Тақырыбы: Вакцинация және ревакцинацияның маңыздылығы Орындаған: Асқарова Нағима Тобы: Қб -107 тобы Түркістан 2023 жоспар
жүктеу/скачать 0,81 Mb.
|
Курстық жұмыс Асқарова Н
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі«Түркістан» көпсалалы жоғары медицина колледжіКУРСТЫҚ ЖҰМЫС Тақырыбы: Вакцинация және ревакцинацияның маңыздылығы Орындаған: Асқарова Нағима Тобы: ҚБ -107 тобы Түркістан 2023 ЖОСПАР 1.Кіріспе 1.1 Әдебиетке шолу 1.2 Жұмыстың максаты мен міндеті 2.Негізгі бөлім 2.1 Вакцина түрлері және денсаулық сақтау жүйесіндегі маңыздылығы 2.2 Вакцинация мен ревакцинацияның Қазақстан Республикасындағы статистикасы 2.3 Вакцинация және ревакцинацияның маңыздылығы, оларды ұйымдастыру және жүргізу шаралары 3.Қорытынды 4.Әдебиеттер тізімі Кіріспе. Вакцина-жұқпалы ауруларға қарсы иммунитетті қалыптастыруға арналған медициналық немесе ветеринарлық препарат. Вакцина әлсіреген немесе өлтірілген микроорганизмдерден, олардың қалдықтарынан немесе гендік-инженерлік немесе химиялық жолмен алынған антигендерден жасалады. Вакциналар мыналардан тұрады: белсенді принцип-спецификалық стерильділікті сақтауға арналған консервант (тірі емес вакциналарда); антигеннің сақталу мерзімін арттыру үшін тұрақтандырғыш немесе протектор; спецификалық емес активатор (адъювант), немесе полимерлі тасымалдаушы, антигеннің иммуногенділігін арттыру үшін (химиялық, молекулалық вакциналарда). Арнайы антигендер, вакцинадағы заттар ағзаға енгізуге жауап ретінде мыналарды тудырады тұрақтылықты қамтамасыз ететін иммунологиялық реакцияларды дамыту организм патогендік микроорганизмдерге. Антигендер ретінде вакциналарды құрастыруда: тірі әлсіреген (әлсіреген) микроорганизмдер; тірі емес (белсенді емес, өлтірілген) қолданылады. Тұтас микробтық жасушалар немесе вирустық бөлшектер; алынған микроорганизмдердің күрделі антигендік құрылымдары( протективті антигендер); микроорганизмдердің тіршілік әрекетінің өнімдері-қайталама метаболиттер (мысалы, токсиндер, молекулалық протективті антигендер): генетикалық инженерия әдістерін қолдана отырып, химиялық синтез немесе биосинтез арқылы алынған антигендер . Вакцинаның ерекше антигенінің табиғатына сәйкес олар тірі, жансыз және аралас (тірі де, жансыз да микроорганизмдер және олардың жеке антигендері) болып бөлінеді. Кез келген вакцинаның жанама әсерлері болғандықтан, вакцинация күтілетін жағдайлар әртүрлі бағытта жүзеге асырылады Вакцинацияға қарсы көрсетілімдер келесі жағдайлар болып табылады: - жоғары қызба - жоғарғы тыныс жолдарының инфекциясы - иммунитет тапшылығы. Бұл жағдайда вакциналар иммунитетті қалыпқа келтіргеннен кейін ғана қолдануға болады. Белсенді емес вакциналар мен токсоидтарды қолдануға болады: - кортикостероидтармен, антиметаболиттермен, цитостатиктермен, иммуноглобулиндермен емдеу кезінде; - жүктілік кезінде, гемобластоздар. Бұл термин алғашында нағыз шешектен сақтану үшін қолданылды. Жұқпалы ауруларға қарсы тірі қоздырғыштардан дайындалған вакцина қолдану тәсілі ерте заманнан бері белгілі. Мысалы, Қытайда біздің заманымыздан бұрынғы 11 ғасырда дені сау адамдардың танауына шешекпен науқастанған адамның іріңді қабыршағын салатын болған. Үндістанда теріні сызаттап, сол жерге шешек қабыршағын ысқылаған, Грузияда шешек іріңі жұқтырылған инемен теріні шаншып егетін болған. Еуропада мұндай әдісті 17 ғасырдың аяғына дейін қолданып келген. Бірақ егудің мұндай әдісі ауыр асқынулармен аяқталып, кейде өлімге де әкелген, ал егілген адам айналасындағыларға жұқтырушы болған. 