Тапсырмада сабақ түрлерін ажырату керек, ол үшін сәйкес тұсына “+”белгісін қой
бет 2/3 Дата 01.08.2017 өлшемі 178,09 Kb. #22500
1.Бүршіктің сыртын қалың, тығыз.......... қапталады. 2.Кез-келген өркен тек ..............дамиды. 3. Бүршіктер ұзақ уақыт.............болады. 4.Бұйыққан бүршіктер ......................... бұталарында болады. 5. Егер бүршік өркеннің ең ұшында орналасса, оны...........дейді. 6.Бүршіктің ішкі жағында тығыз ,ақшыл сары түсті.......... болады. 1.тыныштық күйде 2.үшқат,сары қараған 3.бүршіктен 4.қабыршақпен 5. бастама сабақ 6.төбе бүршік
Бүршіктің сипатына сәйкес келетін сөздерді тауып қойып шық. Өсімдіктер бөлімдеріне тән белгілерді анықта. Көпшілігі шөптесін өсімдіктер Ағаш не бұталар түрінде кездеседі Ұрықтану кезінде сулы ортаны қажет етпейді
Жасуша топтарын ұлпа типіне қарай бөл. Балдыр түрлеріне сәйкес келетін ерекшеліктерді табыңдар: Су жәндіктерінің тіршілік ортасы
1.Өрмекшітәрізділер арасында түрленіп даму (метаморфоз) тән: І өрмекші ІІ кене ІІІ шегіртке ІV астық қиғысы V қыршаян а) ІІ б) ІІ,ІІІ в) І, IV г) І,ІІ, ІІІ,IV 2. Балықтың даму тізбегі берілген, бос орынға сөздерді жаз. ......... , ұрық,дернәсіл,............ , ересек балық. 3.Еркін жүзіп тіршілік ететін және дернәсілі кірпікшелермен қапталған жәндік: І теңіз маржаны ІІ ұлу ІІІ асцидия ІV медуза V мұртаяқты шаян а) ІІІ, IV б) І,ІІ,ІІІ, V в) IV г) І,ІІ, ІІІ,IV, V Кесіртке мен жыланның түрлерін дұрыс орналастырыңыз. Кесірткелер..................... Жыландар ........................... 1 шұбар батпат, 2 жолақ абжылан, 3 зайсандық батпат , 4 қызыл жолақ абжылан, 5 сұр келес, 6 сарыбауыр абжылан, 7 сарлан, 8 кеңсағанақ, 9 ұршықсап Жануарлардың мекен ортасын тап. 1.Бунақденелілердің даму түрлерін анықта.”+”белгісін қой. Бунақденелілердің сипаттамасын кестеге толтыр. 2.Омыртқалы жануарлардың эволюциялық қан айналу жүйесінің ерекшеліктерін анықта. 3. Қосмекенділердің негізгі отрядтарына тән белгілерді тап. Артқы аяқтары алдыңғы аяқтарынан ұзындау болады Аяқтарының көмегімен және денесінің толқын тәрізді қимылымен қозғалады Ортаңғы құлақ қуысы , дабыл жарғағы болмайды Ортаңғы құлақ қуысы , дабыл жарғағы болады
4. Қосмекенділер мен жорғалаушыларға тән белгілерді анықта. Алғаш кеуде қуысы пайда болған. Алғаш ортаңғы құлақ қуысы пайда болған. Терісімен де тыныс алады. Саусаққанатты балықтардан пайда болған Тілінің түбі аузының алдына бекіген
