XX ғасырдың басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайының
дамуына әсер еткен жағдайдың бірі ішкі Ресейден орыс және басқа европалық
тұрғындардың қазақ жеріне қоныстандыру ісінің қарқын алуы болды. Патша өкіметі
Сібірді, Қазақстанның солтүстік-батыс және оңтүстік-шығыс аудандарын отарлау арқылы
Ресейдің ішкі губерниялары мен Украинадан шаруаларды көшіріп, солар арқылы Оралдан
арғы шет аймақта әлеуметтік тірек жасауды ойлады.
Жаңадан құрылған облыстардың бәріне дерлік орыс-украин шаруаларын нысаналы
түрде қоныс аударту XIX ғасырдың 70-жылдарының басында басталып, 80-жылдарда ол
жаппай сипат алды. 1889 жылғы 13 шілдеде патша өкіметі село тұрғындары мен
мещандардың қазыналық жерлерде еркін түрде қоныстануы туралы арнаулы ереже
әзірлеп, оны бекітті.
Жаңа ережеде Томск, Тобыл губернияларындағы, сондай-ақ