1796 ж ағылшын дәрігері Эдуард Дженнер шешекке қарсы вакцина тапқанын жариялады . Жұқпалы ауруларға қарсы егудің бірнеше түрі бар: міндетті егу – балаларға (нәрестелі бола алатын әйелдер және қыздарға қызамыққа қарсы; жоспарлы-кәсіби егу – мал шаруашылығымен айналысатын немесе олардың өнімін өңдейтін адамдарға күйдіргіге қарсы; эпидемиялық көрсеткіш бойынша егу – нақты аймақтағы тұрғындар арасында індет қаупі төнген кезде жүргізіледі. Егу көбінесе инфекциялық тәсілмен (тері астына, бұлшық етке) атқарылады. Вакцинация-инфекциядан қорғаудың жалғыз сенімді әдісі. Салауатты өмір салты, ұтымды тамақтану, әрине, адам өмірінде болуы керек, өйткені олар бүкіл дененің қалыпты жұмысын қамтамасыз етеді. Бірақ, өкінішке орай, бұл факторлар инфекциялардан қорғауға кепілдік бере алмайды. Вакцинация-бұл ағзаның табиғи жолмен инфекцияға барабар реакциясын қалыптастыру. Вакцинацияның мәні ағзаның жауды "есте сақтауы" үшін әлсіреген немесе өлтірілген микробтарды енгізуге дейін азаяды және микробқа қайта енген кезде қорғаныс реакцияларын кек қайтаруға дайын болады. Вакцинацияның арқасында денені гепатит, дифтерия, қызылша, көкжөтел, полиомиелит, паротит сіреспе, туберкулез және т.б. сияқты ауыр аурулармен кездесуге дайындауға болады. Бүгінгі күні вакцинация-бұл толық бақыланатын процесс болып табылатын стандартты профилактикалық процедура, оның реакциясы дәрігерлерге белгілі және болжамды. Әр аймақта, әр елде міндетті вакцинация деп аталатын "егу күнтізбесі" бар. Бұл вакцинация жиынтығы белгілі бір инфекциялардың осы аумақта қаншалықты өзекті екендігіне ғана емес, сонымен бірге мемлекеттің қаржылық мүмкіндіктеріне де байланысты. Күнтізбе-бұл ел үкіметінің өз халқы алдындағы қаржылық міндеттемелері. Сондықтан күнтізбе-бұл міндетті деп саналатын ең аз вакцинация жиынтығы және жауапты ата-аналар олардың балаға жасалғанына көз жеткізуі керек. Еліміздің кез келген азаматы инфекциялардан тегін қорғауға құқылы. Айта кету керек, нормативтік актілерде, мысалы, ұлттық вакцинация күнтізбесі туралы бұйрықта вакцинация Ресей Федерациясының аумағында тіркелген барлық вакциналармен жүргізілуі мүмкін делінген. Осылайша, пациент таңдау құқығына ие: тұрғылықты жері бойынша тегін егу немесе коммерциялық орталық жағдайында вакцинацияны таңдау. Көбінесе вакцинация күнтізбесінде Z-бірнеше вакцинация тағайындалады (мысалы, В гепатитіне, DTP және т.б.), және осы жиынтықпен бала ересек өмірге кетеді, онда қайта егу қажет емес. Өкінішке орай, вакцинацияланған адам 10094 инфекциядан қорғалған деп айтуға болмайды, бірақ ол 10094 ауыр асқынулар мен өлімнен қорғалған. Егер ол ауырып қалса да, ауру оңай өтеді. БЦЖ енгізгендегі поствакциналық асқынуларға ерекше назар аудару қажет, оған жергілікті сипаттама тәні: регионарлы лимфааденит (екпеден 2-3 ай өткен соң мойын, қолтықасты лимфа түйіндері ұлғаяды); теріасты суық абцесс (вакцинаны тері астына енгізу техникасы бұзылғанда немесе жоғары дозаны енгізгенде — асептикалық инфильтрат дамиды); беткей жара; келоидты тыртық (тері бетінен көтеріліп тұратын дәнекер тіндік түзіліс); лимфа түйініндегі диаметрі 10мм-ден жоғары кальцинат; сүйек жүйесінің зақымдалуы (түтікті сүектердің зақымдануы басым оститтер). Клиникалық көрінісі сүйек туберкулезі сияқты; терінің жүйелі қызыл жегі түріндегі зақымдалуы (өте сирек болады); жалпы ауыр ауру түрінде әртүрлі органдар мен жүйелердің зақымдануымен өтетін жайылған БЦЖ-инфекциясы. Өте сирек иммундықтапшылығы бар балаларға вакцинация жүргізгенде байқалады. жүктеу/скачать 0,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|