– тақырып. И.М.Сеченов және оның психологиядағы идеялары және эксперименттік психологияның бастауы

Талқылау сұрақтары: И.М.Сеченов және оның психологиядағы идеялары және эксперименттік психологияның бастауы жайлы таныстыру, тақырып аясында білімдерін толықтыру.

И.М.Сеченов психолог ретінде. Сеченовтың психологияны дамыту бағдарламасы. "Бас миының рефлекстері" еңбегінің орыс және дүние жүзілік психологияның кейінгі дамуы үшін мәні мен маңызы.

Тапсырма:

1. 
   Сеченовтың психологияны дамыту бағдарламасы туралы көзқарастарын салыстырып талдау
   
2. 
   "Бас миының рефлекстері" еңбегінің орыс және дүние жүзілік психологияның кейінгі дамуы үшін мәнін анықтау
   

1. 
   Жарықпаев, Калиев Қазақ тәлім-тәрбиесі – А., Санат, 1995
   
2. 
   Ждан А.Н. История психологии: от античности к современности.– М., 1999
   
3. 
   Петровский А.В., Ярошевский М.Г. История и теория психоолгии. В 2-х том – Ростов- на-Дону, 1996
   
4. 
   Якунин В.Я. История психологии – М., 2001
   
5. 
   Ярошевский М.Г. История психология – М., 1985
   

Талқылау сұрақтары: Индивидуалды сана ақиқаттар жүйесі ретінде. Әдеттегі ақиқат құрылымы. Индивидуалды сананы экспериментік зерттеу міндеттері. Ойлау психологиясындағы іс-әрекет тәсілінің дамуы. Іс-әрекеттің жүйелік қасиеттері мен сипаттамаларының өзарабайланысы. Тұлға іс-әрекет субъектісінің жүйелі «жоғарысезімтал» қасиеті ретінде (А.Н. Леонтьев).

1. 
   Жаңа заман ғалымдарының таным теорияларының салыстырмалы кестесін жасаңыз.
   
2. 
   XXI ғ. психологияның өкілдерін атап, олардың идеяларын ашыңыз.
   

1. 
   Ждан А.Н. История психологии: от античности к современности.– М., 1999
   
2. 
   История психологии: период открытого кризиса (нач. 10-х – сер. 30-х гг. 20 века) Тексты / под ред. П.Я.Гальперина, А.Н.Ждан – М., 1992
   
3. 
   Лейбин В.М. История зарубежной психологии – М., 1994
   
4. 
   Петровский А.В., Ярошевский М.Г. История и теория психологии – Ростов- н/Д, 1996
   
5. 
   Шульц Д.П., Шульц С.Э. История современной психологии – СПб., 1998
   

Іс-әрекеттік тұрғының жаңа түсіндіруші мүмкіндіктері.

1. 
   Ждан А.Н. История психологии: от античности к современности.– М., 1999
   
2. 
   История психологии: период открытого кризиса (нач. 10-х – сер. 30-х гг. 20 века) Тексты / под ред. П.Я.Гальперина, А.Н.Ждан – М., 1992
   
3. 
   Лейбин В.М. История зарубежной психологии – М., 1994
   
4. 
   Петровский А.В., Ярошевский М.Г. История и теория психологии – Ростов- н/Д, 1996
   
5. 
   Шульц Д.П., Шульц С.Э. История современной психологии – СПб., 1998
   

Л.С. Выготскийдің сана мен іс-әрекеттің бірлігі принципі психикалық құбылыстарды талдаудағы негізгі принцип ретінде. Психологиядағы заттық принцип және даму принципі іс-әрекет тәсілінің маңызды құрылымы ретінде. Іс-әрекет тәсілінің түсініктілік аппараты. «Іс-әрекет» категориясының мәнділігі туралы қазіргі көзқарастар.

1. 
   Ждан А.Н. История психологии: от античности к современности.– М., 1999
   
2. 
   История психологии: период открытого кризиса (нач. 10-х – сер. 30-х гг. 20 века) Тексты / под ред. П.Я.Гальперина, А.Н.Ждан – М., 1992
   
3. 
   Лейбин В.М. История зарубежной психологии – М., 1994
   
4. 
   Петровский А.В., Ярошевский М.Г. История и теория психологии – Ростов- н/Д, 1996
   
5. 
   Шульц Д.П., Шульц С.Э. История современной психологии – СПб., 1998
   

Талқылау сұрақтары:

З.Фрейд психоанализдің негізін салушысы.

Психоанализдің қалыптасу мен дамудың басты мәселелері.

