Ші басылым

ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«5В120100» - «ветеринариялық медицина» мамандығына арналған

СЕМЕЙ,

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Ветеринариялық медицина кафедрасының доценті міндетін атқарушы, м.ғ.к. Ахметжанов О. Н. _____________________________

« » 2013 жыл

2. 1 Ветеринариялық медицина кафедрасының отырысында

Хаттама № « » 2013 жыл

Кафедра меңгерушісі Тойкина Г.Н

Хаттама № « » 2013 жыл

Төрайым Тлеубаева А.В С.М.

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу - әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады

Хаттама № « » 2013 жыл

Оқу - әдістемелік кеңестің

төрайымы, ОӘЖ проректор Искакова Г. К.

4 1-ші басылым

Мазмұны
Беттер

1. Қолдану саласы ...................................................................................... 4

2. Нормативтік сілтемелер ......................................................................... 4

3. Жалпы ережелер ..................................................................................... 4

4 Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты бөлінуі ...................... 5

5. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары ........................ 7

6.Пәннің оқу-әдістемелік картасы .............................................................7

7. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілген картасы ........10

8. Әдебиеттер ...............................................................................................11

1 Қолданылу саласы

Пәннің оқу - әдістемелік кешені Ветеринариялық хирургия -2 пәні бойынша 5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығына арналған. Студенттер оқу барысында курс мазмұны мен оның актуальды және кажеттілігі, курс саясаты мен танысып өздеріне керекті тәжірибені меңгереді. Бұл пәнді оқығанда оқу-әдістемелік кешені негізгі жетекші болып танылады. Ветеринариялық хирургия пәні бойынша дайындаған оқу - әдістемелік кешені осы пәнді игерудегі негізгі нұсқаушы болып саналады.

Оқытушының пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасы «Ветеринариялық хирургия-1» пәнінен төмендегі құжаттар талабына сай оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін белгілейді:

- Жоғарғы білім берудің жалпыға міндетті Мемлекеттік стандарты;

-5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығы бойынша жоғарғы білім берудің типтік оқу жоспары, Мамандықтар бойынша жоғарғы және жоғарғы оқу орнынан кейінгі білім берудің типтік оқу жоспарлары тізімі, Қосымша - 157;

- 5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығының «Ветеринариялық хирургия» пәнінің типтік оқу бағдарламасы;

- СТУ 042-ГУ-4 -2013 Университет стандарты «Пәннің оқу - әдістемелік кешенін әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»;

- ДП 042-1.01-2013 Құжат «Пәннің оқу - әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны»
3 Жалпы ережелер
3.1 Пәннің жалпы мазмұны

Хирургия – гректің екі сөзінен алынған. «Cheur ergon»: «хиер» - қол, «ерго» - әсер ету. Қазақша ота жасау. Бұл алғашында хирургиялық ауруларды қолмен ота жасап емдеуге қатысты қолданылған тарихи ұғым. Қазір хирургияның ауқымы аса кең. Хирургиялық ауруларды анықтау мен емдеуде сан алуан заманауй құрал жабдықтар, техникалар, дәрі – дәрмектер, әдіс тәсілдер кешені қолданылады. Осыған байланысты медициналық және ветеринариялық хирургияның көптеген арнайы бөлімдері пайда болып дамуда. Оның ең күрделісі қан тамыры хирургиясы, нейрохирургия, трансплантация хирургиясын атауға болады. Студенттерге ветеринариялық хирургия 3 бөлімге бөліп оқытылады. Олар: ветеринариялық хирургия-1 - оперативтік хирургия, ветеринариялық хирургия-2 - жалпы хирургия және ветеринариялық хирургия-3 аймақтық хирургия. Бұл бөлімдер бір – бірімен аса тығыз байланысты. 3.2 Ветеринариялық хирургия -2 пәнінің мақсаты көптеген ветеринариялық ғылымдардың (анатомия, патанатомия, физиология патофизиология, фармакология, микробиология) жетістіктерін пайдалана отырып, жалпы мал организмінде, ағзалар мен ұлпаларда кездесетін хирургиялық аурулардың этиологиясын, клиникасын, патогенезін зерттеу, диагноз қою. Соған сай емдеу және аурудың алдын алу шараларын ұсыну. Жалпы хирургияда «ауруды емдеу мен алдын алу біртұтас, бірақ алдын алуға басымдылық беріледі» деген қағида ұсталынады.

