| Ш.Есенов:- Бұл қазіргі жариялылық пен қайта құру кезеңінде өте дер кезінде көтеріліп отырған мәселе ғой. «Кесені қолыма ұстап қарай бердім, ішінде нақақ көзден жас бар ма деп» деген екен Сұлтанмахмұт Торайғыров. Айталық, кейінгі тоқырау жылдарында зобалаң көрген марқұм Ебіней Бөкетов. Қандай еді! Қазақтың маңдайына біткен ерен тұлға еді! Мен өзім оны кезінде Академияға физика-техникалық ғылымдар саласы бойынша академик-секретарь етіп сайлағым келді. Көп адамдар қолдады, алайда ... Жандайшап В.Владимировтан көріп жүр ғой, бірақ Ебіней тағдырының тамыры тереңде жатыр. Тіпті өзі іргесін қалаған кейінгі Орталық Қазақстан Ғылым Академиясын басқарып кететін жөні бар еді, әттең... Қазақтан шыққан тұңғыш профессор-математик Әлімхан Ермековті алалық. Ол кезінде толық ақталған, бірақ ол туралы не оның еңбектері әлі жарияланбай келеді. Жалпы, Ермековтер әулеті өте дарынды тұқым. Анау Әлімхан (Қазақ Тау-кен металлургия институтының тұңғыш ректоры), берідегі мал-шаруашылығы маманы Мүсілім. Қарағанды Политехникалық институтындағы Мағауия Ермековты Академия мүшесі етіп қабылдағаным үшін де көп сөз естідім. Есіңде болсын, аса дарынды адамдар өз халқын жан-тәнімен сүйеді, сол үшін де олар күйеді. Енді ақтала бастаған Мағжан Жұмабаев, Ахмет Байтұрсыновтар. Бұлар әрі жазушы, әрі ғалым адамдар. Солақай, ұр да жық шолақ белсенділердің айтақтауымен, «ұлы көсемнің» әмірімен талай боздақтар кетті ғой. Кейінгі жастар білсін, жақсы мен жаманды безбенге салсын деген мақсатпен «ақтаңдақтарды» ашып, жазып жатқандарыңызды дұрыс деп санаймын ».
Қазақ халқының ХХ ғасырдағы ардақты ұлдарының бірі, академик Шахмардан Есенов айтпағы және көзқарасы осындай. Ол: «аса дарынды адамдар өз халқын жан-тәнімен сүйеді, сол үшін де олар күйеді...» деп, өзіне қиянат жасағандарды ақтағандай болып және өзінің әділетсіздіктерді көп көргеніне өкінбейді. Ол қандай қызметтер атқарса да елі мен жерінің болашағын ойлады, қанша жапа шексе де бірде-бір адаммен айтыс-тартысқа түспей, арын-ұятын сақтап, парасаттылық танытты. Әдетте оқығаны көп, білетіні шалқар, болмыс-бітімі биік адамның әдеті осылай болатын, ол соны көрсетті, танытты.
***
Достарыңызбен бөлісу: |