Психоанализ мектебінің негізгі бағыттарының пайда болуы: К.Юнг және А.Адлер мектептері.

Неофрейдизм және оның ерекшеліктері.

Жаңа түсініктер мен сөздерді сөздікке жазыңыз

ХІХ ғ. физиологияның жетістіктерін хронологиялық кесте түрінде көрсетіңіз

Баяндама – «Әлемнің белгілі эксперименталды психологиялық лабораториялары»

1. 
   Ждан А.Н. История психологии: от античности к современности.– М., 1999
   
2. 
   История психологии: период открытого кризиса (нач. 10-х – сер. 30-х гг. 20 века) Тексты / под ред. П.Я.Гальперина, А.Н.Ждан – М., 1992
   
3. 
   Лейбин В.М. История зарубежной психологии – М., 1994
   
4. 
   Петровский А.В., Ярошевский М.Г. История и теория психологии – Ростов- н/Д, 1996
   
5. 
   Шульц Д.П., Шульц С.Э. История современной психологии – СПб., 1998
   

Талқылау сұрақтары:

Сана мен тұлғаның іс-әрекеттік тұжырымдамасының дамуы Гештальтпсихологияның қалыптасып, дамуы туралы ақпарат даярлау..

Необихевиоризм және оның өкідерінің өзіндік идеялары.

2. Бихевиоризм және необихевиоизмді салыстыру

1. 
   Ждан А.Н. История психологии: от античности к современности.– М., 1999
   
2. 
   Лейбин В.М. История зарубежной психологии – М., 1994
   
3. 
   Лучинин А.С. История психологии – Ростов н/Д., Феникс, 2005
   
4. 
   Петровский А.В., Ярошевский М.Г. История и теория психологии. В 2-х том – Ростов- на-Дону, 1996
   
5. 
   Шульц Д.П., Шульц С.Э. История современной психологии – СПб., 1998
   
6. 
   Якунин В.Я. История психологии – М., 2001
   
7. 
   Ярошевский М.Г. Психология в 20-ом столетии – М., 1974
   
8. 
   Ярошевский М.Г. История психология – М., 1985
   

Өздік жұмысының маңыздылығы оқытыушының көмегінсіз, міндетті түрде қатысуы мен, алынған ақпаратты білімде қолдану оның қандай да бір іс-әрекетте қолданылуынан тұрады.

СӨЖ– өзінің білімін жетілдіру әдісі, оқытудағы әртүрлі әдістермен дедактикалық байланысы. І. Берілген тақырыпты конспектілеу.

Негізгі талаптар:

1. 
   Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну.
   
2. 
   Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу.
   
3. 
   Міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы қажет.
   
4. 
   Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазыдуы тиіс.
   
5. 
   Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.
   

1. 
   Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Магистрант осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды.
   
2. 
   Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал.
   
3. 
   Реферат жазуда магистрант негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады.
   
4. 
   Фактілер, фактілік материалдарды іріктеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады.
   
5. 
   Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет.
   
6. 
   Студент жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студен реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді.
   

1. Өздігінен білім алу үшін, алдымен сол жұмысқа қажетті нақты дағдыларға (іштей жылдам оқи білу, библиографиялық дағдылар, түрлі анықтама әдебиеттерді пайдалана білу, оқығандарды жазып алу т.б. ) ие болу керек.

2. Біліммен жемісті шұғылдану қолайлы жағдайларды (уақыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында біліммен шұғылдануға дағдылану.

3. Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек.

4.Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі адамдардан, кітапханалардан ақыл-кеңес алудың пайдасы зор.

5. Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн.

6. Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет.

7. Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек.

• 
  Жұмыстың көлемін шамадан тыс асырмай, оның сапасын арттыруға көңіл аудару;
  
• 
  өздік жұмысын оқу жұмысының басқа түрлерімен дұрыс ұштастыра білу;
  
• 
  дербестігін арттырып, өзіндік білім алу қабілетін жүйелі түрде дамыту;
  
• 
  Өзіндік жұмыстың мазмұнына күнделікті өмірден алынған материалдарды, хабарларды енгізу;
  
• 
  табиғат пен қоғам дамуының жалпы заңдылықтарын, сонымен қатар нақты фактілер мен құбылыстарды өздігінен талдап түсінуге үйрету;
  
• 
  алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру;
  
• 
  оқу жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауға, әр уақытта дербес және белсенді әрекет жасауға баулу;
  
• 
  өздігінен дербес жұмыс істеу, еңбек ету дағдыларын қалыптастыру.
  

