Шахмардан есенов



бет47/123
Дата31.12.2021
өлшемі0,85 Mb.
#107253
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   123
Байланысты:
Шахмардан есенов

1968 жылы Қазақстан Ғылым Академиясы Президиумының көптеген мүшелерін қайтадан сайлап, 17 ғылыми мекемелердің директорларын қайта бекітті.

1970 жыл Академия ұжымы үшін қажырлы еңбектің және өзгерістердің бұрын соңды болмаған өрлеу жылы болды. Ғылым Академиясы жаңа мүшемен толықты- 3 академик, 21 корроспондент-мүше сайланды. Жаңа институтар құрылды:

Жоғарғы физика институты,

Гидрогеология және гидрофизика, сейсмология институттары,

Металлургия және байыту, Астрофизика институттары,

Бас ботаника бағында жаңа бөлімдер мен лабароториялар ашылды.

Ғылым Академиясы бұрынғыдан да нығая түсті,ғылымның көптеген бағыттары бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізіліп, жоғары деңгейде кадрлар дайындау күрт өсті. Тек бір ғана 1970 жылы ғылымның әр саласы бойынша 22 докторлық диссертация қорғалды.

Академияның басты проблемалары президент назарынан тыс қалған жоқ; күрделі құрлыстар салынды, зертханалар жаңа жабдықтармен жабдықталды. Бірінші 45 пәтерлік үйді, сосын 35 пәтерлі үй бітіп, ғалымдарға берілді.

Өспен белдеуі бойынша жүргізілген ғылыми жұмыстар жеті томдық еңбек болып жарық көрді, ғалымдар мен өндіріс мамандарының жоғары бағасын алды. Ал, оның авторларының бірі есебінде Ш.Есенов 1973 жылы Қазақстан Мемлекеттік сыйлығына ие болды.

Ғылым Академиясының жалпы жиналысының арнайы сессиясы қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбаевтың туғанына 125 жылдық мерейтойына арналды.

Жерлесіміз, ғұлама ғалым Әл-Фараби еңбектері жарық көріп, 1100 жылдығы тойланды.

Қазақ ССР Ғылым Академиясының алдағы 25 жылдық мерейтойына арналған дайындық жұмыстарына да Ш.Есенов басшылық етті. 1971 жылы Мәскеуде өткен «Қазақстан ғылымының күндеріне» жан-жақты дайындықтар жүргізілді, көрме ұйымдастырды. Көрмеде қазақ халқының тарихы, оның мәдени даму жолдары, ғылыми зерттеулерінің негізгі жетістіктері, олардың тиімділігі көрсетілді. Бұған дейін Ш.Есеновтің «Қазақстан ғылымы мен ғалымдары атты еңбегі басылып шыққан болатын Ол аса ірі бірнеше конференциялар мен симпозиумдарды өткізуге байланысты ұйымдастырушылық жұмыстарына да белсене араласты. Солардың ішінде аса ірі Африка, АҚШ және Латын Америкасы елдерінің қатыстырылуымен өткен симпозиумның мәнін ерекше атап өткен жөн.

1970 жылы ғылымды дамытуға берілген қаржы мөлшері 1967 жылмен салыстырғанда 25% өсіп, ғылым табыстарын халық шаруашылығына 8-ші бесжылдықта (1966-1970 ж.ж.) енгізуден алынған экономикалық тиімділік 7-ші бесжылдыққа қарағанда 2 есе артты. Қазақ ССр Ғылым Академиясы ның ғылыми зерттеулеріне байланысты экономикалық тиімділіктің осыншама өсуі, академия жұмысын қайта құрумен байланысты жандануы, ғалымдардың өз жұмыстарының практикалық маңызына баса көңіл аударуы олардың творчестволық белсенділігімен тікелей байланысты болды.

Ал,1971 жылы Ғылым Академиясы өзінің құрылғанына 25 жыл толуын атап өтті. Мерекелік жиналыста президент Ш.Есенов «Қазақстанның Ғылым Академиясы—республиканың ғылым орталығы» деген тақырыпта баяндама жасады. Сессия жұмысына Қазақстанның Үкімет басшылары, СССР Ғылым Академиясының президенті, академик М.В.Келдыш, және академиктер А.Л.Яншин, В.И.Смирнов, тағы да Одақтас республикалардан көптеген делегаттар келді. Ғылым Академиясының 25 жылдық торқалы тойына орай 1971 жылдың маусымында президент Ш.Есенов екінші рет Ленин орденімен марапатталды.

Мерейтой жылы Қазақ ССР Ғылым Академиясы өзінің 25 жылдық қызметінің нәтижесін қорытындылап, ғылыми-зерттеу жұмыстарының келешекте даму бағытын айқындады. 700 ғалым республика Ғылым Академиясының қол жеткен жетістіктері және халық шаруашылығындағы ғылыми-техникалық прогрестің даму жолдары жайында 2800 лекция оқыды

1972 жылы 24 ақпанда болған Қазақ ССР Ғылым Академиясының жалпы жиналысының сессиясы өткізіліп, онда ғылыми техникалық прогресс және республика ғалымдары алдындағы кезекті мәселелер талқыланды. Сессия жұмысына республика басшылары, СССР және Қазақ ССР Ғылым Академиясының академигі Ш.Есеновті бірауыздан екінші рет, жаңа мерзімге президент етіп сайлады.

Қазақ ССР Ғылым Академиясының 1972 жылғы 30 нарызда болған жылдық жиналысында сессия 5 академик, 15 корроспондент мүше, вице- президенттерді және Ғылым Академиясының президиум мүшелерін сайлады.

Осы жылы Ш.Есенов Канада да өткен Халықаралық геологиялық конгреске қатысты, ССРО Жоғарғы Кеңесінің парламенті делегациясының құрамында Данияға барып қайтты.

КСРО-ның 50 жылдығына арналған Орта Азия бойынша туысқан республикалар арасында Ғылым Академияларының ғылыми-теориялық конференциясы Алматыда өткізілді.

1972 жылы Қазақ ССР –ның ғылым және техника саласындағы Мемлекеттік сыйлығы беру жөнінде комитет ұйымдастырылды. Ол комитеттің председателі болып Ш.Есенов тағайындалды. Сол жылдың желтоқсан айында ССРО-ның құрылғанына 50 жыл толуына байланысты комитет Ғылым Академиясының 4 жұмысына Қазақ ССР-нің Мемлекеттік сыйлығын берді.

1973 жылы академиктер Ш.Есенов пен А.Каюповтың бастамасымен Қазақстан жеріндегі геологиялық және металлогеникалық қортынды шығару және орта маштабты металлогениялық болжам карталарын жасау сияқты күрделі жұмыстар бастады. Оған Геология институтының барлық бөлімшелерінен ғылыми қызметкерлер қатысты. Москвалық ғалымдар және өндіріс мекемелерінің бір қатар геологтары ат салысты. Бұл орасан кгрделң жұмыс он жылға созылып, 1984 жылы аяқталды. Оның нәтижесінде көптеген металлогениялық болжам карталары және «Қазақстан металлогениясы» атты он бір томдық монография сериясы баспадан шықты. Академик Ш.Есенов бұл монографияның 1977 жылы шыққан бірінші томына ғана редколлегия мүшесі бола алды... Бұл монография Мәскеу Орталық Ғылым Академиясында талқыланып, өте жоғары бағаланды.»



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   123




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет