Серіков Жақсылық Болатұлы
жүктеу/скачать 3,14 Mb.
|
ЖАко
| х1 – қалыптау көлденең біліктердің соңғы жұбы мен үтіктеу клетінің біліктері арасындағы қашықтық, мм;
х2 – дәнекерлеу біліктері мен үтіктеу клетінің біліктері арасындағы қашықтық, мм; l – құбыр дәнекерлеудің қисық сызықты осі бойынша иілген учаскенің ұзындығы (мм), ал дәнекерлеу біліктерінің еңіс бұрышы 1–8° құрайды. Сурет 2.15 – Жылдам созылу (1) және бірқалыпты ұласуы (2) кезінде құбыр дайындамасының жиектерінде бойлық деформациялардың таралуы D0/S0 > 75 қатынасы бар электр дәнекерленген тік жікті құбырларды өндіруге арналған орнақты осындай конструктивтік орындау жұмыс процесінде жиектердің тұрақты қалпын реттеуге (гофро түзусіз) (учаскеде соңғы қалыптық клет-дәнекерлеу), сондай – ақ жиектердің нақты біріктірілуін реттеуге мүмкіндік береді. Дәнекерленген жіктің сапасын арттыруға қозғалыс барысында дайындаманың көрсетілген учаскесінде бойлық орнықтылықтың жоғалуын болдырмау үшін қалыптық көлденең және дәнекерлеу біліктерінің соңғы жұбының тегіс иілу арқылы қол жеткізіледі. Жиектердің қозғалыс траекториясының өзгеруі нәтижесінде олардың күрт созылуының орнына кейіннен сығылуымен (1) көрсетілген учаскедегі жиектердің бірқалыпты, едәуір аз ұзаруы алынады (2), бұл гофро түзілуді немесе жиектердің ығысуын жояды (2.15-сурет). Қалыптық көлденең және дәнекерлеу біліктерінің соңғы жұбының осьтерінің еңісінің шекті бұрыштарын анықтау үшін құбыр дайындамасын қалыптық тік біліктердің соңғы жұп алдында қатты бекітілген және үтіктеу клетінің біліктерінде кейбір күшпен жүктелген Арқалық түрінде ұсынады. Тегістеу клетінің ең жоғары иілу шамасы мынадай формула бойынша анықталады , (2.51) мұндағы F – әсер етуші күш; l – иілу бөлігінің ұзындығы; Е – Юнга модульі; J – тегістеу клетінің тік осіне қатысты құбыр дайындамасының көлденең қимасының инерция сәті. Күш әсерінен құбыр дайындамасының көлденең қимасының бұрышы мынадай формула бойынша анықталады (2.52) мұндағы х – тегістеу клет білігінен қимаға дейін иілу учаскесінің ұзындығы. F/(EJ) шамасын иілу шамасы арқылы анықтайды. Ең жоғары иілу 1,5 диаметрден аспауы тиіс болғандықтан, ең жоғарғы мәні F / (EJ) . (2.53) Осылайша, құбыр дайындамасының көлденең қимасының еңіс бұрышы . (2.54) Құбыр дайындамасының екі қимасының көлбеу бұрыштарының өзара байланысы тәуелділікпен сипатталады (2.55) мұндағы (x1) – тегістеу клетінің біліктерінен x1 қашықтықта орнатылған қалыптау көлденең біліктердің соңғы жұптарындағы құбыр дайындамасының көлденең қимасының көлбеу бұрышы; (x2) – тегістеу клетінің біліктерінен х2 қашықтықта орнатылған дәнекерлеу біліктеріндегі құбыр дайындамасының көлденең қимасының көлбеу бұрышы. Бұл ретте құбыр дайындамасының көлденең қималарының көлбеу бұрыштары учаскеде қалыптық біліктердің соңғы жұбы – дәнекерлеу біліктері көрсетілген біліктер осьтерінің көлбеу бұрыштарына тең. Қалыптау және дәнекерлеу біліктерінің соңғы жұбының көлбеу бұрышын анықтау кезінде қада білігінің еңісінің оңтайлы бұрыштары 1–8° шегінде анықтайтынын ескеру қажет, себебі 1° аз бұрышта көрсетілген әсерге қол жеткізілмейді, ал 8° үлкен бұрышта тігістің сынуын тудыратын құбырдың майысуы сөзсіз. Мысалы, диаметрі 10–76 мм құбырларды қалыптау және дәнекерлеу үшін ТЭСА 20-76 типтік стандарында: х1 = 0,6 м, х2 = 0,4 м, l = 0,8 м таңдалады. 10–76 мм диаметрімен құбырларды қалыптау және дәнекерлеуге орнақты баптау үшін көрсетілген біліктер = 6° және = 12° бұрышымен еңіс болуы тиіс. Гофро түзілуді жоюға дәнекерлеу біліктерінің көлбеу бұрышына байланысты қол жеткізіледі. Сонымен қатар, біліктердің 1°-ден кем көлбеуі әсерге жету үшін желіжолдар көрсетпейді, ал әр түрлі сортамент және материал маркалары үшін көлбеудің оңтайлы бұрыштары 1-8°шегінде таңдалады. Пластикалылығы төмен материалдарды (12Х18Н10Т) және қабырғасының қалыңдығы 1,0–2,5 мм үлкен құбырларды дәнекерлеу кезінде дәнекерлеу біліктерінің көлбеулігінің оңтайлы бұрышы 8°-ге жуық келеді. Осы тәсілді пайдалану дайындамалар жиектерінің орнықтылығын жоғалту және дәнекерлеу біліктері алдында жиектердің ығысуы салдарынан гофро түзілуді жою есебінен дәнекерлеу тігісінің сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Нәтижесінде құбырларды өндіру кезінде ақаудың төмендеуі есебінен жарамды шығу жоғарылайды. 