Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының хабаршысы ғылыми-педагогикалық журнал
жүктеу/скачать 2,31 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Аннотация. В статье рассмотрены основныепроблемы психологической зависимости детей к социальным сетям. Annotation.
- ӘОЖ 159.9 Б.73 ҚАЗІРГІ ҚОҒАМДАҒЫ ЖАСӚСПІРІМДЕРДІҢ СУИДЦИДКЕ БАРУДАҒЫ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕР
| Пайдаланған әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасының Статистика жӛніндегі Агенттігі, 2007 2. Бердалиев К.Б «Қазақстан экономикасын басқару негіздері». –А.: 2001. 3. Ихданов Ж.О., Орманбеков Ә.О «Нарықтық экономиканы мемлекеттік реттеудін ӛзекті мәселелері». – А.: 2002 4. Мауленова С.С. Экономикалық теория. –А.: 2004 5. Қазақстан бойынша халықтың экономикалық белсенділігі. статистикалық жинақ.: 1996 6. Шеденов Ӛ.Қ. Жалпы экономикалық теория негіздері. –А.: 2004 7.Үсенова Г. Жұмыспен қамту және экономикалық ӛсу. Ақиқат-№2, 2003 8. Қайсар. Жұмыссыздық және жұмыс жайы Қазақстанда қалай шешілуде? Егемен Қазақстан. –А.: 2007 9. Қазақстан Республикасының «Халықты еңбекпен қамту туралы» Заңы. –А.: 2000 10.Райханов Н. «Қазастанның экономикалық реформа жолы ӛзінше» Ақиқат. 1996 Аннотация. В статье рассмотрены основныепроблемы психологической зависимости детей к социальным сетям. Annotation. This article describes the main problems psychological dependence children to social networks ӘОЖ 159.9 Б.73 ҚАЗІРГІ ҚОҒАМДАҒЫ ЖАСӚСПІРІМДЕРДІҢ СУИДЦИДКЕ БАРУДАҒЫ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕР Болтаев А.Д., Рысбай Ж.Қ., Әшірәлі Б.Е., Қали Д.С. Тараз мемлекеттік педагогикалық институты, Тараз қ. Қазіргі таңда мемлекетіміздің үлкен мәселелерінің біріне айналып отырған жасӛспірімдер мен жеткіншектер арасындағы суицид ауруы қоғамды алаңдатуда. Суицид бүгінгі күні қоғам үшін ең кӛкейкесті мәселелердің бірі болып табылады. Күннен күнге ӛз-ӛздеріне қол жұмсаушылардың саны, кӛбейе коймаса азаяр емес. Ӛткен ғасыр дүние жүзінің ғалымдарын толғандырған мәселе ол қазіргі кездегі 84 жеткіншектер арасында жиі кездесетін - суицид. Бүкіл әлемдік денсаулық сақтау ұйымының соңғы мәліметтерінше 15-24 жас аралығындағы жеткіншектермен жасӛспірімдер арасында ӛзін-ӛзі ӛлтіру 2 есе артып кетті. Ол мемлекеттегі экономикалық жағдайларға байланысты. Мәселен, Францияда соңғы 10 жылда суицидттен ӛлген балалар саны 3 есе артқан. Енді бұл ӛлімдер жол апатынан қайтыс болған адамдар санымен теңеліп тұр. Ӛз-ӛзіне қол жұмсау туралы, Аристототель, Платон, француз социологы Эмиль Дюркгейм, норвегиялық ғалым И. Россов, Г. Минноус кезінде ӛз ойларын қалдырып кеткен. Суицидтті, медициналық тұрғыдан зерттеген ғалымдардың зерттеулерін атап ӛтсек, бұл Амбрумова А.Г. «Суицидалды мінез-құлық кешенді зерттеудің обьектісі ретінде», Антохин Г.