3.3 Пәнді оқытудың міндеттері:

- Хирургиялық аурулардың этиологиясы мен патогенезін зерттей отырып, оларды емдеу және алдын алу шараларының кешенін ұсыну.,

- Хирургиялық ауруларды емдеудің әдіс – тәсілдерін жетілдіру, жаңадан ұсынылған дәрі - дәрмектердің тиімділіктерін анықтау.,

- Хирургиялық ауруларды, әсіресе толық зерттелмеген (қатерлі ісік) ауруларды зерттеу, емдеу, алдын алу шараларын ұсыну.

3.3 Пәннің пререквизиттері:

• 
  Жалпы ветеринариялық хирургия пәнін меңгеру үшін студенттер жануарлар морфологиясы, физиологиясы мен биохимиясы, фармакология, микробиология мен вирусология, жануарлар патологиясы және ветеринариялық хирургия 1 (оперативті хирургия) пәндерін меңгерулері қажет.
  

Пән бойынша алған білімдерін студенттер одан ары ветеринариялық хирургия -3 (аймақтық хирургия) пәні бойынша тереңдетеді. Оқу және өндірістік тәжірибелерден өтеді.

Кесте 1

Курс	Семестр	Кредит	Дәріс (сағ)	ЛЖС (сағ)	СО ӨЖ (сағ)	СӨЖ (сағ)	Барлық сағ	Қортынды бақылау түрі
4	7	3	15	30	22,5	67,5	135	емтихан

