1) иницирлеу белсенді орталық түзу). Бұл сатыда мономердің молекуласы иницирленіп бос радикал (R") береді, ал радикал әр түрлі қанықпаған қосылыстармен [мономер) оңай әркеттеседі.
R : R' — 2R" R" + CH = CHR —R' — Сң, – CHR
Реакцияның тізбегін бастайтын бос радикалдардың пай да болу тәсіліне байланысты, полимерленуді бірнеше түрге бөледі: термиялық, радиациялық және иницирлеу;
2) тізбектің өсуі. Өсуші макрорадикалдың соңындағы буында бос электронды сақтап, әр мәрте күрделенетін ра Анкамға мономер молекуласының қайта-қайта қосылуын Тізбектің өсуі деп атайды. Басқаша айтқанда, өсіп келе жат кан макромолекулалық тізбек ардайым бос макрорадикал болып қалуы керек: R-CH, –CHR +СН, = CHR - R' -CH, -CHR-CH-CHR -
пCH, =CHR
-R'-t-CH, –CHRJ-CH-CHR және т.б.
3) тізбектің үзілуі. Макромолекула соңғы буынының бос: электронын жоғалтуына байланысты тізбектің өсуі тоқтала ДЫ. Көбінде бұл екі радикалдың қосылуының (рекомбина ция реакциясы) нәтижесінен болады, бұдан ары вспейтін тізбек пайда болады:
R-I-CH-CHR-1,-CH, -сHR+R-CH-CH.R' -
— R'-I-CH-CHR-1,-CH-CHR –CHR-CH-R Радикалдық полимерлеу тәсілімен мынадай белгілі поли мерлер алынды: поливинилхлорид, полистирол, бутадиен Стирол каучуктері, полиметилметакрилат т.б.
а) иондық полимерлену. Иондық полимерлену екі түрге бөлінеді: аниондық жане катиондық полимерлену. ИОНДЫҚ полимерлену катализатордың қатысуымен жүреді. Ката лизаторлар инициатор сияқты Полимердің құрамына кірмейді, яғни полимерлену кезінде Шығы 11 далмайды. Иондық полимерленуді катализдік полHмерлену деп те атайды.
Иондық полимерлену радикалды полимерлену сияқты Негізгі үш сатыда өтеді.
І. Катиондық полимерлену. Бул полнМерлену катион - дар түзу арқылы жүреді. Мұндай жағдайда электронак цепторлы катализаторлар қолданады.
Катиондық полимерленуді катализдеу үшін қышқылдар және Фридель-Крафтс қатализаторларын (A1CI BF, TiCI) қолданады. Оларды жылдамдату үшін қосымша катализа торлар (су, қышқылдар, протон донорлары реагенттер) қосады.