1. 
   Психология тарихы пәні және логикасы
   
2. 
   Европа және АҚШ та 70-80 жылдардағы психологиялық мектептердің дамуы.
   
3. 
   Психологиялық ойлардың дамуының себептеріне психологиялық талдау.
   
4. 
   Психологиялық ойлардың негізгі кезеңдері.
   
5. 
   И.М. Сеченова, Т.Т. Тажибаев еңбектеріндегі психологияның методологиялық негіздері.
   
6. 
   ҚР психологиялық ғылымдар дамуының қазіргі тенденциялары
   
7. 
   Психологиядағы Л.С.Выготский идеяларының дамуы.
   
8. 
   Психология тарихындағы эмоция және мотивация мәселелері.
   
9. 
   Психология ғылымының дамуына Б.М.Теплов,В.Д.Небылицин,
   
10. 
    А.В.Запорожец қосқан үлесі.
    
11. 
    Мәскеу мен Ленинградтың психологиялық мектептерін салыстырмалы түрде талдау.
    
12. 
    Ж.Аймауытов, Т.Тәжібаев, М.Мұқановтың Қазақстанда психология ғылымының
    
13. 
    қалыптасуындағы қосқан үлестері.
    
14. 
    Гештальпсихология тарихы
    
15. 
    Ежелгі Қытай ойшылдарының психологиялық идеялары
    
16. 
    Психологиядағы функционализм
    
17. 
    Әлеуметтік бихевиоризм.
    

1. 
   Санадағы табиғилық тәсілді сынау және ақиқат мәселесі.
   
2. 
   Пәнді зерттеу және обьектіні моделдеу мәселесі.
   
3. 
   Зертханалық эксперименттегі өзі-өзі бақылау және психотехникалық жұмыстар.
   
4. 
   Өзін-өзі бақылау және «ішкі қабылдау» (Вундт).
   
5. 
   Эксперимент ретінде психологияда өзін-өзі бақылауды қолдану жағдайы.
   
6. 
   Өзін-өзі бақылау және интроспекция (Титченер).
   
7. 
   Г.Фехнердің психофизика негізін қалауы.
   
8. 
   Вундтың психология пәні мен ондағы эксперименттің ролі жайлы түсінігі жан дүниесі заңдары.
   
9. 
   Вундттың «халық психологиясы» гуманитарлық психология бағдарламасы.
   
10. 
    Сеченовтың психологияны дамыту бағдарламасы.
    
11. 
    Алғашқы психологиялық лабораториялар.
    
12. 
    Психологияның діни философия шеңберіндегі дамуы.
    
13. 
    Түркі мұсылмандық психологиясының дамуы.
    
14. 
    Б.Спинозаның психологиялық көзқарастары.
    
15. 
    Неміс эмпирикалық психологияның қалыптасуы.
    
16. 
    Санасыз психика туралы түсініктер
    
17. 
    Психоанализдің басталуының тарихи алғы шарттары.
    
18. 
    З.Фрейдтің концепциясындағы психикалық құрылым туралы көзқарастардың дамуы. Психоанализдің дамуы және еркін ассоциациялық әдіс және оның қалыптасуы үшін маңыздылығы.
    
19. 
    Неофрейдизм және психоанализ шеңберіндегі психотерапевтік процедуралардың даму тенденциясы.
    
20. 
    Танымдық іс-әрекеттің әр түрлерінің қызметінің нәтижесі ретіндегі субъективизм.
    
21. 
    В.Джемс. Психиканы бейімделу механизмі, сананы психикалық автоматизмдер туралы теориялық көзқарастар.
    
22. 
    Т.Рибоның психологиялық теориясы.
    
23. 
    В.М.Бехтеровтың объективті психологияны рефлексологияны жасау әрекеті. Н.Н.Лангенің эксперименттік психологиялық зерттеулері мен теориялық тұжырымдамалары.
    
24. 
    Л.С.Выготскийдің мәдени-тарихи тұжырымдарының рөлі.
    
25. 
    Психологиядағы заттық принцип және даму принципі іс-әрекет тәсілінің маңызды құрылымы ретінде.
    
26. 
    Іс-әрекет тәсілінің түсініктілік аппараты.
    
27. 
    Тұлға іс-әрекет субъектісінің жүйелі «жоғарысезімтал» қасиеті ретінде (А.Н. Леонтьев).
    
28. 
    Ерте ғасыр философиясындағы ойлау мәселесі.
    
