Қондырғылы кескіндемеде бор жағылған грунттың бетіне жұқалап жағылған бояу түстері қанық, әрі оның тереңдігін бейнелеп көрсету әдісінің дамуы арта түсті. Губерт және Ян ван Эйк. Ағайынды Ян ван Эйктер Нидерланд реализмінің негізін қалаушылар. Жаңашыл, аналитик Ян ван Эйк (13901441) натураны зерттеу арқылы өмірдің әртүрлі және жалпы біртұтастық сипатын ашты
Альбергати кардиналы 1431, Вена, Музей, портреті мен «Қызыл тюрбанды Адам» (Человек в красном тюрбане)
Бұнда жарық Арнольфина бейнесін айқын көрсетіп тұр. Орта ғасырлық дәстүрге тән заттардың рәмізді мәнін ашуға тырысқан. Ондағы жанып тұрған шамтойдың, ит адалдықтың, терезе алдындағы апельсин жұмақтың белгісі және т. б. келтіруге болады
Арнольфина жан ұясы портретінде – үйлену той үстіндегі бір–біріне серт беріп жатқан кез бейнеленген. (1433, Лондон, Ұлттық галерея).
Иероним Босх (шамамен1460-1516) Тек қана Босх, өз шығармаларында заман кеселіне, көмескі және трагедиялы адам психикасына терең бойлауда батылдық танытты. Суретші сондайақ барлық нидерландық суретшілер бас тартқан, ортағасырлық, адам өмірін қорлық деп қарастыру тұрғысынан баға беруді сақтап қалды. Ол адамның жер бетіндегі тіршілігінің барлығы күнәға бату, яғни Адам ата мен Хауана жұмақтан қуылғаннан бері өмірі қисық жолға түсті, ал алжасу оның шегі – қорқышышты соттың жақын қалғандығының белгісі деп білді. Оның шығармаларында тозақ пен жұмақтың шекарасы жойыла бастайды
