Тақырыбы: сырғанау үйкеліс коэффициентін анықтау



бет1/3
Дата05.10.2023
өлшемі98,87 Kb.
#183877
  1   2   3
Байланысты:
Лабораториялық жұмыс


  1. Тақырыбы: СЫРҒАНАУ ҮЙКЕЛІС КОЭФФИЦИЕНТІН АНЫҚТАУ




  1. Лабораториялық жұмыстың оқыту нәтижесі: көлбеу жазықтықтың көмегімен әр түрлі материалдардың сырғанау үйкеліс коэффициентінің жуықтау мәнін анықтаңыз.

3. Лабораториялық жұмыстың мазмұны: Үйкеліс-табиғаттың ең көп таралған құбылыстарының бірі және техникада үлкен рөл атқарады. Алайда, осы физика-механикалық құбылыстың өте күрделілігіне және оған әсер ететін көптеген факторларды бағалаудың қиындығына байланысты үйкелістің нақты жалпы заңдылықтарын әлі анықтау мүмкін болмады. Нәтижесінде, техникалық есептеулер үшін олар Кулон заңы бойынша үйкеліс күшін шамамен анықтаумен шектеледі: «сырғанау үйкеліс күші жанасатын денелердің бетіне қалыпты қысым күшіне пропорционалды, үйкеліс беттерінің түріне (материал, өңдеу, майлау) байланысты және үйкеліс беттерінің ауданының көлеміне тәуелді емес».


Егер тыныштықтың үйкеліс күшінің максималды мәні F арқылы белгіленс PP, ал n арқылы-тірек бетіне дененің қалыпты қысымының модульдік күшіне тең тірек бетінің қалыпты реакциясы (сурет. 1.1), содан кейін осы Заңның негізінде бізде болады


Fтp = fN, (1.1)

мұндағы f - сырғанау үйкеліс коэффициенті деп аталатын пропорционалдылық коэффициенті.


Сырғанау үйкелісі бір дененің екінші дененің бетіне сырғуына төзімділігі деп аталады.
Қозғалыс кезінде үйкеліс күші тыныштық жағдайында үйкеліс күшінен аз болады және әрқашан қозғалысқа қарама-қарсы бағытта болады.



Сурет. 1.1. Тегіс тірек бетіндегі қозғалыс

Егер тірек беті өрескел болса, онда екі реакция: N нормалі және жанама (үйкеліс күші) Fтp (сурет. 1.2) параллелограмм ережесіне сәйкес бүктеліп, тірек бетінің R толық реакциясын береді, ол осы бетке қалыпты түрде φ бұрышын құрайды.



Сурет. 1.2. Өрескел тірек бетіндегі қозғалыс


Үйкеліс нәтижесінде қалыптыдан ауытқитын ең үлкен бұрыш φ дөрекі беттің R реакциясы үйкеліс бұрышы деп аталады:


tg Fтр (1.2)
N

(1.1) және (1.2) формулалардан үйкеліс бұрышының тангенсі сырғанау үйкеліс коэффициентіне тең болады.


Сырғанау үйкеліс коэффициенттерінің мәндері 1.1. -Кестеде келтірілген.

Кесте 1.1


Үйкеліс коэффициенттерінің мәндері



Үйкелетін беттердің материалдары

Үйкеліс коэффициенті

Болат пен болат

0,15–0,50

Қола мен болат

0,15–0,20

Қола мен қола

0,20–0,27

Болат пен ағаш

0,40–0,62

Ағаш пен ағаш

0,20–0,60

Текстолит пен болат

0,14–0,20

Екі материал үшін сырғанау үйкеліс коэффициенті токты әртүрлі тәсілдермен, бірақ көбінесе көлбеу жазықтықпен анықтайды.




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет