Тақырыбы: Гормондар және Гормон тәрізді заттар

Негізгі бөлім Гормондар туралы жалпы түсінік

жүктеу/скачать 2,27 Mb.

бет	2/8
Дата	09.10.2023
өлшемі	2,27 Mb.
	#184305

1 2 3 4 5 6 7 8

Байланысты:
МЭ МӨЖ

Гормондар қызметі
Химиялық табиғаты және гормондардың жіктелуі

Негізгі бөлім Гормондар туралы жалпы түсінік

Гормондардың ағзаға әсері- өзінің байланысатын нысана-жасушасын тапқанда ғана байқалады. Нысана өзінің гормонына өте сезімтал келеді. Өз гормонын танитын жасуша бөлігі рецептор (лат. receptor- қабылдаушы) деп аталады. Гормондардың реттелуі: аллостерлік, гендік, мембраналық. Гормондардың негізгі қасиеттері:
Гормондардың химиялық құрылымы әртүрлі, сондықтан олардың физикалық қасиеттері де әртүрлі болады.
Түзілген орнынан қашықтықтан әсер етуі;
Әсердiң ерекшелiгi - олардың әрқайсысының эффектiсі басқа гормонның эффектiсімен бiрдей емес;
Өте тез түзіледі,сәйкесінше өте аз өмір сүреді
Жоғары биологиялық белсендiлiк - керек эффект заттың өте аз шоғырландыруының жанында жетедi;
Ақпараттың жүйке жүйесінен жасушаға берілу кезіндегі дәнекер болып табылады

қозғалу мен ойлау жүйесіне,
дененің қалыптасуы мен бойының өсуіне,
шаштың өсуіне,
дуыстың қалыптасуына,
жыныстық белгілердің қалыптасуын қамтамасыз етеді.
Эндокриндік жүйенің әсерінен адам жоғары температураға төтеп бере алады,
тамақтың тым көптігі мен жетіспеуіне және де физикалық және эмоционалдық стресске жауап қайтарады.
Эндокриндік бездердің зертелуі нәтижесінде түрлі құпияның мәні ашылды: жыныстық функциялар мен баланың туылуы т.т.

Гормондар қызметі:

ГОРМОНДАРДЫҢ ЖАЛПЫ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ
Жоғары биологиялық белсенділік.
Дистанттық әсер көрсетуі.
Тез және қысқа әсер етуі.
Тез бұзылады және организмде жинақталмайды.
Тек қызметке ғана емес, сондай-ақ құрылымға әсер етеді (акромегалия).
Түрлік арнайылығы бар (бірқатар гормондар).
Ферменттік белсенділігі жоқ.
Химиялық табиғаты және гормондардың жіктелуі
Гормондар үш негізгі сипаттамаға сәйкес жіктеледі
Химиялық сипаттағы
Әсер (әрекет белгісі) – Активтендіру және ингибиторлық.
Мақсатты органдарда немесе басқа бездерде қолданылатын жерде: 1)эффекторлық; 2) тропикалық.
Қазіргі уақытта әртүрлі көп жасушалық ағзалардан тұратын жүз елуден астам гормондар сипатталған және оқшауланған.

Химиялық табиғаты бойынша гормондар келесі топтарға бөлінеді: ақуыз-пептид, аминқышқыл туындылары және стероидтық гормондар. Бірінші топ – ол гипоталамустың гормондары және гипофиз, ұйқы безі және қалқанша маңы бездері және қалқанша безінің гормонының кальцитонин,ТТГ, ФСГ, ЛГ жатады. Екінші топ- пептидтік гормондар. Оларға АКТГ, СТГ,МСГ,пролактин, инсулин, глюкагон жатады. \Бұлар гидрофильді гормондар.
Стероидтық гормондор холестериннің туындылары болып табылады.Альдостерон, кортизол, кортикостерон, тестостерон т.б. Бұлардың бәрі гидрофобты. Сондықтан жасуша мембранасына бөгетсіз өтеді.
Амин қышқылы туындылары гормондары тобы келіседей: адреналин, норадреналин, дофамин т.б. Тек тиреоидты гормондар жасуша мембранасынан өте алады қалғандары өте алмайды.

жүктеу/скачать 2,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8