Таңат Өміржан фок-200п я тақырып: Оқушылардың қан-айналым жүйесі
жүктеу/скачать 41,12 Kb.
|
анатомия қан жүйесі
- Бұл бет үшін навигация:
- Қан құю үрдісі
| 3.Қан топтары және қан құю тәртібі.
Қан Топтары – бір биологиялық түр дарабастары қанының иммуногенетикалық белгілері. Адамның қан тобы ұрықтың жатырда даму барысында қалыптасып, өмір бойы өзгермейді. Қан белогының құрамында агглютинин деп аталатын ерекше заттар болады. Олар a және b әріптерімен таңбал. Барлық адамдардың қаны 4 топқа бөлінеді: I, II, III, IV. Қан беретін адамды - донор (латынша «donore» – сыйлаушы), қабылдайтын адамды – реципиент (латынша «recepiens» -қабылдаушы) дейді. Қаны I топка жататын адамдардың қанын барлық топқа (I, II, III, IV) аз мөлшерде (200-300 мл) құюға болады. II топқа жататындардың қанын II және IV топқа береді. III топтағылардың қанын III, IV топқа, ал IV топтағылардікін тек IV топқа құюға болады (10-кесте). Егер қан топтары сәйкес келмесе, эритроциттер желімденіп қалады да, аяғы сәтсіздікке ұшырайды. Қазіргі кезде қан құюда тек өз тобына сәйкес қан құйылады. Қан тобын анықтау. Қан, қан компоненттерін, препараттарын құю трансфузиология деп аталады. Қазіргі таңда қан құю ағзаларда алып салу шарасына теңіліп, қан құюға қөрсетпелер ретінде қатаң қойылады. Қан тобы эритроциттерде және плазмада топтық антиген мен антиденелердің барлығына байланысты, яғни агглютиногендер А және В, агглютининдер α және β. І (0) топ қаны бар кісілердің эритроциттерінде А және В агглютиногендер жоқ, плазмасында β агглютининдер бар. (ІІ) А тобында эритроциттерде А агглютиноген, плазмасында β агглютинин бар. (ІІІ) В тобында эритроциттерде В агглютиноген, плазмасында α аглютинин бар. (IV) АВ тобында эритроциттарда А және В агглютиногендер бар, плазмасында α және β агглютининдер жоқ. Антигендер біратты агглютинендермен агглютинация реакциясына кіріседі. Бұл кезде эритроциттер жабысып гемолиз жағдайы дамиды. Сондықтан организмде бір атты, яғни А мен α және В мен β кездеспейді. Қан тобын анықтауға керекті құрал-жабдықтар. Қан құю үрдісі – қан құюдың ең қауіпtі асқынуларының бірі, пациенттің қан ағзасына улы заттардың шығарылуымен эритроциттердің жойылуынан дейін өрінеді. Психо-эмоционалдық көңіл-күймен сипатталады, бел аймағындағы а уыр сезім, тахикардия, қан қысымының төмендеуі, сарғаю. Клиникалық суре т негізінде диагноз қойылды, қанның жалпы талдауының және биохимиялық құрамының бірқатар көрсеткіштері, антиглобулинді сынау. Емдеу қан құю ме н симптоматикалық терапияның дереу тоқтатылуын қамтиды: эритроциттерд ің бұзылуын жою, мақсатты органдардың функциясының ішінара немесе тол ық ауықырылуы. жүктеу/скачать 41,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|