9.3.2.5 жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарды номинациялау
ерекшеліктерін анықтайды
Қолдану
1
3
ТЖ
3
2
Физикалық география
(Гидросфера)
9.3.3.1 Қазақстанның ішкі суларын топтастырады, көрсеткіштерін талдайды және сипаттайды: өзендер мен көлдер, мұздықтар мен
мәңгі тоң, жерасты сулары
Жоғары деңгей дағдылары
1
4
ҚЖ
4
2
13
9.3.3.3 Қазақстанның су ресурстарына экономикалық баға береді
Жоғары деңгей дағдылары
1
8
ТЖ
9
5
9.3.3.4 жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде су ресурстарының экологиялық проблемаларын талдап, шешу жолдарын ұсынады
Жоғары деңгей дағдылары
2
5
9
ҚЖ ТЖ
4
7
2
4
Барлығы
9
9
45
25
25
Ескерту:*-өзгерісенгізугеболатынбөлімдер
Тапсырмаүлгілеріжәнебаллқоюкестеcі
«География» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
Ақтау қаласының климаттық деректері көрсетілген кестемен танысыңыз.
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Орташа температура,
°С
1.2
1.9
6.2
11.8
18.9
24.7
27.7
27.4
21.4
14.3
7.4
3.3
Орташа жауын- шашын
мөлшері, мм
19
14
18
20
17
14
11
8
10
15
19
20
Ақтау қаласының климатына кестедегі деректерді қолдана отырып, сипаттама беріңіз.
[1]
Жаз айларында температураның жоғары әрі жауын-шашын мөлшерінің аз болуына қандай ауа массасы әсер ететіндігін анықтаңыз.
[1]
Төменде берілген мәтінді қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз.
Бұл құбылыс ауа температурасы көбінесе 0-ден 10 °C-қа дейін, кейде -15 °C-қа дейін, әлсіз жел немесе ол болмаған жағдайда пайда болады. Адамдардың, жануарлардың, көліктің қозғалысын қиындатады. Оның қалыңдығы әдетте аз, бірақ кейбір жағдайларда ол бір және тіпті бірнеше сантиметрге жетуі мүмкін, бұл ағаш бұтақтарының сынуына әкеледі. Сондай- ақ, әртүрлі желілік коммуникациялардың үзілуіне байланысты үлкен экономикалық шығын келтіреді.
Мәтінде аталған құбылыстың атауын жазыңыз.
Бұл құбылыс Қазақстанның қай аймақтарында жиі болатындығын анықтаңыз.
Суретті қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз.
сурет
[1]
[1]
1-суретте көрсетілген климаттық құбылыс төмендегі амалдардың қайсысына сәйкес келетіндігін анықтаңыз.
А. Қызыр қамшысы Ә. Бесқонақ
Б. Үркердің батуы В. Мизам шуақ
а сұрағында таңдаған амалдың ерекшелігін сипаттаңыз.
Суретті қолдана отырып, сұраққа жауап беріңіз.
сурет
2-суреттегі А,Ә,Б өзендеріне тән ортақ ерекшеліктерді жазыңыз.
Қалауыңыз бойынша бір өзенді таңдап, гидрологиялық ерекшелігіне талдау жасаңыз.
Картаны қолдана отырып тапсырмаларды орындаңыз.
[1]
[1]
[1]
[1]
Балқаш көлі көптеген ғасырлар бұрын табиғатпен қалыптасқан реликті су қоймасы болып табылады. Дегенмен, қазіргі таңда Іле өзені мен Балқаш көлінің суларында сульфаттар, нитриттер, органикалық қосылыстар, пестицидтер мен ауыр металдар көптеп кездестіруге болады.
Балқаш көлінің ластануына әсер еткен 1 себепті көрсетіңіз
Балқаш көлінің ластану деңгейін жақсарту үшін 1 тиімді жолды ұсыныңыз.
[1]
[1]
Суретті қолдана отырып тапсырманы орындаңыз.
сурет
3-суреттегі картадан жауын-шашынның таралуын сипаттаңыз.
[2]
Картаны қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз.
сурет
4-суреттегі картада қандай қолайсыз атмосфералық құбылыстың таралуы аймағы көрсетілгендігін анықтаңыз.
Бұл құбылыс қалай және не үшін осы аймақтарда таралғандығын түсіндіріңіз.
Төмендегі кестені қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз.
а. Балқаш тау-кен металлургия комбинаты / Іле өзенінің суларымен, оның ішінде ҚХР аумағынан келетін зиянды заттар әсері
b. Хельсинки конвенциясы қағидаттарында Балқаш көлінің бассейніне кіретін елдердің орнықты дамуы мен тең серіктестігі жөніндегі бірінші халықаралық келісімді әзірлеу / Қазақстан, Қытай және Қырғызстанның су проблемаларын шешудегі және Іле-Балқаш су бассейнінде су шаруашылығының экологиялық қауіпсіз
және су үнемдеу жүйелерін енгізудегі күш-жігерін қолдау.
1
1
Қосымша жауаптар
қабылданады
6
Қазақстанның солтүстігінде, шығысында және оңтүстік шығысында жауынды-шашын мөлшері көп болса ал орталық, батысқа қарай азая береді
Үлгі:жер бедеріне байланысты,
Мысалы шығыста биік таулардың болуы ауаның вертикаль бағытта қозғалысын тудырады да сәйкесінше конденсация жылдамырақ болады, ал батыста ешқандай
таулы аймақтар жоқ, сондықтан тек қоңыржай ауа массасының ықпалында болады.
1
1
1
Қосымша жауаптар
қабылданады
7
шаңды дауыл
шөл, шөлейт және жыртылған далада топырақтың немесе құмның жел арқылы тасымалдануы және ауа құрғақ кезде, борпылдақ топырақты алапта соғатын қатты жел.
таралу себебі: шөлді аймақтарға сәйкес келеді / ылғалдылық мөлшері тым аз /
қаласында / қалалар бойынша су бағасы біркелкі емес
жауаптар
b. себебі Ақтау қаласында суды тұщыландырады, яғни
1
қабылданады
кететін экономикалық шығын есептеледі с. тұжырым жалған
себебі, Ақтау қаласы шөлді зонада, суға тапшы аймақта орналасқан, сондықтан оның суға тарифтік бағасы қымбат, яғни жеткізуге көп шығын кетеді
d. «Судың бағасына қалаға ауыз суға деген қолжетімділік пен ластану деңгейі әсер етеді»
мониторинг негізінде өзеннің қай деңгейде ластанғанын дереу анықтап, тиісті шаралар қолдануға, сол арқылы ластануды азайтуға немесе алдын алуға болады.
1
1
1
1
Кез келген
екі себеп жазса жауап қабылданады. Міндетті түрде өз ұсынысының тиімділігіне
баға беру керек