5.Төмендегі терминдер қай жәндікке не жануарға тән? 6. Кестеде ағзалардың физиологиялық жағдайлары берілген. А) адам б)піл в)жарқанат г) үй тышқаны д) табан балық Ағзалардың физиологиялық жағдайын анықтап,бос орынға атауын жаз Төменде келтірілген жануарлар мен симметрия типтері арасындағы сәйкестікті табыңдар. Жануар:1-өрмекші 2-жарғанат 3-медуза 4-қызыл маржан 5-бақа 6-акула 7-гидра 8-қоңыз Симметрия типтері: А) сәулелі Б)екі жақты Кестеде келтірілген рецепторлар типтерінің әрқайсысына сәйкес келетін құрылымдарды (01-08) анықтаңдар. Жауап кодтары: 01-дәм сезу түкшелері 02-шаянтәрізділердің торлы қабықшасы 03-шыбынның дәм сезу қылшықтары 04-омыртқалылардың торлы қабықшасы 05-проприорецептордың бұлшықетті ұршығы 06-буынаяқтылардың омматидиі 07-қосқанаттылардың ызылдауығы 08-омыртқалылардың құлақ иірімдері Анықтамаларды кестедегі сәйкес класына жаз.(+таңбасын қой) Бауыры- мен жорғалау-шылар 3.Жұп бүйрек таспа тәрізді 5.Қосарлы тыныс алу жүреді 6.Алғаш кеуде қуысы пайда болған
1.Шаянтәрізділер мен бунақденелілерге тән белгілерді бөліп жаз: А) дене жамылғыс хитинді Б)денесі 2 бөлімнен тұрады: баскөкірек В)денесі 3 бөлімнен тұрады: бас,көкірек,құрсақ Г)құрсағы бунақталған Д)құрсағы бунақталмаған Е)мұртшалары 1 жұп Ж)мұртшалары 2жұп - ұзын және қысқа З)жай көздері бар не мүлдем көзі болмайды И)көбінде 2 күрделі көзі бар Й)тыныс алуы демтүтікті -өкпелі К)тыныс алуы – желбезек арқылы қ)қанайналым жүйесі – тұйық Л)қанайналымы – ашық М)көпшілігінің қанаттары бар Н) қанаттары жоқ Жануарларға тән белгілерді анықта. Қосмекенділердің белгілерін сәйкес отрядқа топтастыр. Денесі ұзынша,құйрығы ұзын Артқы аяқтары алдыңғы аяқтарынан ұзын Денесі ирелеңдеп қозғалады
Жануарларды өз отрядтарына топтастыр. 1-көртышқан а – кемірушілер 6-қосаяқ д-еттұмсықтылар 2-павиан ә-киттәрізділер 7-жарқанат е-бунақденелілер 3-зебра б-қолқанаттылар 8-бұғы ж-жыртқыштар 4-піл в-жұптұяқтылар 9-кашалот з-приматтар 5-мысық г-тақтұяқтылар 10-орқоян и-қоянтәрізділер Балықтардың ерекшелігін ажыратып жаз. Балық және құрылысының ерекшелігі 20 000-нан астам түрі кездеседі Терісі жалпақ,ірі қабыршақтары бар Уылдырығының саны аз болады Қостынысты,саусаққанатты,албырттәрізділер
Кестеде берілген әрбір құрттар типтерінің астындағы бағанаға оларға тән белгілерді білдіретін сандарды жазыңдар. 1.Тері бұлшықет қапшығы бар 2.Мезодерма қабаты бар 3.Қавнайналым жүйесі тұйық 4.Дернәсілінің даму кезінде финна кезеңі болады 5.Эктодерма қабаты бар 6.Денесі үш қабаттан түзілген 7.Дене қуысы болмайды 8.Денесі бунақтарға бөлінбеген 9.Аналь тесігі бар 10.Аналь тесігі жоқ 11.Қанайналым жүйесі болмайды 12.Дара жынысты 13.Қос жынысты 14.Бірінші реттік дене қуысы бар 15.Екінші реттік дене қуысы бар 16.Денесі екі жакқты симметриялы 17.Аналық бездері бар 18.Сорғыштары бар 19.Сүліктер класына жатады 20.Таспа құрттар класына жатады 21.Шұбалшаң ,құмқазар,нереида 22.Ішексорғы, үшкірқұрт, қылқұрт 23.Мысықсорғышы, бауырсорғыш,ақсұлама Бауыраяқты , қосжақтаулы , басаяқты ұлуларға тән белгілерді анықтаңдар. 1. Бас бөлігі жойылып кеткен 3. Көздері қармалауыштарында орналасқан 7. Өсімдіктермен қоректенеді