А. «Шизофрениямен ауыратын адамдардағы суицидалды мінез-құлық», «Түрлі психикалық ауытқушылықтары бар суициденттерде депрессивті кӛріністердің ерекшеліктері» Мишиев В.Д. т.б. [1]. Суицид терминіне ғылыми әдебиеттерге бірнеше анықтама берілген. Осы анықтамалар бойынша, суицид бұл-ауру немесе ӛз-ӛзін ӛлтіру деген мағынаны білдіреді. Адамның ӛз-ӛзіне қол жұмсауы, оның ӛмірден ӛз еркімен кеткісі келетіні, ӛмір сүруге құлқысы жоқ екендігін білдіреді. Осыдан ойымызға түйетініміз, әрбір тірі жанның сәтсіз аяқталған суицидке баруы, оның жан айқайын, қоғамнан сұрайтын кӛмегін білдіреді. Жасӛспірімдер арасындағы суицидттің зерттеу тақырыбына айналуы, осы мәселені тереңірек зерттеуге, жеткіншектердің бұндай әрекетке бару себептерін анықтауға, суицид әрекетін алдын- алуға мүмкіндік береді. Бүгінде адамдардың ӛз-ӛзіне қол жұмсап, ӛз ӛмірін қиған оқиғасы туралы жиі естуге болады. Аталарымыздың ғасырлардан бері келе жатқан «құдай ӛзі берген жанын ӛз алады» денен ежелгі қағидасына қарсы шығып, адамдардың ӛз-ӛзіне қол жұмсап, қоштасуының сыры неде? Медициналық-психологиялық зерттеу қортындыларына қарағанда, оның сыры да, сбептері де кӛп кӛрінеді. Ал жалпы адамның ӛзіне-ӛзі қол жұмсауда ғылымда «суицид» деп аталады. Суицид –ішкі эмоцаны шығару негізінде, адамның әдейі ӛз -ӛзіне қол жұмсауы себебінен соңы ӛлімге әкеліп соғатын жағдай деп қарастырамыз. Ондай әрекетке бару себептерін анықтауға, суицид әрекетін алдын-алуға мүмкіндік береді. Рухани азап және психологиялық дағдарыс, ішкі күшті жанжал ретінде түсіндірілді. Бұл тақырып аясында әл күнге дейін сыры сыр сандықтан бұққан жұмбақ жайттар кӛп. «Ӛлемін» деп ӛздерін ӛлімші етіп санайтындар. «Ӛлемін» деп ақыры ӛз жанын жаһаннамға жіберетіндер. «Ӛлемін» деп жүріп жарық ӛмірмен қоштасқысы келмейтіндер аз емес. Бірақ, ӛкінішке орай, біздің елде ӛз-ӛзіне қол жұмсайтын оқиғалар кӛбейіп кетті. Әсіресе, жастар, жасӛспірімдер арасында. Негізінен, зерттеулерге сенсек бозбалалар бойжеткендерге қарағанда ӛз-ӛзін ӛлтіруге 5-6 есе бейім болады екен. Соңғы бес жылда біздің мемлекетімізде кәмілетке толмағандар арасында ӛзін ӛлімге қиғандар саны 1415–ге жетіп отыр. Ӛз-ӛзіне қол жұмсау яғни суицид табиғаттың оянған гүлденген кезінде кӛктем мезгілінде жиі кездесетіні дәлелденген. «Сәуір –ең қатыгез-ай» - деген американ ақыны Томос Эллитон. Сәуір айындағы суицид кӛрсеткіш жыл бойы кӛрсеткіштен-120 пайызға жоғары болатыны кӛрінеді. Белгілі психолг У. Джеймс «суицидті интелекенттің дамуындағы ауру» деп атанған. Суицидтің ауласында жүргендер олар айтқандай ақыл-есін сайтан арбағандар, психологиялық ахуал барлар, саналы ойлау қабілетін жоғалтқандар, соқыр сезім жетегінде кеткендер ғана емес. жүктеу/скачать 2,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|