«Солоновка орта мектебі»кмм-нің бастауыш сынып мұғалімі. Ғылыми педагогикалық зерттеулерді ұйымдастырудың әдіснамасы мен әдістері

Педагогикалық эксперименттерді ұйымдастырудың белгілі бір ережелері қалыптасты. Ол ережелерде қатысушылардың денсаулығына және даму тәуекеліне жол бермеу, нақ осы шақ пен болашақта өмір сүруге қауіп төндірудің болмауына кепілдік береді. Эксперименттің ұйымдасуында әдіснамалық түсіндірулер кездеседі. Олардың арасында репрезентативті таңдау арқылы эксперименттік база іздеу бар. Эксперимент алдында көрсеткіштерді, өлшемдерді тәрбие, оқыту жұмыстарын бағалау үшін жасайды. Олар сондай-ақ тәжірибелік тексеруден өтеді.

Педагогикалық эксперимент, әңгімелесу, сұхбат, сауалнамалық сұрақтарды, арнайы жағдаяттар туғызуды пайдаланатын кешенді сипаттағы әдіс болып табылады. Бұл әдіс зерттеудің мына міндеттерін шешеді:

- оқушыларды оқытудың, тәрбиелеудің дамытудың нәтижелерінің белгілі бір педагогикалық әсерлерге тәуелділігін анықтау;

- белгілі жүйелер мен педагогикалық нәтижелердің өзара тәуелділігі;

- педагогикалық шаралардың жүйелері мен оқытушылардың және оқушылардың белгілі бір нәтижелерге жетуі үшін уақытын және күшін жұмсауы арасындағы тәуелділікті анықтау;

- екі немесе бірнеше педагогикалық әсерлердің тиімділігін салыстыру, және оларға бір оңтайлы нұсқа табу. Немесе оларға белгілі бір өлшемнің арқасында оңтайлы нұсқа таңдау;

- белгілі бір жүйенің тиімділігін бірнеше өлшемдер арқылы дәлелдеу;

-себептік байланыстар табу.

Эксперименттің мәні зерттелетін құбылыстарды белгілі бір жағдайға қойып, ұйымдасқан жағдаяттарды жасайды, жоспарлы фактілерді анықтау арқасында эксперименттік әсерлер мен объективті нәтиже арасында кездейсоқ емес тәуелділік пайда болатынын анықтайды. Педагогикалық құбылысты табиғи жағдайда зерттеуден басқа, тікелей бақылау арқылы эксперименттің зерттелетін құбылысты басқалардан бөліп көрсету, оқушыларға педагогикалық әсердің шарттарын өзгерту, кейбір педагогикалық құбылыстарды сол бұрынғы жағдайларда қайталау мүмкіндігі бар.

Эксперименттің тиімдігінің маңызды шарттары:

• 
  құбылысты алдын ала нақты теориялық талдау, оған тарихи шолу жасау;
  
• 
  болжамның нақтылығы, жаңалықты эксперименталды дәлелдеуді талап ету керек. Бұл мәнінде болжам тек бұл құрал нәтижені жақсартады деп қана қоймайды сондай-ақ болжам осы құрал басқа бар құралдардың ішінде белгілі бір жағдайлар үшін дұрысы деп ұсынады.
  

Сарапшылардың таңдауға мынадай талаптар қойылады:

• 
  біліктілік;
  
• 
  креативтік – шығармашылық міндеттерді шешу қабілеті;
  
• 
  сараптауға жағымды көзқарас;
  
• 
  конфоризмге берілмеу, яғни ғылымдағы шектен тыс беделді ұстамау, ғылыми объективтілік;
  
• 
  ойлау кеңділігі мен талдау қабілеті;
  
• 
  ойлаудың құрастырушылығы;
  
• 
  ұжымдық ерекшелік;
  
• 
  өзін-өзі сынау.