Ұйымдастырубөлімі
Кіріспе
5 мин
Негізгі 27мин
10 минут
|
Кіріспе: Азаматтық – құқықтық жауапкершілік дегеніміз – шартта немесе заңда көрсетілген ретте жүктелген міндеттемені бұзған суъектіге қолданылатын мүлікті өндеу немесе мүліктің салмақ салу нысандарда болып келетін жауапкершіліктің түрі.
Азаматтық – құқықтық жауапкершілік мынадай негізгі қызметтерді атқарады.
Жазалау қызметі – міндеттемені бұзған немесе шығын келтірген тұлғаның мүлкінің азаюы.
Тәрбиелік қызметі – құқық бұзушы болашақта мұндай әрекеттер жасауға жол бергізбейді.
Қалпына келтіру қызметі – шығын келген тұлғаның мүліктік жағдайын қалпына келтіру.
Зиян – заңмен қорғалатын игілік атаулының кемуі. Егер зиян мүліктік сипат алатын болса, оны залал деп атайды.
Залал – зардап шегушінің мүліктен айырылуы немесе оған зардап келуі (реалды шығын), сонымен қатар егер оның құқығы бұзылмаған жағдайда алуы тиіс болған пайдалар.
Моральдық зиян – жеке және заңды тұлғаның жеке мүліктік емес игіліктерінің бұзылуы, сонымен қатар оған құқыққа қайшы әрекет нәтижесінде жәбірленушге келтірілген жан мен дене күйзелісін де жатқызамыз (масқаралау, ұятқа қалу, дене күйзелісі, қорқу және т.б.)
Заңда 18 жасқа дейінгілердің кәмелеттік жасқа толмағандар деп атайды. 14-18 жас аралығындағылар жартылай немесе ішінара әрекетке қабілетті болып табылады.
14 жасқа толмағандардың келтірген зияны үшін ата-аналары, қамқоршылары немесе тиістіт мекемелер өздерінің кінәлі емес екендігін дәлелдей алмаса жауап береді.
Ал азаматтар өз міндеттерін дұрыс орындамаса, ол құқық бұзушылық болып табылады.
Құқық бұзушылық дегеніміз қылмыс екен.Ал біздің өз арамызда қылмыс жасау жағдайлары болған жоқ,бірақ тәртіп бұзушылықтың өзі қылмысқа апарып соғары белгілі.
Қандай бала тәртіп бұзады? Әрине, тәртіпсіз бала, жат қылыққа бейім балалар. Ол жат қылыққа нелер жатады?.(ішімдік, темекі,есірткі,насыбай)
Тәртіп бұзушылықтың, қылмыстың тағы бір түрі – ұрлық.
«Ұрлық түбі- қорлық» дейді ғой қазақ атамыз. «Біреудің нәрсесін ұрлаған адам о дүниеде де тозаққа түседі» делінген екен хадисте.Қылмыстық кодексте біреудің жеке мүлкін,меншік затына қол сұққан адам жазаланатыны туралы айтылған баптары бар.Ал кей жағдайда ұрлық мәселесіде кездесіп жатады.
«Сенің құқығың!» баптарды еске түсіру (слайд)
|
