вскори  губернаторлары н,  полиция  мен ж андарм ерия  ш енділерін,  уездік  шаруй

губернаторлары н,  полиция  мен ж андарм ерия  ш енділерін,  уездік 

бастықтарын ж әне отарш ылдық әкім ш іліктің баска да өкілдерін ормыпан 

лары мен басқа да қалаларды ң К еңестері  8 сағатты қ ж ұмыс  күнін  енгізу 

туралы  шешім қабылдады, азы қ-түлік ж ән е өндіріс м әселелерім ен 

айна-

лысып, там ақ өнімдерінің бағасына бақы лау ж асау ж өніндегі  шараларды 

дың  ж алақы сы н  төмендетуін  тыйып  отырды  ж ә н е  т.б.  Осы  ж ә н е  баска 

мәселелер жөнінде бірқатар калаларды ң жұмысш ы ж ән е солдат депутат- 

тары ны ң  К еңестері  мен  У ақы тш а  үкім еттің  облы сты қ  ж ә н е  уездік  ко- 

миссарлар ретіндегі  органдары  арасы нда ж анж алдар болы п, осы  бір то- 

лассыз күресте К еңестер көбінесе ж еңіске жетіп отырды ж ән е халы к ара­

сында олардың беделі үздіксіз арта берді.  Мұны Уакытша үкіметтің орган­

дары да мойындап, көптеген жағдайларда жұмысшы ж ән е солдат депутат- 

тары К еңестерінің шешімдері  мен талаптарын орындауға м әж бүр болды.

Ақпан револю циясы ны ңж еңісінен кейін Қазақстанда қоғамдық-саяси 

өм ірдің   ж андан уы нда  Ресейдің  саяси   п арти ял ары ,  әс ір е се,  олард ы ң  

жергілікті ұйымдары мен топтары жетекш і рөл атқарды.  Қ азақстанда ли- 

берал-дем ократиялы қ қозғалы стан кадеттер (оларды ң өздерін атағаны н- 

дай,  «халық бостандығы  партиясы»)  мен  «Алаш»  партиясы   өкіл  болды. 

Кадеттердің ұйымдары  1917 жылдың наурыз-сәуір айларында Семейде (150 

адам), П етропавлда (60),  К останайда, П авлодарда,  Орал мен Ө скем енде 

пайда болды ж әне негізінен өнеркәсіпш ілерден, ж ер иелерінен, көпестер 

мен зиялылардан тұрды.

1917 жылғы  18 науры зда кадеттерді  ж актауш ы ларды ң ж иналы сы   С е­

мейде партияны ң бөлімшесін үйымдастыру туралы шешім қабылдады, 20 

адамнан оның комитеті сайланды. Мұнда олар күнделікті «Свободная речь» 

газетін  ш ығарып  тұрды.  Ү кім еттік  партия  болған  кадеттер  У акы тш а 

үкіметті,  соғы сты ң  ж еңіске  ж еткенге  дейін  ж алғасты ры луы н  ж ан  сала 

қолдады,  жоғары   «мемлекеттік  мүдделерді»  ж актады ,  қ а зак   халкы   мен 

қоныс аударушы шаруалардың мұктаждарын ескермей, казактарға артык- 

ш ылык берді, бастапкы кезде өзінің Кеңестерге көзкарасы н аш ы к көрсе- 

туден қаш калактады .184

1905  жылдың  өзінде-ақ  кұруға  әрекет  ж асалған  «Алаш»  партиясы   іс 

жүзінде  1917 жылдың мамыр айында-ак калыптасты, дегенмен, оның ресми 

тіркелуі  1917 жылдың желтоксанында жүзеге асты. Ү лт-азатты к козғалы - 

сы партиясыныңұйытқысы қазак коғамының әртүрлі топтарынан шыккан 

Петербургтің, М әскеудің, Омбының ж әне басқа да Ресей калалары ны ң әр 

түрлі оку орындарында еуропалық білім алған адамдар, сондай-ак дала ак- 

сүйектерінің өкілдері  (билер,  байлар,  молдалар), мұғалімдер, тілмаш тар, 

отаршылдық өкімш іліктің шенеуніктері ж әне баскалар болды.

Әлеуметтік базаны ң әлсіздігі, саяси күрес төж ірибесінің ж еткілік сіз- 

дігі,  ж ергілікті  бөлімш елері  мен  м үш елерінің ұйы м ды к ж ағы нан