Ұлулардың қай класқа жататынын анықта. Буынаяқтылардың ерешелігін сәйкестендір. 1.Жасуныққа ұқсас ағзалық зат а.өрмекшітәрізділер 2.Шаянтәрізділерде зәр шығару ... арқылы жүзеге асады б.6 3.Кейбір құрттардың дамуында аралық ие болып табылады в.өкпе 4.Желбезек арқылы тыныс алады с. хитин 5.Өрмекшітәрізділердің тыныс алу мүшесі д. бездер 6.Дара жынысты, іштей ұрықтанады е. циклоп 7.Қантарату жүйесі ж.шаянтәрізділер 8.Өрмекшітәрізділерде баскөкірек бөлігінде... аяқ орналасқан з.трахея 9. Өрмекшітәрізділерде жүретін аяқ и. ашық 10.Желбезек туындысы к.8 11. Тоспаұлудың қанайналым жүйесі л.жабық Дұрыс жауабы: Жорғалаушылар, құстар, сүтқоректілердің жүйке жүйесі мен сезім мүшелерінің сәйкес келетінінің тұсына “+”, сәйкес емесінің тұсына “-”, таңбасын қойыңдар Ми көлемі үлкен,алдыңғы ми үлкен ми сыңарларына бөлінген Иіс сезуі өте жақсы дамыған Құлақ қалқаны пайда болған Ортаңғы құлақ арасы дабыл жарғағымен бөлінген Ортаңғы құлақ қуысында балға, төс, үзеңгі сүйектері бар Бір ғана үзеңгі сүйегі болады
Жасуша бөліктерін сәйкес ағзаға орналастыр. (+ белгісін қой ) «Белгілерді ажырата біл» 1.Тері жабыны тегіс 2.Терісінің сырты қабыршақпен қапталған 3.Жұп көкірек және жұп жүзбе қанаттары бар 4.Иық белдеуінде сыңар төс сүйегі және жұп жауырын, бір бұғана, бір жұп қарға сүйектері бар. 5.Жүрегі үш бөлікті 6.Бір ғана қанайналым шеңбері бар. 7.Екі қанайналым шеңбері бар. 8.Жүрегі екі қуысты 9.Терісі арқылы да тыныс алады 10.Тек дернәсілдері желбезекпен тыныс алады 11.Су ағысының бағытын, күшін сезетін бүйір сызығы бар 12.Ихтиология ғылымы зерттейді. Балықтар ----------------------- Қосмекенділер ----------------------------- Дене температурасына байланысты жануарларды екі топқа бөліп,іріктеп жаз Ағзалар : 1-кесіртке, 2-бақа, 3-қарлығаш,4-жылан, 5-бұғы, 6-скат, 7 –алабұға,8-бүркіт, 9- қолтырауын,10-қасқыр, 11- сұржылан, 12-ұршықсап, 13-сазан, 14-құбылғы, 15-мүйізтұмсық. Берілген элементтерді сәйкес топқа бөліп,”+”таңбасын қой. Жауаптарын тауып жаз . 1.Терінің ортаңғы қабатының атауы ------------------- 2.Эпидермис қабатын түзетін ұлпа.---------------------------------------- 3.Қуықтың қабынуы. -------------------- 4.Бүйректен тәулігіне ----------------- литр қан ағып өтеді. 5.Бүйректің құрылымдық және қызметтік бірлігі.------------------- 6.Бүйректің ең негізгі қызметі.--------------------- 7.Витаминді алғаш тапқан ғалым. ---------------- 8.Бас терісінде қалың өскен түктер --------------- 9.Адам терісі қабаттарының саны. ---------- 10.Терідегі бездер ............. секреция бездеріне жатады. Адам бұлшықетінің химиялық құрамын жаз. А)0,3-3% б)0,4-1% в)0,06-0,2% с)0,25-0,4% д)16,5-20,9 % Г)0,09-0,15% е)0,1-0,7% ж)0-0,3% з)0,01-0,02% т)72-80 % Вена ....................... Б-Қабырғасындағы бұлшықет талшықтары қалың әрі серпімді В-Қабырғасындағы бұлшықет талшықтары жұқа әрі әлсіз Г-Теріде жақын да, тереңде жатады.
