Т. К. Жуманбаева, Р. Т. Шаймерденова, А. М. Абдикаримова

23 
масштабы; натуралдыдан кейін болады; еңбек жеке меншігі мен басқару 
интеграциясы; жай еңбек құралдары; табыс еңбек ақы, пайда, процент; 
өндірістің ұсақ масштабы; күрделі еңбек құралдары; жеке меншік, еңбек және 
басқару қызметінің бөлінуі; негізінде жеке еңбек жатыр; өндіріс құралдары 
кәсіпкерге тиесілі; өндіріс құралдары өндірушіге тиесілді. 
3. Анықтама сөздерін қолдана отырып, 4.4-сызбасын толтырыңыз 
 
 
Анықтама сөздері:
жеке жұмыс уақыты, абстракталы еңбек, тұтыну құны, 
қоғамдық-қажетті еңбек уақыты. 
4. Айталық, еңбек құн теориясына сәйкес өнімнің бірлігінің құны 2 сағатқа тең 
болды, ал жұмыс күні өндірілген өнім -5. Егер еңбек өнімділігі 2 есе артса, 
өнімнің бір бірлігінің құны және оның көлемі неге тең болады?
СДЖ арналған тапсырмалар 
1. Натуралды шаруашылықта не тұрақты тапшылықта болады? 
А) тауарлар мен қызметтер; 
В) табиғи ресурстар; 
С) ақша; 
Д) уақыт; 
Е) интеллектуалды тауарлар. 
2. Натуралды шаруашылық дегеніміз: 
А) сатуға арналған өнім; 
В) өндірісті кеңейту; 
С) қоғамдық еңбек бөлінісі; 
Д) әмбебап өндірістік еңбек; 
Е) тікелей (қолма-қол) байланыс. 
3. Құн заңының мәні: 
А) қазіргі нарықтық шаруашылықтың апат мінездерін реттейтін, заң; 
В) айырбас құны бойынша жүзеге асатын, заң; 
С) тауар айырбастары олардың құнының өсуімен көтерілетін және олардың 
айырбас құндарының түсу кезінде төмендейтін, заң; 
Д) тауар құнының шамасы кеткен шығындардың сомаларына тең; 
Е)тауарлардың импорт және экспорт құндарының арасындағы ара 
қатынастар өзгермейді. 
4. Ақшаның қызмет қатынастарына не жатпайды? 
ТАУАР 
Нақты еңбек
? 
? 
? 
Құн 
? 

24 
А) қор жинау құралы; 
В) құн өлшемі; 
С) айырбас құралы; 
Д) тартымдылық құралы; 
Е) төлем құралы. 
5. Келтірілген қызметтердің қайсысын алтын ақша ғана атқара алады? 
А) құн өлшемі; 
В) төлем құралы; 
С) әлемдік ақша; 
Д) айналым құралы; 
Е) асыл қазына жинау құралы. 
6.Бартер ақшаның қай қызметін атқарады? 
А) қор жинау құралы; 
В) айналым құралы; 
С) дүниежүзілік ақша; 
Д) құн өлшемі; 
Е) төлем құралы. 
7. Ақшаның қандай қызметі баға ұғымын білдіреді? 
А) құн өлшемі; 
В) қор жинау құралы; 
С) әлемдік ақша; 
Д) төлем құралы; 
Е) айналым құралы. 
8. Ақша бірлігін үлкейту, белгілі бір пропорция жолымен ескі ақшаларды жаңа 
ақшаларға айырбастау: 
А) дефляция; 
В) деноминация; 
С) девальвация; 
Д) ревальвация; 
Е) нуллификация. 
9. Ақша экономикалық категория ретінде-бұл: 
А) жалпылама эквивалент қызметін атқаратын товар; 
В) басқа товарға қарай құнын анықтайтын товар; 
С) алтынмен құнын анықтайтын товар; 
Д) алтын және күміс; 
Е) товар айырбасына қызмет атқаратын құрал. 
10. Қай жылы Қазақстанда ұлттық валюта енгізілді? 
А) 1990ж; 
В) 1992ж; 
С) 1993ж; 
Д) 1995ж; 
Е) 1994ж; 
11. Стипендияны төлеу кезінде ақша қандай қызмет атқарады? 
А) құн өлшеуші; 
В) айналым құралы; 

