Арал апатына себеп болған факторлар

Арал апатына себеп болған факторлар:

• жергілікті жердің тарихи-табиғи ерекшеліктерін ескермеу;
• суды өте көп қажет ететін күріш, мақта дақылдарын барынша көбейтіп жіберу;
• ауыл шаруашылығын дұрыс жоспарламау, судың қорын есепке алмау;
• жерді игерудің агротехникалық шараларын сақтамау және суды үнемді пайдаланбау
• табиғат ресурстарын пайдалануға жіберілген қателіктер мен оны меңгерудің ғылыми тұрғыдан негізделмеу

Теңізді құтқарудағы болжамдар

• Сібір өзендерін Қазақстанға бұру
• Әмудария мен Сырдария өзендерінің суын реттеу арқылы суды молайту
• Арал теңізінің өздігінен табиғи ретттеулерін немесе толысуын күту
• Каспий теңізінің суын жасанды канал арқылы әкелу
• Жер асты суларын пайдалану
• Әрине, бұл жобалар болашақтың ісі болғанымен, уақыт талабы оны күттірмейді. Бәріде қаражатқа тірелуі мүмкін. Ал оның іске асуы адамзат қауымының білімі мен біліктілігіне байланысты екені анық.
• Қазіргі кезде Аралды құтқару бағытында батыл да жоспарлы түрде ғылыми негізде жұмыстар жасалуда. «Арал тағдыры — адам тағдыры» болғандықтан оны сақтап қалу аға ұрпақтың болашақ алдындағы борышы.