№ р/н
|
Модуль 12. Тікұшақтар - аэродинамика, құрылым және жүйе
|
Аталған модуль А3, А4, В1.3 және В1.4 санат бөліктеріне қолдануға арналған
|
Деңгей/Level
|
A3
A4
|
B1.3
B1.4
|
1.
|
Ұшу теориясы – айналмалы қанат аэродинамикасы
Терминология;
Гироскопиялық прецессия салдары;
Айналу сәтіне қарсы әрекет және бағытты басқару;
Көтерілу ассиметриясы; бұранданың жоғарғы қалағынан ағыс ағыны;
Ауысып келетін бағыт және оны түзеу;
Кориолистік жылдамдату және өтемақы;
Вихр сақинасының жағдайы, қуатты тұрақтандыру, тангаж бұрышының артуы;
Авторотация;
Жер эффекті.
|
1
|
2
|
2.
|
Ұшуды басқару жүйесі
Айналуды басқару;
Жалпы басқару;
Қиыстық автоматы;
Курсты басқару:
Тікұшақтың құйрық бұранданы басқару; құйрық бұранда, ауаны електен өткізу;
Бас айналыс қондырғысы: жасау және пайдалану мүмкіндіктері;
Лопастық демпфер: функция және конструкция;
Айналу лопасты: конструкция және айналымның бас және құйрық лопастарын қосу;
Триммирмен басқару, қозғалмайтын және реттелетін тұрақтандырғыш;
Пайдалану жүйесі: қолмен, гидравликалық, электрлі және ұзақтан басқарудың электрожүйесі;
Ұшу жүктемелері;
Балансировка және жинақтау.
|
2
|
3
|
3.
|
Қалақшадан шабуыл бұрышына бақылау жасау және тербелісті талдау
Роторды синхрондау;
Ротордың бас және құйрық қанаттары;
Статистикалық және динамикалық теңгеру;
Тербеліс тіптері, тербелісті азайту тәсілі;
Жерүсті резонанс.
|
1
|
3
|
4.
|
Трансмиссия
Тарту қорабы, бас және құйрық роторлары;
Ілініс, еркін дөңгелек блогы және ротордың тежегіші;
Ротор құйрығы тартуының білігі, жұмсақ жалғасу, мойынтіректер, тербелісті тұншықтырғыштар, аспалы мойынтіректер.
|
1
|
3
|
5.
|
Конструкция құрылымы
Конструкциялық беріктіктің ұшу жарамдылығына талаптары;
Конструкциялық классификация, бірінші, екінші және үшінші;
Істен шығу кезіндегі қауіпсіздік, өмір қауіпсіздігі, ақауларға төзімділік тұжырымдамасы;
Аймақтар және орналасқан тұсты анықтау жүйесі; Кернеу, деформация, майысу, сығылу, жылжу, бұрау, созылу, сақиналық кернеу, шаршаңқылық;
Желдетумен және дренажбен қамтамасыз ету;
Қондырғы жүйесімен қамтамасыз ету;
Найзағайдан қорғанысты қамтамасыз ету;
Құрастыру тәсілі: фюзеляж жабындыларын күшейту, қаңқа, стрингерлер, лонжерондар, аралық қабырғалар, рамалар, екілендіргіштер, тіреулер, тартқыштар, белағаштар, жабындылар, армирлеу, жабу тәсілдері, коррозияға қарсы қорғаныс;
Пилонды, тұрақтандырғышты және шассиді қосу;
Орындық орнату;
Есіктер: конструкция, құрылғы, пайдалану және қауіпсіздік құрылғысы;
Терезе мен жел шыныларының конструкциясы;
Отын құю;
Өртке қарсы аралық қабырға;
Қозғалтқышты бекіту;
Конструкцияны құрастыру техникасы: тойтарма шегемен, болтпен, дәнекерлеумен;
Үстіңгі қабатты қорғау тәсілі – хромдау, анодирлеу және бояу;
Үстіңгі қабатты тазарту.
|
2
1
|
2
2
|
6.
|
Ауаны кондиционерлеу (АТА 21)
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Ауамен жабдықтау
Ауаның қайнаркөзі, қозғалтқыштан ауа сору жүйесі мен жерүсті қайнаркөзін қосқанда.
|
1
|
2
|
2)
|
Ауаны кондиционерлеу
Ауаны кондиционерлеу жүйесі;
Тарату жүйесі;
Ағыс пен температураны басқару жүйесі;
Қорғаныс және ескерту жүйесі.
|
1
|
3
|
7.
|
Радиоэлектрондық және аспаптық жабдықтар жүйесі
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Аспаптық жабдықтар жүйесі (АТА 31)
Статистикалық қысымды тұтынушылар: биіктік өлшегіш, әуе жылдамдығының индикаторлары, тіктеп ұшу жылдамдығының индикаторлары.
Гироскоптар: авиакөкжиектер, жағдай командалары, жағдайды көрсеткіштер, көлденең жағдай индикаторлары, бұрылу және сырғанау индикаторлары, шұғыл бұрылуды үйлестіргіш.
Компастар: тікелей санау, алыстан санау;
Шабуылдау бұрышының индикациясы, құлдырау туралы ескерту жүйесі;
Пилот кабинасын шынылау;
ӘК басқа жүйелерін индикациялау.
|
1
|
2
|
2)
|
Радиоэлектрондық жабдықтар жүйесі
Жүйенің орналасу және пайдалану негіздері:
Автопилот (АТА 22)
Байланыс (АТА 23)
Навигациялық жүйе(АТА 34)
|
1
|
1
|
8.
|
Электрмен жабдықтау(АТА24)
Батареяларды орнату және пайдалану;
Тұрақты токты генерирлендіру;
Ауыспалы токты генерирлендіру;
Электрмен жабдықтаудың апаттық көздері;
Кернеуді реттеу; Электр тізбектерінің қорғанысы.
