5. Кейбір жартылай өткізгіштердің электр кедергісі жарықтың әсерімен
өзгереді. Бұл эффектті фотокедергілерді дайындауда пайдаланады. Оның
жұмыс істеуі үшін басқа жарық көзі талап етіледі. Бұл қағидамен жұмыс
істейтін аспаптар жоғарыда келтірілген эффекттер базасында дайындалған
аспаптардан дәлдігі жоғары болып келеді.
6. Дененің температураға қатысты жарықтануының қанық болуы.
Объектінің температурасын контактсіз әдіспен (пирометрлер – температурасы
1500
0
С–тан асатын мартен пештерінде болаттың температурасын өлшейді)
өлшеуге мүмкіндік береді.
7. Кейбір кристалдардың түйіршіктерінде, яғни екі түйіршікке оларды
тығыздайтын немесе созатын механикалық күштер түсірілсе, ЭҚК пайда
болады, бұл – пьезоэлектрлік эффект. Бұл эффектіні өзгертсек, яғни
түйіршіктерге электр тогын жіберсек, кристалл деформацияға ұшырайды.
Эффект тәжірибе жүзінде инерциясыз. Бұл уақытты – кварцтық сағаттарда
қысымды, дірілді, жиілікті өлшейтін өлшеу құралдарында қолданылады.
8. Ферромагниттік материалдардан денелердің магниттік өтімділігі оларға
түсірілген күшке (созу, сығу, айналдыру, ию және т.б.) қатысты өзгереді.
Магниттік өрістің өзгеруінен кері құбылыс, дененің деформациялануы болуы
мүмкін, бұл – магнитострикция құбылысы. Магниттік өріс ферромагниттік
жүрекшеде орналастырылатын катушканың көмегімен өлшенеді. Негізінен
дыбыстық және ультрадыбыстық тербелістерді өлшеуде қолданылады.
9. Конденсатордың электр сыйымдылығының өзгеруі. Сыйымдылықты: