Шоқан Уәлиханов

кезеңдегі саяхатшылардың өмірі

мен ісі туралы жазылған

еңбектерді көп оқып, зерттейді.

Мұның өзі оған қатты әсер

қалдырады. Ол саяхатшы болуды,

соның ішінде Орта Азияны аралап,

зерттеуді мақсат етеді.

Шоқан Уәлиханов-саяхатшы

1855 жылы Шоқан Уәлиханов генерал Гасфортпен бірге

ұзақ саяхатқа шығып, Аягөз, Тарбағатай, Қапал тауларын

аралады. Алматы, Қарқаралы, Баянауыл, Көкшетауға

соғып, Омбыға оралады. Осы сапарында көп нәрсені

зерттеп, дәптерге түсіріп, Жетісу өлкесіндегі саяси-

шаруашылық туралы бірталай деректерге қанығады.

Экспедиция мақсаты – Ыстықкөл

көлінің бассейніне топографиялық

түсірілім жасау, қырғыз халқымен

танысу. "Біз экспедицияға қатысу

құрметіне ие болдық және осы тас

дәуіріндегідей қырғыздар арасында

екі ай тұрып, олардың аңыздары мен

тілдерін зерттей отырып, түрлі оң

мәліметтер жинай алдық", - деп

жазды Шоқан Уәлиханов.

Шоқан Уәлиханов Құлжа қаласына дереу аттану

нұсқауымен орыс дипломатиялық миссиясының

құрамына алынды. Миссия мақсаты – қытай

өкіметімен келіссөз жүргізу арқылы Қытаймен сауда

қатынасын қалпына келтіруге қол жеткізу. Құлжа

қаласына сапар "Қытай империясының батыс өлкесі

және Құлжа қаласы" еңбегінде көрсетілген Қытай

шенеуніктерімен келіссөз жүргізіп, делегация достық

қатынас орната алды. Құлжа мен Чугунчакта елшілік