Тілші:- 70-80 жылдары төл Академиямызға қамшы тілді сындар айтылды. Басты себеп ненде деп ойлайсыз?
Ш.Есенов:- Айтып отырмын ғой, біздің шамамыз келгенше көтерген мәселелеріміз далада қалды. Қазақ ССР Министрлер Кеңесінің үлкен бір мәжілісінде республиканың өндіргіш күштерін дамытудың қадау-қадау мәселелерін қозғап, Үкімет басшыларына ащы сындар да айттым. Себебі, Қанекеңнен бастап құрылған жүйе құлап жатты. Ащы партиялық сынды сол кезде кім жаратсын, артымнан құрық болып жалғанды. Менің ойым, республика экономикасында алдыңғы қатарлы, шетелдік аренаға шығатын салаларды дамыту. Әлі күнге дейін бізде машина жасау өнеркәсібі өркендемей келеді, бірде-бір автомобиль, радиотехника зауыттары жоқ. Ал, Прибалтика елдері бұл жағынан бізді әлдеқашан басып озды. Мәселен, «ВЭФ» заводының өнімдерін шетел жапа- тармағай сатып алады. Партиялық тұрғысынан Д.Қонаевқа інісінің директорлыққа лайықсыз іс-әрекеттерін айтып едім, ол да кейін өзіме пәле болып жабысты. Ал, қазір Арал, Арал деп жүрміз ғой. Соны біз 60-шы жылдар басында-ақ үлкен проблема етіп көтергенбіз. 20-30жылдан соң теңіздің бөлшектеніп кететінін нақты есептеулермен дәлеледегенбіз. Кейбір Үкімет басшылары бұл дәлелді келемежге айналдырды. Тіпті осы күні қазақ космонавтын космосқа ұшыру жөнінде де айтып жүр.60-шы жылдардың соңында Байқоңырға СССР Ғылым Академиясының президенті М.Келдыш (С.Королевтан кейінгі) келді. Сол жерде мен: «Космос корабльдері Қазақстан жерінен ұшады, республика жеріне қонады, мыңдаған қазақ ұшқыштарынан бір космонавт шықпайды деу жаңсақтық шығар» деп, ащы да болса турасын айттым. Ғұлама академиктер обалы не керек, бұл сөзімді құптады, бірақ біздің сол кездегі республика әкімгерлері осы ұсынысты тойтарып тастаған еді.
Тілші:- Қазіргі кезде біз жаратылыстану, нақты және қоғамдық ғылымдардағы «ақтаңдақтарға» айрықша көңіл бөлудеміз. Жазықсыз жапа шекендерді, тоқырау жылдарындағы келеңсіздіктерді ашып айтудамыз. Сіздің ойыңыз?
