Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының хабаршысы ғылыми-педагогикалық журнал
жүктеу/скачать 2,31 Mb. Pdf көрінісі
|
|
1. Ішкі эмоциялық жағдайдың бұзылуы, үйлесімсіздігі: - Қоршаған ортаға деген кӛңілсіздік: - Кекшіл, жылдам ашуланғыш: - Қобалжу, негізгісі қорқу: - Стресс,депрессия, аффект жағдайлары: - Жеткіншек жағдайындағы дағдарыс: Ӛйткені суицидтік әрекеттерге ұшыраудың мынадай факторлары бар: 2. Болашаққа шарасыздықпен қарау, мақсат-армандардың болмауы, ӛмірге деген құштарлықтың тӛмендігі: 3. Әлеуметтік қолайсыздық. Яғни әлеуметтік шеттетілу, оқшаулану (аутсайдер) - Оқшаулану, қоршаған ортамен қарым-қатынастан қашу: - Келешекке деген жоспардың болмауы: - Ӛз күйзелісі жӛнінде дәрігер, психолг, педагогтарға шағымдану: 4. Отбасыдағы жағымсыз ахуал, жайсыз психологиялық атмосфера: - Жұмыссыздық, кедейшілік (материялдық жағдайдың жетіспеуі): - Жанұядағы берекетсіздік немесе бақытсыздық: - Отбасы мүшелерінің қарым –қатынасында үйлесімділіктің болмауы : - Отбасыда елеусіз қалу: 5. Ӛзіндік «меннің» тӛмендігі немесе жоғалуы, сыртқы ортаның қысымы және т.б.[2]. Суицид әрекеті - деп саналы түрде ӛз ӛміріне қандайда бір жолдармен қиюға бағытталған, бірақ соны ӛліммен аяқталмаған іс әрекет. Ӛз ӛміріне қиюға немесе басқа мақсатқа бағытталған әрекет қайтымды немес қайтымсыз болуы мүмкін [3]. 85 Суицид – бүгінгі таңда адам ӛміріне, оның құқықтары мен бостаандығы, еркіндігімен байлагысты аса күрделі және кез-келген, ол ғалым, дәрігер, психолог, психиатр болсын болмасын, адамдарды толғандырмай қоймайтын мәселе. Сонау философияның дамуы кезінен бастап, ӛмір, ӛмірдің мәні жайлы сұрақтар осы мәселемен теориялық тұрғыда айналысушы кӛптеген экзисцентциалисттердің мәселесі болып табылады. Жастар, балалар, ересектер – суицидттің ӛршуі мүмкін болып табылатын жас шамаларындағы оның обьектілері. Ӛркениет дамыған сайын біздің де қоғам алдыға қарай жылжып, даму үстінде. Дегенмен соңғы жылдары адам шығынын кӛп әкелетін бұл – ӛз-ӛзіне қол жұмсау. Ӛз-ӛзіне қол жұмсау – бұл ӛз қолымен ӛз ӛміріңді қию, Алла Тағаланың берген ӛміріңе балта шабу деп түсініледі. Суицидология саласында бүгінде осы мәселеге байланысты статистикалық кӛрсеткіш құру үшін, яғни қазіргі таңда бұл мәселені егжей-тегжейлі қарастыру үшін қала-қалаларда, жан-жақтан халықтан сұраулар, сауалнама алынады [4]. Кӛптеген психологиялық зерттеу жұмыстарында бүгінгі күні жеткіншектердің ӛмірге деген кӛзқарастарын білуге болады, яғни ӛз-ӛзіне қол жұмсау туралы ойлар осыдан шыға бастайды, бірақ ол әлі толықтай қалыптаспай жатыр, бұған себеп жеткіншектік кезеңінің аумалы-тӛкпелі болуы, жеткіншек бұл кезеңде ӛсу, даму үстінде ғана болады, біздің кӛз алдымызда дамып келе жатқан адамның ойлары, кӛзқарастары, ӛмірге деген қандай да бір үміттері, қалыптаса бастайды. Сонымен қоса егер жеткіншек алдында психологиялық тосқауылдар кездесіп, ӛзінің ойлағаны іске асырылмайтын болса онда бұл жеткіншек үшін үлкен қайғыға айналады. Күннен-күнге ауру дерті секілді ұлғайып келе жатқан мәселені шешуге бағыт болып, бұл жеткіншекті қоршайтын әлеуметтік институттардың ат салысып бірігуі, оларға ең алдымен отбасы мектеп, мектептегі және тағы да басқа ұйымдардағы кәсіби психологтар қауымы. Жалпы, жеткіншектер арасындағы ӛз-ӛзіне қол жұмсау мәселесі ұзақ зерттеуді талап ететін барша қоғамға ортақ мәселе. Суицидке бейім балалардың алдын алуы, мектептерде мұғалімдер, сынып жетекшісі, директор, қоғамдық ортадағы достары және де жақын дос жарандары мен мектеп психологі ата анамен тығыз байланыста болуы тиіс. Ата аналадың балалармен қарым - қатынасын мектеп психологі білуі тиіс, себебі бала ӛзін жайсыз сезініп жатса, ол жағдай ата ананың ықпалымен де болуы мүмкін. Егер де баланың бойынан ӛмірге деген кӛзқарасы, қызығушылығы тӛмендесе ондай балалармен психологпен ата ана жұмыс жасауы тиіс. Ӛз ӛмірін ӛз қолымен қиюға бет бұрған жастар келешек ӛмірдің қаншалықты маңызды екенін алдын ала білуі тиісті. жүктеу/скачать 2,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|