191
Қалыпты таралу екі параметрмен сипатталады:
және
2
. Графикте сәйкес
нүктеде Х =
максимумына ие болатын Гаусстың симметриялық қисығы
түрінде (
7.1-сурет
) болады, ал Х
және Х
болған кезде абсцисса осіне
асимптоталық жақындаған графигі түрінде болады. Қисықтың иілу нүктесі
орналасу ортасынан
қашықтықта орналасқан.
кеміген сайын қисық ордина-
та осі бойымен созылып, абсцисса осі бойымен қысылады.
–
және
+
абс-
циссалары арасында қалыпты таралудың қисығы барлық ауданның 68,3 %-ын
қамтиды. Бұл жағдайда қалыпты таралу кезінде барлық өлшенген бірліктердің
68,3 %-ы
дан артық емес орта мәннен ауытқиды, яғни, олар +
шектерінде ор-
наласады. Ортаның екі жағынан 2
қашықтықта жүргізілген ординаталар ара-
сында пайда болған аудан 95,4% құрайды және сәйкесінше, соншалық бірліктер
жиынтығы
+2
шегінде орналасады. Сонымен, барлық бірліктердің 99,73 %
+3
шектерінде орналасады.
Бұл қалыпты таралуға тән «үш сигма» ережесі деп аталады. Осы ережеге
сәйкес 3
-ға ауытқу шектерінде шамалардың барлық мәндерінің 0,27% орна-
ласқан, яғни 10 мыңға 27 реализация жасалған. Техникалық қосымшаларда өл-
шеу нәтижелерін бағалау кезінде шақтама аймағында нәтиженің сәйкес келу
ықтималдықтары 90%, 95%, 99%, 99,9% сәйкес болатын
кезінде z коэффици-
ентімен жұмыс істеу қажет.
Z90 = 1,65; Z95 = 1,96; Z99 = 2,576; Z999 = 3,291.
Бұл ережеде орта мәннің ауытқуына Х
ср
( μ ) қолданылатынын ескеру қажет.
Ол да кейбір аймақтарда S орта мәнінің екі жаққа ауытқуынан орта квадраттық
ауытқудың үш мәнге ауытқуына тербеледі. Бұл аймақта орта мәннің барлық
мәндерінің 99,73% бекітілген.
Достарыңызбен бөлісу: