Біріншілік және екіншілік гиперальдостеронизм – бұл бүйрекүсті бездерінен артық альдостерон гормоның бөлуімен жүретін ауру.
Себептері
Біріншілік гиперальдостеронизм бар адамдарда ауру мәселесі бүйрекүсті безімен байланысты. Бүйрекүсті безі артық альдостерон гормонын синтездейді.
Екіншілік гиперальдостеронизм кезінде артық синтез мәселесі бүйрекүсті безінен тыс болып табылады, және біріншілік ауруға ұқсас болып келеді.
Біріншілік гиперальдостеронизм сирек кездесетін ауру, бірақ кейбір сарапшылар айтуы бойынша, бұл ауру жоғары артериальды қысым әсерінен туындайды деп. Көп жағдайда біріншілік гиперальдостеронизм бүйрекүсті безінің қатерсіз ісігінен пайда болады. Ауру 30-50 жастағылар арасында көбірек таралған.
Көп жағдайда екіншілік гиперальдостеронизм жоғары артериальды қысыммен негізделген. Және ол мына жағдайларда да туындау мүмкін:
Бауыр циррозы
Жүрек жеткіліксіздігі
Нефротикалық синдром
Емі
Ісіктен пайда болған біріншілік гиперальдостеронизм емінде хирургиялық әдіс қолданылады. Ісікті алып тастағаннан кейін, ауру симпттомдарын қадағалауға болады. Алайда кейбір адамдарда операциядан кейін жоғары артериальды қысым сақталып қалады, сол себепті дәрі-дәрмектерді пайдалану қажет болады. Соның өзінде дәрілер саны мен дозасы азайтылған болуы мүмкін.
Ауру ағымын хирургиялық жолсыз да қадағалауға болады. Пациенттерге препараттарды қабылдап және тұзды шектеу қажет. Гиперальдостеронизм емінде қолданылатын препараттар:
Амилорид
Спиронолактон, диуретиктер (организмнен артық суды шығаратын препараттар)
Триамтерен
Екіншілік гиперальдостеронизм емі препараттар мен диетаны сақтауға жүгінеді. Хирургиялық ем қажет етпейді.
Емдеу
Емдеу
1. Стероидогенез тежегіштерін (хлодитан, аминоглютетимид) диагноз қойылғаннан кейін эндогенді гиперкортицизмі бар емделушілердің көпшілігіне тағайындайды. Гипофиз аймағына протонотерапия тағайындалған емделушілер протонотерапия әсерінің дамуын күтуде ұзақ, бір жылға дейін және одан да көп препараттарды алуға мәжбүр.
2. Гипофиз кортитропиномасын тренссфеноидальды алып тастау МРТ кезінде анық болатын жағдайда БК кезінде таңдау әдісі болып табыладыаденоманы визуализациялау. Ремиссия 90% операциядан өткен емделушілерде дамиды. Аденомэктомиядан кейінгі болжамға қолайлы транзиторлы гипокортицизм болып табылады, ол бірнеше айдан бір жылға дейін сақталуы мүмкін.
3. Гипофиз аймағына Протонотерапия гипофиз аденомасы визуализацияланбайтын БК бар емделушілерге көрсетілген. БК тұрақты ремиссиясының дамуын протонотерапия жүргізілгеннен кейін шамамен бір жылдан кейін күтуге болады.
4. Адреналэктомия бүйрек үсті безінің кортикостеромасын емдеудің негізгі әдісі болып табылады. Бірқатар жағдайларда БК ауыр ағымында, емделушіге протонотерапия жүргізу көрсетілгенде, бір жақты адреналэктомия жүргізіледі, ол гиперкортицизмнің айқын көрінуін біршама азайтуға мүмкіндік береді. Соңғы бірнеше онжылдықта БК емдеу үшін екі жақты адреналэктомия іс жүзінде қолданылмайды. Дегенмен, бірқатар жағдайларда аурудың өте ауыр ағымы кезінде оған бару керек. Екі жақты адреналэктомиядан кейін БК кезінде гипофиз аденомасының (Нельсон синдромы) айтарлықтай өсуі мүмкін.
5. Эктопирленген АКТГ-синдром кезінде емдеу ісік процесінің орналасуы мен таралуына байланысты болады. Көп жағдайда кең таралған метастазалауға байланысты радикалды емдеу мүмкін емес. Жекелеген жағдайларда екі жақты адреналэктомияның симптоматикалық жүргізілуі көрсетілген.6. Гиперкортицизм кезіндегі симптоматикалық терапия гипотензиялық препараттардың, калийдің, қантты төмендететін препараттардың, сондай-ақ остеопорозды емдеу препараттарының тағайындалуын қамтиды.
