Ауыспалышығындар (немесе Variable Costs, VC) - шығарылатын өнімнің көлеміне байланысты шығасылардың бір бөлігі. Өнімді қаншалықты көп шығарсаңыз, соғұрлым материалдарға, қызметкерлердің жалақысына және т.б. көп жұмсайсыз
Тұрақты шығындар(немесе Fixed Costs, FC) – бұл өнім шығару көлеміне байланысты емес және өнім қандай да бір кезеңде шығарылмаса да болатын шығындардың бір бөлігі. Егер сіз бір ай ішінде өнім жасамасаңыз да, кеңсені немесе өндірістік бөлмені жалға алу, бағдарламалық жасақтама лицензиясы, жабдықты жалға алу және т.б. үшін ақы төлеуге тура келеді.
Таяқшадағы кәмпиттерді шығаратын компанияның үлгісін қарастырайық. Өз өнімін шығару үшін оған қант, таяқшалар, қаптама және өндірістік лицензия қажет. Бұл мысалда қандай шығындар ауыспалы және қайсысы тұрақты? Әлбетте, егер компания көп кәмпит өндіргісі келсе, оған көбірек қант, таяқшалар мен қаптамалар қажет болады. Сондықтан бұл шағасылар ауыспалы. Лицензия шығасылары - тұрақты, өйткені компания кәмпиттерді шығару көлеміне қарамастан оларды төлеуге мәжбүр болады, тіпті егер бір айда ол бірде-бір кәмпит шығармаса да. Лицензияны бір жыл мерзімге сатып ала отырып, сіз бірнеше кәмпит, көптеген кәмпит шығара аласыз, оларды мүлдем шығармайсыз, бірақ оны сатып алу шығындары сіздің шығындарыңызға кіреді.
Жалпы шығындар(Total Costs) – ауыспалы және тұрақты шығасылар сомасы.
TC = VC + FC
