Шығаратын ткандері
Алмасуы әрдайым азотты ыдырау өнімдерінің үздіксіз шығарылуымен байланысты жануарлардан айырмашылығы, өсімдіктер өмір бойы кіретін және синтездейтін заттардың реутилизациясы немесе жинақталуы, жапырақтың құлауы, бұтақтардың түсуі, қыртыстың сыртқы қабаттарының түсуі және т. б. сияқты ішінара шығындармен жүреді.нектар, шайырлар, иістер және т.б. екі түрге бөлінеді: сүттенген және секреторлық ткандер (ішкі және сыртқы секреция).
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ДАҚЫЛДАРЫН ЖҮЙЕЛЕУ ЖӘНЕ ЖІКТЕУ
2.1. Мәдени Өсімдіктердің систематикасы.
2.2. Егіс дақылдарын биологиялық топтастыру.
2.3. Егіс дақылдарын өндірістік топтау.
2.1. Мәдени Өсімдіктердің систематикасы
Жер шарында 400 мыңнан астам түрлі өсімдік түрлері өседі, олардың 20 мыңға жуығы халық шаруашылығында қолданылады. Өсімдіктер әлемінің барлық алуан түрлілігін түсіну үшін өсімдіктердің нақты сипаттамасы болуы керек, бұл оларды жіктеуге, белгілердің ұқсастығы мен шығу тегінің біртектілігі негізінде белгілі бір жүйелік топтарға біріктіруге мүмкіндік береді. Адам ежелгі дәуірден бастап өсімдіктерді жүйелеумен айналыса бастады, тіпті Теофраст (б.з. д. 372-287 ж. ж.) өсімдіктерді шөптер, бұталар, ағаштар сияқты жасанды топтарға біріктірді. Бірақ өсімдіктер таксономиясының ғылыми негіздерін Швед натуралисті және натуралист Карл Линней (1707-1778) қалаған. Оның "өсімдік түрлері" (1753) еңбегінің жарыққа шыққан жылы ботаниктерде өсімдіктердің ғылыми таксономиясының бастауы болып саналады. К. Линней өзінің жіктелуіне гүл стамендері мен пистиллаларының санын, мөлшерін және орналасуын негіздеді. Сонымен қатар, К.Линнейдің үлкен еңбегі өсімдіктердің қос (немесе екілік) номенклатурасын (атауларын) енгізу болды, оған сәйкес өсімдік екі сөзбен аталады. БІРІНШІ СӨЗ өсімдік тұқымының атауын, екіншісі түрдің атауын білдіреді (мысалы, Triticum aestivum – жұмсақ бидай). Эволюциялық ілім негізінде өсімдік ағзаларының барлық түрлерін зерттейтін, тіркейтін және жіктейтін өсімдіктердің ғылыми-табиғи жүйеленуін белгілі бір өсімдіктер арасында байланыс орнатқан және оған тарихи түсінік берген ағылшын натуралисті Ч.Дарвин жасаған. Қазіргі заманғы систематика жұмыс істейтін категориялардың қатарында ауыл шаруашылығы үшін практикалық маңызы бар категорияларды бөлуге болады-бұл тұқымдас, Тегі, түрі, кіші түрлері, тобы, әртүрлілігі, сортты. Отбасы астында (лат. familia) ботаника мен зоологиядағы жүйелі категорияны түсінеді, ол жалпы тарихи шығу тегі бар, көбею және таралу органдарының құрылымында, кейде вегетативті органдардың құрылымында бір-біріне ұқсас тығыз ұрпақтарды біріктіреді. Сонымен, блюграсс тұқымдасына (Роасея) бидай, қара бидай, сұлы, арпа және т. б. кіреді.
Тегі (лат. genus) - жақын түрлерді біріктіретін таксономиялық категория. Мысалы, бидай тұқымына мыналар кіреді: жұмсақ, қатты, поляк, ергежейлі және т. б.
Түрі (лат. species) - белгілі бір диапазонды алатын негізгі жіктеу бірлігі. Түрлер бір тұқымға жататын организмдердің формалары болып табылады-бұл басқа түрлердің белгілерінен сапалы түрде ерекшеленетін тұқым қуалайтын белгілердің шығу тегі мен кешеніне байланысты морфологиялық жағынан ұқсас дарақтардың жиынтығы. Бір түрдің өкілдері құнарлы ұрпақты қалыптастыру үшін бір-бірімен оңай будандасады, бірақ, әдетте, басқа түрлермен қиылысқан кезде ұрпақтар бермейді.
Достарыңызбен бөлісу: |