29. 
    Когнитивті психологиядағы ойлау.
    
30. 
    В.Франклдың тұлға теориясы.
    
31. 
    Келлидің тұлғааралық құрылым концепциясы.
    
32. 
    Бірлескен – жеке іс-әрекет дамуы - таланттың психологиялық негізі қалыптасуы.
    
33. 
    Талант және дарындылықтың психологиялық мәселелері.
    
34. 
    Жүйе ретінде іс-әрекетті психологиялық талдау.
    
35. 
    Оқыту процесіндегі жүйе құрушы фактор ретінде бірлескен – диалогтық танымдық іс-әрекет.
    
36. 
    19-20 ғ. Қазақ ағартушыларының психология ғылымына қосқан үлесі.
    
37. 
    Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде дамуынан бастап психологиядағы жетістері.
    

1. 
   XVIII ғ. қандай ғалымның жұмысында «Психология» сөзі пайда болды?
   

1. 
   Ф.Гальтон
   
2. 
   В.Вундт
   
3. 
   Х.Вольф
   
4. 
   О.Хрисман
   
5. 
   З.Фрейд
   

2. 
   Психологияның ғылым ретінде даму кезеңдері:
   

1. 
   Жан туралы ғылым, сана туралы ғылым, мінез-құлық туралы ғылым, психика туралы ғылым
   
2. 
   Жан туралы ғылым, психика туралы ғылым, мінез-құлық туралы ғылым, сана туралы ғылым
   
3. 
   Мінез-құлық туралы ғылым, сана туралы ғылым, іс-әрекет туралы ғылым
   
4. 
   Іс-әрекет туралы ғылым, сана туралы ғылым, мінез-құлық туралы ғылым
   
5. 
   Сана туралы ғылым, мінез-құлық туралы ғылым, жан туралы ғылым
   

3. 
   «Психологияның даму жолы ұзақ, бірақ даму тарихы қысқа», - деген сөздің авторы кім?
   
   1. 
      Эббингауз
      
   2. 
      Дж.Ланге
      
   3. 
      Ф.Аквинский
      
   4. 
      В.Вундт
      
   5. 
      Р.Уотсон
      

4. 
   Алғашқыда психология ғылым ретінде қандай ғылымның шеңберінде дамыды?
   

1. 
   Жаратылыстану
   
2. 
   Экономика
   
3. 
   Биология
   
4. 
   Философия
   
5. 
   Медицина
   

5. 
   «Жан туралы» алғашқы түсініктер қай кезеңде пайда болды?
   
   1. 
      Антика
      
   2. 
      Орта ғасыр
      
   3. 
      Көне ғасыр
      
   4. 
      Қайта өрлеу кезеңі
      
   5. 
      Жаңа заман
      

5. 
   Платонның негізгі түсінігі, бұл:
   
   1. 
      Атом
      
   2. 
      Идея
      
   3. 
      Диалектика
      
   4. 
      Материя
      
   5. 
      Тәжірибе
      

5. 
   Гиллозаизм дегеніміз не?
   

1. 
   әр заттың жаны бар
   
2. 
   психика тек барлық материаларға тән
   
3. 
   жан мен тән бір-бірінен бөлек өмір сүреді
   
4. 
   жан тек қана нақты материаларға бағынады.
   
5. 
   психикалық мәселелерді шешу әдісі
   

5. 
   «Жанды тәннен бөлуге болмайды», - деген жағдайды кім айтты?
   
   1. 
      Платон
      
   2. 
      Сократ
      
   3. 
      Аристотель
      
   4. 
      Плотин
      
   5. 
      Гегель
      

5. 
   Аристотель қандай үш түрлі жанды көрсетті:
   
   1. 
      өсімдік, жәндік, адам
      
   2. 
      адам, от, жануар
      
   3. 
      өсімдік, жануар, адам
      
   4. 
      жер, су. От
      
   5. 
      адам, өсімдік, жәндік
      

5. 
   Грек философтарының ішінде ең бірінші рет болып төрт темперамент туралы ойларын дамытқан ойшы:
   
   1. 
      Эпидокл
      
   2. 
      Гиппократ
      
   3. 
      Платон
      
   4. 
      Аристотель
      
   5. 
      Гераклит
      

5. 
   Аристотельдің қай еңбегінде алғашқы рет психологиялық түсініктердің жүйесі беріледі?
   
   1. 
      «Ес туралы»
      
   2. 
      «Түс көру туралы»
      
   3. 
      «Жануарлар бөліктері туралы»
      
   4. 
      «Жан туралы»
      
   5. 
      «Мемлекет туралы»
      

5. 
   «Жан атомдардан тұрады» деген кім?
   