Берілген кестеге көру мүшесінің қабықтарын анықтап толтыр. 1.Сыртқы қабық 2.Отаңғы қабық 3.Ішкі қабық
Витаминдердің ағзадағы биологиялық маңыздылығын анықта. Органикалық қосылыстарды кестеге толтыр,сандарын кестеге жазу керек. 1.рибонуклеаза 2.кальцитонин 3.токоферол 4.аргиназа 5.меланолиберин 6.цианокобаламин 7.пиридоксин 8.ауксин 9.биотин 10.липаза 11.андроген 12.каталаза 13.аскорбин қышқылы 14.гибереллин 15.ретинол 16.тироксин 17.тиамин Жарық сәулесінің көру мүшесінде көру рецепторларына берілу жолдарының тәртібін анықта,жауаптарыңды стрелка бағытында бос сызықтарға жазыңдар. А)көз бұршағы Б)қасаң қабықша В)қарашық Г)таяқша және құтышалар жауабы: 1------2-------3--------4-------5------- Д)шыны тәрізді дене Бұлшықет ұлпа түрлерін берілген сипаттамаға сәйкестендір. Қантамырларының ортаңғы қабатын құрайды Көп ядролы клеткалардан тұрады Көз қарашығының көлемінің өзгеруін қамтамасыз етеді Қаңқа бұлшықеттерін құрайды Көлденең жолақты сызығы болады
6.Ұлпаларға берілген сипаттамаларды сәйкес келетін ұлпа бағытына жаз. 1.Ішкі мүшелердің сілемейлі қабығын түзеді 2.Денедегі су мөлшерінің бірқалыпты болуын реттейді 3.Тірек қызметін атқарады 4.Қозу өткізгіш 5.Зат алмасуды реттейді 6.Миофибриллалардан тұрады 7.Жиырылғыш 8.Қозу жүреді 9.Сүйек ұлпасы 10.қосымша жасушалары бар 11.Қоректік заттармен қамтамасыз етеді 12.Бұл ұлпа жүректі құрайды. Тізімде берілген мүшелер мен жүйелерді олардың эмбриогенездегі пайда болуына байланысты бөл .А)Сүйектер Б)Тоқ ішек В)Жүйке жүйесі Г)Бүйрек Д)Тері Е)Бауыр Ж)Қан З)Сезу мүшелері И)Бұлшық еттер. Берілген гормондарды тиісті бездерге сәйкес бөліңіз. 1. Кальцитонин 6. тимозин 2. глюкагон 7. адреналин 3. инсулин 8. кортизон 4. соматотропин 9. андроген 5. тироксин 10. вазопрессин 11.Прогестерон 12.тестостерон 13.кортикоид Қан жасушаларының ерекшелік белгілері арқылы қай топқа жататынын анықтау керек. Құрамында гемоглобин ақуызы бар Қанның ядросыз түйіршіктері Ауру қоздырушы микробтарды фагоцитоз жолымен қорытып, ағзада қорғаныш қызметін атқарады. Көкбауыр мен бауырда бұзылады. Сүйектің кемік майында түзіледі. Оттегін өкпеден ұлпаларға, көмірқышқыл газын ұлпалардан өкпеге тасымалдайды. Ядролы, амеба тәрізді қанның ақ жасушалары
Қанайналымның үлкен және кіші шеңберлеріне қатысты қантамырлары мен жүректің бөліктерін ажыратып жаз. қантамырлары мен жүректің бөліктері Газ алмасу өкпе көпіршігінде өтеді Газ алмасу барлық ұлпаларда өтеді
Сызықтық диктант. Дұрыс жауапқа “+”,қате жауапқа ”-”таңбасы қойылады.1.Сколиоз – омыртқа жотасының бір бүйіріне қисаюы. 2.Мойын омыртқа саны -8, арқа омыртқа саны -13. 3.Буын құздама ауруынан зақымданады. 4.Қаңқаның дамуына А дәрумені әсер етеді. 5.Мешел ауруы Д дәрумені жетпегеннен болады. 6.Ми сауыты сүйектері қозғалмалы. 7.Ұзын сүйек – жілік. 8.Адам қаңқасы 22-25 жаста қалыптасады. 9.Сүйек құрамы 30 органикалық,70 бейорганикалық заттардан тұрады. 10.Адамдағы омыртқалар саны – 35-36. В-қанның қызыл түсті жасушалары Г-ақ түсті ядролы жасушалар Е-қан ауруын емдеуші дәрігер
Адам ағзасындағы кальций деңгейінің реттелуі туралы пікірлерге сәйкес жауаптар индексін қойыңдар. Жауаптар индексі: а-Двитамині б-сүйектер в-қалқанша без Г-қан д-қалқанша маңы бездері е-Свитамині ж-бүйрекүсті безі Бастапқы кальций мөлшерінің организмде жинақталуын қамтамасыз ететін витамин Кальцийдің жиналуын қамтамасыз ететін-кальцитонин гормонын бөлетін без Кальцийдің көп мөлшерде жиналатын орны Қандағы кальций деңгейін реттейтін гормон бөлетін без