4 Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты сағаттардың бөлінуі

5. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары

5.1 Жарақаттанған жануарларға қан құю

5.2 Жануарлардың бөгде заттармен жарақаттанулары

5. 3 Үсіну

5.4 Жарақаттық шок

5.5 Некроз

5.6 Дерматиттер

5.7 Бұлшық еттердің семуі

5.8 Ревматикалық артрит

5.9 Сепсис

5.10 Зілді ісіктерді анықтау және емдеудің заманауй әдіс тәсілдері
СОӨЖ

5.11 Хирургиялық ауруларды емдеуде ұлпа дәрмектерін қолдану

5.12 Хирургиялық ауруларды емдеуде новокайн блокадасын қолдану

5.13 Электр жарақаттары

5.14 Сәуле жарақаттары

5.15 Гангрена

5.16 Экзема

5.17 Сынықтардың асқынулары

5.18 Эмболия

5.19 Бурситтер

5.20 Ми жарақаттары

6 Пәннің оқу – әдістемелік картасы

Кесте 3

Тақырыптар		Көрнекті құралдар,ОТҚ, Суреттер, кестелер	Өз бетімен оқуға берілген сұрақтар	Бақылау түрі
Дәрістер	Лабораториялық жаттығу сабақтары
Кіріспе. Жалпы хирургияның негізгі қағидалары, мақсаты мен міндеттері	Малмен жұмыс істеудің техника қауіпсіздігі. Хирургиялық аурумен ауырған малдарды клиникалық әдіспен зерттеу.	Сурет-1,2. Техника қауіпсіздігі журналы.Хирургиялық ауруы бар малдар. Термометр, фонендоскоп		Ауызша сұрау.
Жарақат және жарақаттың түрлері.	Ашық механикалық жарақаттар, анықтау және емдеу әдістері	Сурет-3,4. Слайд-1,2,3	Электр жарақаттары . Сәуле жарақаттары.	Ауызша сұрау. Реферат
	Жабық механикалық жарақаттар, анықтау және емдеу әдістері	Жарақаты бар малдар, емдеуге қажет дәрілер мен орау, таңу, тігіс материалдары.	Жарақаттанған жануарларға қан құю	Ауызша сұрау. Реферат
	Термикалық жарақаттар, анықтау және емдеу әдістері	Жарақаты бар жануарлапр, емге қажетті дәрілер.	Жануарлардың бөгде заттармен жарақаттанулары	Ауызша сұрау. Реферат
	Химиялық жарақаттар, анықтау және емдеу әдістері	Жарақаты бар жануарлапр, емге қажетті дәрілер.	Үсіну	Ауызша сұрау. Реферат
Жарақаттың организмге жалпы және жергілікті әсері		Сурет-5,6,7. Слайд-4,5.		Ауызша сұрау. Реферат
Жарақатты емдеу қағидалары		Сурет-8,9.10,11. Слайд-6,7	Хирургиялық ауруларды емдеуде ұлпа дәрмектерін қолдану. Хирургиялық ауруларды емдеуде новокайн блокадасын қолдану	Ауызша сұрау. Реферат
Хирургиялық инфекциялық аурулар	Хирургиялық инфекциялық аурулар, анықтау және емдеу әдістері	Сурет-12,13. Слайд-8,9,10. Жарақаты бар жануарлапр, емге қажетті дәрілер.	Сепсис Гангрена Некроз	Ауызша сұрау. Реферат
Тері аурулары	Тері аурулары, анықтау және емдеу әдістері	Сурет-14,15,16. Слайд-11,12. Тері аурулары бар жануарлар, емдеуге қажет дәрілер.	Экзема Дерматиттер	Ауызша сұрау. Реферат
Сүйек аурулары	Сүйек аурулары, анықтау және емдеу әдістері	Сурет-17,18,19,20. Слайд-13,14. Сүйек аурулары бар жануарлар, емдеуге қажет дәрілер.	Сынықтардың асқынулары	Ауызша сұрау. Реферат
Сіңір аурулары	Сіңір аурулары, анықтау және емдеу әдістері	Сурет-21,22. Слайд-15,16,17,18,19. Сіңір аурулары бар жануарлар, емдеуге қажет дәрілер.		Ауызша сұрау.
Қан және лимфа тамырларының аурулары	Қан және лимфа тамырларының аурулары, анықтау және емдеу әдістері	Сурет-23,24,25. Слайд-20,21. Қан және лимфа тамырларының аурулары бар жануарлар, емдеуге қажет дәрілер.	Эмболия	Ауызша сұрау. Реферат
Бұлшық ет аурулары	Бұлшық ет аурулары, анықтау және емдеу әдістері	Сурет-26,27,28. Слайд-22,23.24 Бұлшық ет аурулары бар жануарлар, емдеуге қажет дәрілер.	Ревматикалық миазит Бұлшық еттердің семуі	Ауызша сұрау. Реферат
Буын аурулары	Буын аурулары, анықтау және емдеу әдістері	Сурет-29,30.31,32 Слайд-25,26.27 Буын аурулары бар жануарлар, емдеуге қажет дәрілер.	Бурситтер	Ауызша сұрау. Реферат
Ми және жүйке тамырларының аурулары		Сурет-33,34,35,36. Слайд-28,29.	Ми жарақаттары. Шок	Ауызша сұрау. Реферат
Зілді ісіктер			Зілді ісіктерді анықтау және емдеу

7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы

8 Әдебиеттер

8.1 Негізгі әдебиеттер

8.1.1 Б,К. Ілиясов. Ветеринариялық хирургия (оқулық). Алматы. 2008. 400 бет.

8.1.2 С.В. Тимофееф. Общая хирургия животных (учебник). Москва. «Зоомедлит». 2007. 666 стр.

8.1.3 Общая ветеринарная хирургия. /А.Д.Белов, М.В.Плахотин, Б.А. Башкиров и др. – М. Агропромиздат, 1990. –592с.

8.2 Қосымша әдебиеттер

8.2.1 Практикум по общей и частной ветеринарной хирургии /И.А.Калашник, Б.Я. Передера, А.Ф.Русинов и др. - М. Агропромиздат, 1988. – 303 с.

8.2.2 Справочник ветеринарного врача. – СПб.: «Лань», 2004.-896с.

8.2.3 Лебедев А.В., Липовский В.М. Общая ветеринарная хирургия. М. Колос. 2000 г.

8.2.5 Целищев Л.И. Практическая ветеринарная андрология. М. Колос. 1982.

8.2.6 Абишев Г. Травматизм сельскохозяйственных животных, Алма-Ата, «Кайнар»,1975.- 168с.

8.2.7 Терехов П.Ф. Ветеринарная онкология. - М., «Колос» ,1977.-89с.

8.2.8 Материалы первого евроазийского ветеринарного конгреса. 2007 ж. Алматы. 2007. Виденин В.Н. Послеоперационные гнойные воспалительные осложнение у животных. Профилактика и лечение. Л. 2000.