   1. 
      Сократ
      
   2. 
      Демокрит
      
   3. 
      Эпикур
      
   4. 
      Платон
      
   5. 
      Аристотель
      

5. 
   «Өзінді-өзін тани біл» сөзін кім айтқан?
   
   1. 
      Платон
      
   2. 
      Аристотель
      
   3. 
      Пифагор
      
   4. 
      Сократ
      
   5. 
      Эпикур
      

5. 
   «Мемфистік теология ескерткіштері» шығарманың елі:
   
   1. 
      Қытай
      
   2. 
      Греция
      
   3. 
      Египет
      
   4. 
      Үндістан
      
   5. 
      Арап
      

5. 
   Қытайдың қай мектебінің пікірінше, білім және психикалық процесстер адамның тума сапалары:
   
   1. 
      Лао-цзы
      
   2. 
      Мао-цзы
      
   3. 
      Конфуций
      
   4. 
      Йога
      
   5. 
      Ньяя
      

5. 
   Үндістанның алғашқы мәтіндері қалай аталды?
   
   1. 
      «Мемфистік теология ескерткіштері»
      
   2. 
      Веда
      
   3. 
      Упанишида
      
   4. 
      «Ішкі туарлы кітап»
      
   5. 
      «Дао дэ цзин»
      

5. 
   Ежелгі Үндістан дәрігерлерінің пікірінше, психикалық әрекеттің басты мүшесі болып не саналады?
   
   1. 
      ми
      
   2. 
      жүрек
      
   3. 
      бауыр
      
   4. 
      қан
      
   5. 
      ауа
      

5. 
   Қай ғасырда джайнизм және буддизм кең тарады?
   
   1. 
      б.з.д. VIII ғ.
      
   2. 
      б.з.д. IV ғ.
      
   3. 
      б.з.д. Vғ.
      
   4. 
      б.з.д. Vғ.
      
   5. 
      б.з.д. Xғ.
      

5. 
   Мектептегі этика діни идеалының негізін қалаушы кім?
   
   1. 
      Мо-цзы
      
   2. 
      Лао-цзы
      
   3. 
      Ван Чун
      
   4. 
      Конфуций
      
   5. 
      Фань Чжэне
      

5. 
   Қай елдердің өкілдері темпераменттің негізіне үш затты жатқызды:
   
   1. 
      Египет және Қытай
      
   2. 
      Үндістан және Греция
      
   3. 
      Қытай мен Үндістан
      
   4. 
      Үндістан мен Египет
      
   5. 
      Қытай және Греция
      

5. 
   Орта ғасырда психология қандай сипатта болды?
   
   1. 
      этикалық
      
   2. 
      діни
      
   3. 
      этико-теологиялық
      
   4. 
      теологиялық
      
   5. 
      мистикалық
      
6. 
   Араб елдерінің қай ғалымы Аристотельдің іліміне қарсы шықты, жанның мәңгілігін жоққа шығарып жан мен тәнді бөлген?
   
   1. 
      Авицена
      
   2. 
      Аверроэс
      
   3. 
      Альгазен
      
   4. 
      Аль-Фараби
      
   5. 
      Ибн-Сина
      

5. 
   Ф.Аквинскийдің католизм бағытының қазіргі заман ізбасарлары болып кім саналады?
   
   1. 
      реалистер
      
   2. 
      материалистер
      
   3. 
      неотомистер
      
   4. 
      идеалистер
      
   5. 
      логистер
      

5. 
   Аристотельдің жан туралы ілімін сынға ала отырып, діни көзқарас тұрғысынан түсіндірген бағыт –
   

1. 
   Номенализм
   
2. 
   Рационализм
   
3. 
   Гуманизм
   
4. 
   Геллозаизм
   
5. 
   Томизм
   

5. 
   Р.Бэкон жан құбылыстарын қандай түсініктер арқылы түсіндіреді?
   
   1. 
      биологиялық
      
   2. 
      механикалық
      
   3. 
      сенсорлық
      
   4. 
      физиологиялық
      
   5. 
      физико-математикалық
      

5. 
   Қайта өрлеу кезеңі қай ғасырды қамтиты және қай елде пайда болды?
   
   1. 
      Англия XVIғ.
      
   2. 
      Франция XIVғ.
      
   3. 
      Италия XIVғ.
      
   4. 
      Партугалия XVIIғ.
      
   5. 
      Германия XIVғ. соңы