Қуатты бөлу;
Инверторлар, трансформаторлар, түзеткіштер;
Сыртқы/жерүсті қайнаркөздері.
|
1
|
3
|
9.
|
Жабдықтар және өңдеу (АТА25)
Апатты-құтқару жабдықтарына қойылатын талаптар;
Орындықтар, қауіпсіздік белбеулері және байланатын белбеулер;
Суда құтқарудың апаттық жүйесі;
Кабинада орналасу, жүкті ұстап тұру қасиеті;
Жабдықтарды орналастыру;
Жолаушылар салонына өңдеу жүргізу.
|
2
1
|
2
1
|
10.
|
Өрттен қорғану (АТА26)
Өрт пен түтінді анықтау және ескерту жүйесі;
Өрт қарсы жүйе;
Тест жүйесі.
|
1
|
3
|
11.
|
Отындық жүйе (АТА28)
Жүйенің орналасуы;
Отын бактары;
Жабдықтау жүйесі;
Апаттық төгу, желдету және дренаж;
Отын бактарын сақиналау және отын сору;
Индикация және ескерту;
Отынды үстемелеп құю және төгу.
|
1
|
3
|
12.
|
Гидравликалық қайнаркөз(АТА29)
Жүйенің орналасуы;
Гидравликалық сұйықтықтар;
Гидравликалық сауыттар мен аккумуляторлар;
Қысым туғызу: электрлік, механикалық, пневматикалық;
Апатты қысым туғызу;
Фильтрлер;
Қысымға бақылау жасау;
Қуаттарды бөлу;
Индикация және ескерту жүйесі;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
1
|
3
|
13.
|
Мұз бен жауыннан қорғанысы (АТА30)
Мұзды қалыптастыру, классификация және анықтама;
Мұзданудан қорғау және мұздануды жою жүйесі: электрлік, ыстық ауаны пайдалану арқылы және химиялық;
Датчиктер мен дренаждарды қыздыру;
Сыпырғыш жүйесі.
|
1
|
3
|
14.
|
Шасси (АТА32)
Конструкция, амортизаторлар;
Жинау жүйесі және шығару – қалыпты және апатты;
Индикация және ескерту жүйесі;
Дөңгелектер, шина, тежегіш;
Дөңгелектерді бұруды басқару;
Жер және ауаны анықтау;
Юзбен және сумен қозғалу.
|
2
|
3
|
15.
|
Жарық беру (АТА33)
Сыртқы: навигациялық оттар, қону, рөлді бұру, мұз құрсанатын аймақ;
Ішкі: жолаушылар салоны, пилоттар кабинасы, жүк бөлігі;
Апаттық.
|
2
|
3
|
16.
|
Пневматика/Вакуум (АТА36)
Жүйенің орналасуы;
Қайнаркөздер: қозғалтқыш/ӘКҚ, компрессорлар, резервуарлар, жерүсті қайнаркөздері;
Қысымға бақылау жасау;
Бөлу;
Индикация және ескерту;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
1
|
3
|
17.
|
Радиоэлектрондық ықпалдастырылған модульдік жабдық (АТА42)
«Радиоэлектрондық ықпалдастырылған модульдік жабдық» (IMA) модуліне типтік ықпалдастырылған функция, олардың арасында:
Клапандарды басқару, ауа қысымын басқару, ауа желдету және басқару, радиоэлектрондық жабдықтар бөлігін және пилоттар кабинасын желдетумен басқару, температурамен басқару, ауа қозғалысы кезінде байланыс, авиациялық және радиоэлектрондық жабдықтар байланысының тросшысы, жүктемені электрлендірумен басқару, торап қорғанысы автоматтарын іздеу, кіріктірілген бақылау жүйесі(BITE), отынмен басқару, тежегішпен басқару, шассидің алдыңғы тірегінің бұрылыстарын басқару, шассиді жинау және шығару, дөңгелектердің қысымын индикациялау, қатаң қысымды индикациялау, тежегіштердің температурасын бақылау және т.б
Орталық жүйе, торап компоненттері.
|
1
|
2
|
18.
|
Техникалық қолдау көрсетудің борттық жүйесі
(АТА45)
Техникалық қызмет көрсетудің орталық компьютерлері;
Мәліметтерді жүктеу жүйесі;
Электронды кітапхана жүйесі;
Баспа;
ӘК конструкциясына бақылау жасау жағдайы (ықтимал бүлінулерді іздеу).
|
1
|
2
|
19.
|
Ақпараттық жүйе (АТА46)
Сақтаудың құрамдас бөліктері болатын тораптары мен бөлшектері, әдетте қағаз тасығыштармен қамтамасыз етілетін сандық ақпараттарды жаңарту және алу, микрофильмдер мен микрофиштер. Жүйеге ӘК бортындағы электрондық құжаттарды сақтайтын электронды кітапхана мен бақылаушы сияқты ақпараттық сақтау және жаңартушы ретінде анықталатын блок енеді. Ол басқа пайдалануға арналған блоктар мен компоненттерге енбейді және пилоттар кабинетіндегі принтерге немесе жалпы қолданыстағы дисплей сияқты басқа жүйелерге қосыла алады.
Типтік мысал Әуе қозғалысын басқару жүйесін мен ақпараттық басқару және Серверлік желілер жүйесін қосады.
ӘК жалпы ақпараттық жүйесі;
Пилоттар кабинасының ақпараттық жүйесі;
ӘК техникалық қызмет көрсету жағдайының ақпараттық жүйесі;
ӘК жолаушылар салонының ақпараттық жүйесі;
Басқа жүйелер.
|
1
|
2
|
Достарыңызбен бөлісу: |