2.8 Айнымалы күшпен тік жікті құбырларды үздіксіз роликті қалыптау Құбыр дайындамасын үздіксіз қалыптаудың басқа тәсілі қалыпталатын құбырлардың сапасын арттыруға бағытталған. 2.16-суретте негізгі күштің қосымша аймағы бар құбыр дайындамасының ең тән көлденең қималары көрсетілген. Бірінші қалыптаушы калибрлі бастапқы жолақты әрбір жиектен жолақтың ені 0,05 0,10 қашықтықта шеткі учаскелерге күш салумен көлденең бағытта июі тиіс. Бірінші қалыптаушы калибрден кейін ошақтың ұзындығы бойынша шеткі учаскелерге салынатын күштің шамасын өзгертеді. Сурет 2.16 – Ауыспалы күшпен тік жікті құбырларды роликті қалыптау тәсілі Күштерді өзгерту Р–L координаттар жүйесіне қатысты (Р – күш; L – қалыптау ошағының ұзындығы) а бұрышына бұрылған және синусоидтардың жартылай толқын ұзындығына көлденең ығысқан координаттар жүйесіндегі синусоидтар Заңы бойынша жүргізіледі. Қалыптау 160–180° бұрышына дейін шеткі учаскелерге күштің өсуімен жүргізіледі. Көрсетілген бұрышқа дейін бүктелгеннен кейін, шеткі учаскелерге әрекет ететін күш-жігер негізгі күш-жігерді қосу аймағын азайтып, бүйірлік учаскелерге қайта бөледі. Қалыптау ошағының ұзындығы бойынша бүйірлік учаскелерге салынатын күштің шамасын, сондай-ақ абсцисс осіне қатысты симметриялық бірінші синусоиданың Заңы бойынша өзгертеді. Күштің ұтымды бөлінуі және оның шамасының берілген заң бойынша қалыптау ошағының ұзындығы бойынша өзгеруі құбырлардың сапасын арттырады, дәнекерлеу калибрі алдында жиектердің ығысуын болдырмайды, жолақтың ені бойынша деформацияның біркелкі еместігін азайтады, гофралардың пайда болу ықтималдығын азайтады. 2.17-суретте құбыр дайындамасының шеткі (1) және бүйір (2) учаскелерінде деформация ошағының ұзындығы бойынша күштің өзгеру диаграммасы берілген (станның ұзындығы LCT). Ұсынылған әдіс бойынша құбыр дайындамасын қалыптау бір қимадан екінші қимаға (L1) бірқалыпты ауысумен құбыр дайындамасын сапалы түрде иілудің негізгі күш-жігерінің оңтайлы орналасуы мен өзгеруінің арқасында мүмкіндік береді. Перифериялық учаскелерді қоса алғанда, барлық учаскелерді сапалы қалыптау «шатырдың» пайда болуына, дәнекерлеу калибрі алдында жиектердің салыстырмалы ығысуына жол бермеуге мүмкіндік береді, ал қималардың бірқалыпты (монотондығы) кесіндінің ені мен қалыптау ошағының ұзындығы бойынша деформациялардың біркелкі еместігін азайтады, яғни қалыптау процесінде гофр түзілу ықтималдығын азайтады. Бірінші қалыптаушы калибрлі күштен кейін қалыптау ошағының ұзындығы бойынша жолақтың шеткі учаскелеріне заң бойынша нақты координаттар жүйесінде күштің шамасы 160-180°бұрышына дейін өсуімен синусоидтер өзгертеді. Құбыр дайындамасының шеткі учаскелері қалыптау ошағының бірінші жартысында көбінесе жоңышқа бейім. Одан әрі, қалыптау ошағының екінші жартысында жолақтың ені бойынша бүйір және орта учаскелерді жүктеуге ұмтылу көп дәрежеде көрінеді. Сондықтан жиектердегі күш-жігерді бір мезгілде бүйірлік учаскелерге үлкейте отырып, біртіндеп азайту қажет, онда бұрышынан кейін 280–300° (калибрлеу түріне байланысты) әрбір жиектен жолақ енінің (BЛ) 0,2–0,3 ұзындығында құбыр дайындамасының бүйірлік учаскелеріне күш-жігерді түбегейлі басым болуы тиіс. Көрсетілген бұрышынан кейін құбыр дайындамасының бүйірлік учаскелерінің жұмыс аспабына ең елеулі әсері байқалады. Бүйірлік учаскенің көлемі роликті сымдарды қолдану кезінде көрсетілген шектерде қажетті және жеткілікті болатын белгілі бір байланыс алаңы болжануымен түсіндіріледі. Сонымен қатар, күш салу орны бұрышына байланысты болады, және де бұрылудың аз бұрышында бүйірлік учаскенің көлемі шегінің аз мәні де болжанады. Сурет 2.17 – Деформация ошағы бойынша күштің өзгеру диаграммасы Бүйірлік учаскелерге күштің өзгеру сипаты синусоиданы білдіреді, симметриялық бірінші (шеткі учаскелерге күш салу үшін) салыстырмалы бұрылған және ығысқан осьті. Абсцисс осінен бұрылу бұрышы (сағат тілінің жүрісіне қарсы) , (2.56) мұндағы РСР.З = (РБ.З + РП.З)/2 – бүйірлік күштің орташа арифметикалық мәні PБ.З және перифериялық РП.З соңғы жабық қалыптаушы калибрдегі учаскелер; жүктеу/скачать 3,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|