106
үй сал ды рып, оған оқы ту шы лар ды өзі таң дап, та ға й ын да ды
жә не ке те тін шы ғын ды өз қа зы на сы нан тө леп отыр ды. Учи-
ли ще нің ал ғаш қы мең ге ру ші сі бо лып осы Ор да да мал дә рі-
ге рі бо лып жұ мыс іс те ген Конс тан тин Пет ро вич Оль де коп
та ға йын дал ды. Оль де коп шә кі рт тер дің са бақ үл ге рі мі жур-
на лын жы лы на үш рет хан ға көр се тіп оты ра тын бол ған. Бі-
рін ші жы лы мек теп ке 25 оқу шы қа был дан ды: оның жете-
уі мек теп жа нын да ғы жа тақ ха на да жатып оқыса, он сегізі
үй ден ке ліп оқыған, ең ере се гі 22 жас та, ал кі ші сі 9 жас та
болды.
Мек теп тің бір ерек ше лі гі – ол ашыл ған күн нен бас тап
бір сәт те жа бы лып көр ген емес. Жыл дан жыл ға ұл ғай ып,
көр кей іп, да ми түс ті. Сөйт іп, Бө кей ор да сын да ашыл ған мек-
теп тің ық па лы мен та ғы да же ті мек теп ашы лып, ал ғаш қы
мек теп ор та лық мек теп ке ай на ла ды. Осы ор та лық мек теп
ар қы лы бү кіл Бө кей ор да сын да ғы бі лім жүй есі, оқу бағ дар -
лама ла ры рет те ліп, қа да ға ла нып отыр ды.
Жәң гір бас тау ыш бі лім бе ру мен шек те ліп қой май, қа зақ
ба ла ла рын жо ға ры оқу орын да ры на жі бе ру, олар ды ел бас-
қа ру ға үй ре ту ба ғы тын да да көп ең бек сі ңір ді. Хан ның
ма ман кадр лар жә не мұ ға лім дер да яр лау сая са ты мем ле-
кет тік дең гей де жү зе ге асып, мек теп тү лек те рі Ре сей дің
әр түр лі ар нау лы ор та жә не жо ға ры оқу орын дар да оқуын
жал ғас ты ру мүм кін ді гін ал ды. Ең бе дел ді оқу ор ны бо лып
са на ла тын Неп люев ка дет кор пу сын бі тір ген 37 тү лек тің 8-і
Бө кей ор да сы ның қа зақ жі гіт те рі бо ла тын. Со ны мен бір ге
қа зақ жас та ры Орын бор әс ке ри учи ли ще сін де, Орын бор
ка дет кор пу сын да, Қа зан уни вер си те тін де, Санкт-Пе тер бург
ка дет кор пу сын да жә не т.б. оқу орын да рын да ма ман дық
алып, әр түр лі са ла да ма ңыз ды қыз мет тер ат қар ды. Ал кей-
бір қа зақ ма ман-кадр ла ры Ре сей дің ірі ме ке ме ле рін де қыз-
мет іс те ген. Бұ дан біз Жәң гір хан ның қа зақ жас та ры ның
за ман ға сай бі лім алып, әр са ла да қыз мет іс теуі не жол аш -
қа нын кө ре міз.
(Н.Жол ба рыс)
Достарыңызбен бөлісу: