215
Төл сөздің тыныс белгілері
7. Төл сөз ден кей ін кел ген
де
кө мек ші етіс ті гі нен соң то лық бір сөй
лем кел се, одан кей ін үтір қой ыла ды:
– Айт сө зің бол са! – де ді де, осы үй де гі жұрт ес ті сін, куә бол сын
де ген ді ой ла ды (М.Әуезов).
8. Кейде автор сөзі төл сөздің ортасында бір, соңында бір келеді.
Тыныс белгілері төмендегідей қойылады:
– Шүкір, әке, – деп біраз тұрды да, – ат барған соң, дәріс тәмам
болмаса да, хазіреттің рұқсатын, фатиқасын алып қайт тым, –
деді (М.Әуе зов).
9. Төл сөздің ор та сын да ғы ав тор сө зі тия нақ сыз бо лса, ав тор сө зі нен
соң қос нүк те қой ыла ды:
– Өй, бұл кім өзі?.. – деп ашумен сырт айнала беріп, Абайды көрді
де: – Абай, шырағымай, бір тыныш жерде отырсаң етті! Бұл
қарбаласта не бар еді саған? – деді (М.Әуезов).
Ескерту.
Мақалдар да тырнақшаға алынады, бірақ төл сөзге қа
тыс ты тыныс белгілері қойылмайды: «Ас – адамның арқауы» деген
сөз бар.
5.
Төл сөздің тыныс белгісін қойып, көшіріп жазыңдар.
Қозы бағып жүрген жас кезінде Әйтеке үш аттылы жо лау -
шыға жолығады. Әйтеке
Ассалаумағалейкүм, ағалар! деп ізетпен сә лем береді.
Жолаушының жасы үлкені
Сәлемет бол, балам, кімнің баласысың деп сұрайды.
Байбектің баласымын.
Қосуақ бидің үйі қайсы?
Анау қырдың астында. Онда не шаруаларыңыз бар еді деп
сұрайды бала.
Даулы болып келеміз дейді әлгі қарт жолаушы Ойнап
жүрген баламызды сол ауылдың бір жолаушысының аты
теуіп өлтірді. Соның құнын даулап келеміз.
Әйтеке сәл ойланып тұрып
Балаңызды ат босағада тепсе – бүтін құн, жабықта тепсе –
жарты кұн, түзде тепсе – төрттің бірін аласыздар. Қосуақ би
де осыны айтар. Жолдарыңыз болсын дейді.
(«Қазақтың би-шешендері» жинағынан)
Достарыңызбен бөлісу: 
