I. Жеңіл (Hb құрамы 90-120 г/л төмен)
II. Орта (Hb құрамы 70-89 г/л төмен)
III. Ауыр (Hb құрамы 70 г/л төмен) ДИАГНОСТИКАНЫҢ ЖӘНЕ ЕМДЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ, ТӘСІЛДЕРІ ЖӘНЕ ЕМ-ШАРАЛАРЫ
Диагностикалық өлшемшарттар
Шағымдар мен физикальдік қарап-зерттеу:
Жалпы анемиялық синдром: әлсіздік, жоғарғы деңгейлі шаршағыштық, бас айналуы, бас ауыруы (көбінесе кешкі уақытта), физикалық жүктемеден кейінгі ентігу, жүрек қағу сезімі, синкопальды жағдайлар, артериялық қысымның жоғарғы емес деңгейі кезіндегі көз алдында «қарауытулардың» болуы, жиі түрде температураның орташа жоғарылауы байқалады, көбінесе күндіз ұйқышылдық және түнде нашар ұйықтау, ашушаңдық, күйгелектік, қызбалық, даулылық, жылауықтық, жады мен зейіннің төмендеуі, аппетиттің нашарлауы. Шағымдардың көрінуі анемияға бейімделуге байланысты болады. Ең жақсы адаптация ретінде анемизацияның баяу қарқыны болып табылады.
Сидеропеникалық синдром:
· Тері және оның қосалқыларының түсінің өзгеруі (құрғақтық, қабыршақтану, жеңілжарықшақтардыңпайда болуы, терініңбозаруы). Шаш түтіккен, сынғыш, «ұшталған», ерте ағарады, қарқынды түседі, тырнақтардың өзгерулері: жұқаруы, сынуы, көлденең сызылғыштар, кейде қасықтәрізді жинақталулар (койлонихиялар).
· шырышты қабықшалардың өзгерістері (бүртіктердің атрофиясымен глосит, ауыздың бұрыштарындағы жарықтар, ангулярлы стоматит).
· Асқазан-ішек жолдарының тарапынан өзгерістері (атрофиялық гастрит, өңеш шырыштысының атрофиясы, дисфагия). Құрғақ және қатты тағамды жұтудағы қиындықтар.
· бұлшықетжүйесі. Миастения (сфинктердіңәлсіреуінен несеп шығаруға императивті келулер пайда болады, күлу, жөтелу кездерінде несепті ұстап тұру мүмкіндігінің болмауы, кейдеқыздардатүнгі уақытта несепті ұстай алмауы). Миастенияныңсалдарынанжүктіліктіаяғынадейінкөтермеу, жүктілік және осану кезіндегі асқынулар болуы мүмкін (миометрияның қысқарту қабілеттілігінің төмендеуі).
· Ерекше иістерге құмарлық.
· Дәмнің өзгеруі. Сирекжелінетін затты жеуге талпыныспен көрінеді.
· Тахикардия мен гипотонияға бейімділік. Зертханалық зерттеулер:
ТТА-ға күдіктені кезіндегі зертханалық зерттеулер ретикулоциттермен ҚЖТ-ны мен темір алмасуының көрсеткіштерін, сондай-ақ В12 витаминінің, фолий қышқылыныңдеңгейінің, биохимиялық көрсеткіштердің зерттеулерін қамтуы мүмкін (жалпы ақуыз, креатинин, несепнәр, глюкоза, жалпы билирубин, тік билирубин, трансаминаза) және клиникалық көрінісініңжәне ендік дифференциалды-диагностикалық іздеудің ерекшеліктеріне байланыстыбасқа да зерттеулер. Зерттеулер жоспары, темір тапшылығының себептерін нақтылау және жасырын қанкетулерді жою мен онкоіздеуді жүргізу үшін кеңеюі мүмкін. Дифференциалды диагноз және қосымша зерттеулер негіздемесі:
ҚЖТ негізіндегі темір алмасуының зерттеудің нәтижелерін алғанға дейін Темір тапшылықты анемиясы гемоглобин синтезінің бұзылушылығы әсерінен пайда болған өзге гипохромды анемиялармен дифференциалды диагностиканы жүргізуді талап етеді. Оларға порфин синтезінің бұзылушығымен байланысты анемиялар (қорғасынмен улану, порфирин синтезінің тума бұзылушылықтары кезіндегі анемия), сондай-ақ талассемия жатады.
Гипохромды анемиялар темір тапшылықты анемиялармен салыстырғанда гем түзілуі кезінде (сидероахрезия) пайдаланылмайтын қан мен депо құрамындағы жоғарғы дәрежелі темір түрінде жүреді, осы сырқаттар кезінде темірдің тіндік темір тапшылығының белгілері болмайды. Порфорин синтезінің бұзылушылығымен негізделетін анемияның дифференциалды белгісі ретінде эритроциттерді, ретикулоциттердің базофильді пунктуациясымен гипохромды анемия болып табылады, сидеробласттардың аздаған мөлшерімен сүйек кемігіндегі эритропоэздік күшеюі. Талассемия үшін эритроциттер мен ретикулоциттердің нысана тәрізді және базофильді пунктуациялық формалары сипатты болып табылады және гемолиздің жоғарылаған белгілі болады.
Темір тапшылығы мен ТТА-ны анықтау тек қана зертханалық деректер негізінде жүргізіледі – гемоглобин, ферритин, сарысу темірінің, TSat және тағы басұаларының деңгейінің төмендеуі., осыған орай, темір тапшылығы тән емес нозологиялармен дифференциалды диагностика қиындықтар тудырмайды (миелодиспластикалық синдром, апластикалық анемия, витамин В12 тапшылықты анемия, фолий тапшылықты анемия, гемолитикалық анемия).
Анемиясы бар және темір тапшылығы зертханалық деңгейде расталған пациентте қан жүйесі тарапынан ТТА үшін сипатты емес зертханалық өзгерістер немесе симптомдар пайда болса, гематологта толық қаралу талап етіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |
