
-алға қойылған міндеттерді шешу қабілетін дамыту.
1.3. Әдістемелік талаптар:
-дәріс курсымен және басқа да оқу сабақтарының түрлерімен логикалық байланысын қамтамасыз ету;
-студенттер мен оқытушының семинар сабағына дайындық;
-қайшылықты мәселелерді дұрыс талдау мен дұрыс емес жауаптарды түзету;
-курстың спецификалық ерекшелігі мен студенттердің жеке қабілеттерін ескере отырып студенттердің өз бетімен жұмыстануына оқытушының дифференцияцияланған басшылықты қамтамасыз ету.
№ 1 семинар сабақ
Тақырып: Тарих ғылымының пәні, қалыптасуы.
Семинар сабағының мазмұны: 1. Қазақстан тарихын оқытудағы мақсат-міндеттер, кезеңдері және тарихи маңызы. 2. Қазақстанның ежелгі дәуіріндегі тарихының зерттелуі.
Достарыңызбен бөлісу: |