25 
С) төлем құралы; 
Д) жинақтау құралы; 
Е) дүниежүзілік ақша; 
12. Ақша айналысының көрсеткіштерін көрсетіңіз: 
А) берілген елдегі евро және американ доллары және өндірістік дамыған 
елдердің басқа да валюталары; 
В) ақша бірлігі; 
С) ақша агрегаттары; 
Д) ақша түрлері; 
Е) ақша жүйесінің институттары. 
13. Нарық шаруашылыгының негізгі субьектілері болып табылатындар: 
А) өндіріс факторының иелері; 
В) өндірістік, сауда және несие беруші капиталистер; 
С) жалдамалы жұмысшылар, капиталистер, жер иелері; 
Д) үй шаруашылығы, бизнес және үкімет; 
Е) кәсіподақ, кәсіпкерлердің бірігуі, мемлекеттік институттар. 
14.Жоғарыда аталғандардың ішінде қайсысы нарық тетіктернің кұрылымдық 
элементтері болмайды? 
А) бәсекелестік;
В) сұраныс; 
С) ұсыныс; 
Д) бұйрықтық (директивтік) жоспарлау;
Е) баға. 
15.Нарық экономикасында «қалай өндіру» мәселесі шешіледі: 
А) өндірушілердің ұмтылысы арқылы пайда алу және соған орай, 
өндіріс ұстанымын азайту;
В) сұраныс пен қозғалыс арқылы соңғы өнімге белгіленетін баға; 
С) өндірісті мамандандыру негізінде; 
Д) өндіріс құралдарын экономикада кеңінен қолдану негізінде; 
Е) трансакциялық шығынды қысқарту негізінде; 
16. Нарық инфрақұрылымы дегенде не түсіндіріледі: 
А) өндірістің материалдық жағдайы; 
В) өндірістің жалпы жағдайын қамтамасыз ететін, шаруашылық кызметінің 
саласы мен аясы; 
С) қызмет аясы; 
Д) өндіріс құралдары; 
Е) тауар өндірушілердің тиімді қызметі үшін жалпы жағдайда қамтамасыз, 
ететін, қызмет аясы мен әр түрлі ұйымдардың жүйесі. 
17. Нарық инфрақұрылымының элементтері болып табылатындар: 
А) тауарлық жэне қор биржалары, еңбек биржасы, сауда үйлері; 
В) әкімшіліктер, соттар, прокуратура; 
С) зауыт пен фабрикалар; 
Д) өндірістің материалдық жағдайы; 
Е) адамның өмірлік қызметінің жағдайы.

26 
18.Нарықтық экономика жағдайындағы тауар өндірушілер арасындағы 
байланыстардың негізгі нысаны болып табылатындар: 
А) шарттар жүйесі; 
В) жоспарлы байланыс; 
С) тікелей коғамдык қатынастар; 
Д) баспа-бас айырбас байланысы; 
Е) телеграфтық байланыс.
19. Нарықтың басымдылығына қатысты емес: 
А) ресурстарды тиімді бөлу; 
В)нарық кімнің ақшасы бар, солардың сұранысын канағаттандыруға 
бағытталған;
С)барлық шектелген ақпараттардың болуына қарамастан, нарықтың пайдалы 
қызмет ету мүмкіндігі;
Д) өзгерісті жағдайларға жоғары бейімділік және икемділік; 
Е) ғылыми-техникалық революцияның нәтижелерін оңтайлы пайдалану. 

жүктеу/скачать 0,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: