Темирханова Ақбота Нұрланқызы
Микробиология даму тарихын 5 кезеңге бөлуге болады
жүктеу/скачать 73,94 Kb.
|
Микробиология Темирханова А.Н.
- Бұл бет үшін навигация:
- Морфологиялық кезең.
- Физиологиялық кезең - Пастер жəне Кох дəуірі.
- Микробиология нені зерттейді
| Микробиология даму тарихын 5 кезеңге бөлуге болады:
Эвристикалық кезең. Қазіргі дейін мыңжылдықтың III-VI ғ. ғ. - қазіргі эра XVI ғ. - эпидемия пайда болғаның аспандағы құдайдан көрген. Бірақ сол кездегі көптеген ғалымдар Гиппократ, Ибн Сина жəне т.б. айтуы бойынша эпидемия кезінде ауада ерекше ауру тамшылар - миазмалар, əр инфекцияның өз тұқымы бар. 14 ғасырда оба пандемиясы, 1374 жылы Венецияда бірінші рет карантин шаралары қолданды, қала 40 күнге ешкімді кіргізбей, ешкімді шығармады . Бір ғасыр өткен соң осының бəрі ауру себебі, жұқтырылуы Джироламо Фракасторо гипотезасы негізіне жатты. Осы гипотеза бойынша əр ауру кішкентай денешектермен байланысты, науқас адамдарды бөлек емдеу қажет, көп қабатты марлядан жасалған мұрындық кию керек, карантин жасау. Бірақ осы гипотезаны дəлелдеу үшін микробтар əлемін ашу қажет болды. Морфологиялық кезең. Бұған оптикалық аспаптардың шығарылуы əсеретті. Микроскоп алғаш рет 1619 жылы Голландияда жасалып шығарылды. Бұл аспапты одан əрі жетілдірген Афанасий Кирхер болды - өте қарапайым микроскопта ол шіріген етті, шарап сіркесін, сүтті қарап, олардан түрлі организмдерді көрген . Оба ауруымен ауырған адамдардың қанын қарап, одан ерекше құртты көрді. Микроорганизмдерді алғаш көріп, сипаттап жазған голл. Ғалымы А. ВанЛевенгук. Ол заттарды 300 есе үлкейте алатын алғашқы оптикалық микроскоп жасады . ХІІІ ғасырда микроорганизмдерді көріп, сипаттау жағы көбірек орын алды. Сондықтан бұл кезенді микробиология дамуының морфологиялық кезеңі деп атауымызға толық болады. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында оба ауруын ұзақ жылдар зерттеген орыс ғалымы Д.Самойлович осы ауру қоздырғыштардың көзге көрінбейтін микроорганизмдер екенін дəлелдеді. Сонымен, маңызы зор деректер осы кезде жиналабастады. Физиологиялық кезең - Пастер жəне Кох дəуірі. Микробиология тарихында Л.Пастер ашқан жаңалықтардың мəні аса зор. ХІХ ғасырдың екінші жартысында Европада өнеркəсіптік капитализм дамыды. Л. Пастердің 1857 ж. Ашу процесін зерттеп, оның табиғатын таныды - аэробты жəне анаэробты жағдайда микроорганизмдер əсерінен химиялық заттардың бір түрі басқа түрге айналатынын байқады. Микроорганизмдердің қасиеті мен түріне байланысты қанттар спиртке немесе сүт қышқылына, ал спирт сірке қышқылына айналатынын дəлелдеді. 1860 ж.тіршіліктің өздігінен пайда болуы деген ұғымға үзілді кесілді соққы беруі маңызды болды. 1868 ж. Жібекқұртының індетін ашты. Ал 1885 жылы құтыру ауруының табиғатын зерттеп, қоздырғышын ашты, одан сақтанудың жолдарын көрсетіп берді. 1891 жылы жұқпалы аурулар қоздырғыштарын зерттеп, онымен күресу үшін микроорганизмдерден вакцина жасады. Микробиология нені зерттейді? Микробиология барлық тірі организмдерді микроскоптың көмегінсіз көрінбейтін етіп зерттейді. Олардың арасында бактериялар, саңырауқұлақтар, протистер, паразиттер, приондар, архейлер және вирустар бар, олар жалпы микробтар деп аталады. Оларды бір жасуша немесе дифференциациясыз эквивалентті жасушалар құруы мүмкін. Бұл ғылым осы микроорганизмдерді жіктеуге, талдауға және басқаруға, адам өміріне қолайлы пайдалануға мүмкіндік береді. Басқа мүмкіндіктермен қатар, олар: дәрі-дәрмектерді, сусындарды және тамақ өнімдерін өндіру үшін қолданыла алады; қоршаған ортаның ластануын тазарту; биоотын мен ауылшаруашылық материалдарын өндіруге; және энергия өндіріңіз. жүктеу/скачать 73,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|