Балалар «оқшау» деген сөздің мағысынқалай түсінесің.
Сөйлемнің құрамында өзге сөздермен байланысқа түспейтін, сөйлем мүшесі қызметін атқара алмайтын сөзер мен сөз тіркесін оқшау сөздер деп атаймыз.
Мысалдар
|
құрылысы
|
Менің ойымның үстінен түстің,Ботагөз.
|
Қаратпа сөз
|
Бәсе, солай болады деп айтып едім ғой.
|
Қыстырма сөз
|
Алақай,біз бүгін жеңіп кеттік.
|
Одағай
|
Оқшау сөздер сөйлемде үтір арқылы оқшауланып тұрады.
І топ.Сәйкестендіру.
1.пәлі,шіркін, бәрекелді, шөре шөре а)қыстырма
2.қарағым, айналайын, балам б) одағай
3.әрине,сөйтіп, шынында в) қаратпа
ІІ топ. Оқшау сөзге сөйлем құрау.
1........................ , ақсақал,
2. ......................, қап,
3. .....................,сірә, ................ .
ІІІ топ. Оқшау сөздерді қатыстырып, «Егін даласында» тақырыбына мәтін жазу.
Топтық жұмыс. 66-жаттығу. Қыстырма сөздерге сөйлем құрастырыңдар.
«Адасқан сөздер».
1.сынақ ертең оқушылар болады.
2.келмейтін сірә бүгін ол шығар.
3.шіркіннің па дауысын ай.
Талдау табыс кілті.(сөйлем талдау)
І топ.
1.Сөйлемдерді сөйлем мүшесіне талдау.Түс ауа үйге Рахат келді.
2.Сәуле атайдың айтқанынжазып алды.
3.Жолдастар келер ұрпақ жыр етерұлы науқанды бастағалы тұр.
ІІ топ.қыстырма сөзді тиісті орнына қою.
1. ....,темір жолға тікетартқан жөн бе деймін.
2. ... Шеген хатты сирек жазады.
3.Бүгін, ...,қоймаға он жеті арба тары кетті.
ІІІ топ. Берілген сөйлемнен одағайлар астын сыз, тыныс белгісін қой.
Пәлі.Ақын ғой мынауың деді Қоржынбай. Туу сізде шақпақ барын ұмытып кеткем екем ғой.Әттеген ай оғы құрғыр да жоқ болды ау деді Қатар назаланып.
|