Студенттер тақырыптың өзектілігін, оның ғылым үшін мәнін және тәжірибеге қажеттігін анықтау, таңдау дұрыстығын негіздеу қажет. Одан кейін олар зерттеу мақсатын қалыптастырып, оның объектісін және пәнін анықтайды, зерттеу мақсаттарын қояды. Содан кейін әдістерді таңдап, базаны анықтап, зерттеу бағдарламасын өңдеу керек. Дайындалған дипломдық жұмыс рецензияланып, алдын ала апробациядан (алдын ала қорғау) өтеді және кафедра шешімі бойынша қорғауға жіберіледі. Қорғау процедурасының өзі мемлекеттік емтихандық комиссияның ашық отырысында жүзеге асады.
Кейде дипломдық жұмыс материалдары практикаға енгізіледі. Бұл студенттердің жүргізген зерттеу жұмыстарының жоғары деңгейін және оның ғылыми-практикалық мәнін куәландырады. Студенттер дипломдық жұмысын дайындағанда үйірмелердегі ғылыми әрекетіне немесе курстық жұмыстарына жүгінсе, олардың ғылыми мүмкіндіктері кеңейеді. Көптеген жоғары оқу орындарының, әсіресе педагогикалық кескіннің оқытудың университеттік үлгіге көшуі дипломдық жұмыс мәртебесін көтеруге әкеледі.