Анықтамалар мен гормондар атауын сәйкестендір. А- Негізінен заталмасу қарқындылығын арттырады Б-Кальций мен фосфор алмасуын реттейді В-Бауырдағы гликогеннің қанда глюкозаға айналуына әсер етеді Г- Қан құрамындағы қанттың мөлшерін азайтады,глюкозаның алмасуына әсер етеді Д- Сүйектің және ағзаның қалыпты өсуін реттейді,көмірсудың және майдың алмасуына әсер етеді Е- Бірыңғай салалы бұлшықеттердің жиырылуына жағдай жасайды,зәрдің бөлінуін азайтады. Ж- Аталық жыныс белгілердің дамуына әрі сақталуына әсер етеді З- Аналық жыныс белгілердің дамуына әрі сақталуына әсер етеді
Қалқанша бездің ұлпалары өсіп, салмағы артады, 1 кг дейін өседі, адам ентігуді сезеді. Жас балалардың бойы өспей, жыныстық жетілуі тоқталады Қол-аяқ сүйектері ұзарып, тілі аузына сыймайды, маңдайы мен бет сүйектері алға шығыңқы келеді. Адам шөлдей береді, тамақты жиі қабылдайды, тез арықтайды, суды көп ішеді. Тез ашуланады, терлегіш келеді, көздері бадырайып, алға қарай шығып тұрады
Берілген асқорыту бөліктерінің мүшелерін сәйкес тобына орналастыр. 1.Ауыз қуысы 2.Жұтқыншақ 3.сілекей бездері 4. бауыр 5.Өңеш 6.Асқазан 7. ұйқы без 8. Аш ішек 9.Тоқ ішек В .сүйектің сыртқы қабаты Г . Сүйектің қозғалмалы байланысы Д .төске жетпей қысқа күйінде болатын қабырғалар Е . Сүйек қуысында болатын қан түзілетін мүше
Сүйек атауларын сәйкес топқа жаз. 1- бассүйек, 2- бұғана,3 – жақ сүйегі,4- жауырын, 5- башпай сүйектері, 6 – шынтақ сүйегі, 7 – жамбас сүйегі, 8 –қабырғалар, 9 – төс, 10- ортан жілік, 11- бет сүйегі, 12- тоқпан жілік, 13- толарсақ, 14 – кәрі жілік, 15- алақан, 16- табан, 17 – асықты жілік.
Адамның негізгі ұлпаларына сай келетін тұжырымды таңда. А.Жасушааралық заты жақсы жетілген , талшықтары бар. Ә.Жиырылуға қабілетті. Б. Организмнің жабынын және бездерді түзеді. В. Жасушааралық заты нашар жетілген. Г. Қозуға қабілетті. Ғ.Жүректің бұлшық ет қабатын түзеді Д. Тасымалдау, қорғаныш, механикалық және басқа да қызметтер атқарады. Е. Баяу және еріктен тыс жиырылады,аз шаршайды 1.Эпителий ұлпасы 2.Дәнекер ұлпасы 3.Бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпасы 4.Көлденең жолақты бұлшық ет ұлпасы 5.Жүйке ұлпасы
Кестедегі ми бөліктерінің атқаратын қызметтерін дұрыс тауып , тұсына сәйкес әріптерді жазыңдар. Сопақша ми ---- Көпір----- Мишық ----- Ортаңғы ми ----- Аралық ми ------ Алдыңғы ми ----- маңдай бөлігі----- төбе бөлігі ------- самай бөлігі------ шүйде бөлігі ------ А. Жүрек – қан тамырлары жүйесінің жұмысын реттеу Ә. Көру түйсігін реттеу Б. Ортаңғы миды сопақша мимен байланыстырады В. Қимылды үйлестіру Г. Дене температурасын реттеу, ішкі мүшелерден ақпарат қабылдау Ғ. Көру, есту роталықтары ядроларының орналасуы Д.Дыбысты қабылдау аймағы Е. Ми қыртысының қимыл – қозғалыс аймағы Ж.Сөйлеуді басқару аймағы
Жалпы биологиядан тапсырмалар Негізгі ұғымдар және терминдерді есіңе түсір. Генетика-------------------------------------------------------------------------------------------------- Гибридологиялық ------------------------------------------------------------------------------------ Моногибридті ------------------------------------------------------------------------------------------- Тұқымқуалаушылық ---------------------------------------------------------------------------------- Доминантты --------------------------------------------------------------------------------------------- Рецессивті ---------------------------------------------------------------------------------------------- Аллельді ген -------------------------------------------------------------------------------------------- Гетерозигота --------------------------------------------------------------------------------------------- Гомозигота ----------------------------------------------------------------------------------------------- Генотип ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Фенотип --------------------------------------------------------------------------------------------------- Достарыңызбен бөлісу:
