Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс. Макроэкономикалық тепе-теңдіктің мәні мен оның түрлері.
Макроэкономикалық талдаудың негізгі мақсаты жалпыэкономикалық тепе-теңдік жүйесінің пайда болу жағдайын табу.
Макроэкономикалық тепе-теңдіктің мєнін, маңызын ашу жалпы сұраным жєне жалпы ұсыным категорияларын талдау қажет.
Жалпы сұраным – тұтынушылардың, кєсіпорындардың, мемлекеттің єртүрлі баға деңгейінде сатып ала алатын ұлттық өндірістің нақты көлемі (тауарлармен қызметтер көлемі).
Жалпы сұранымды (AD) мына төмендегі формуламен анықтауға болады:
мұндағы:
AD – жалпы сұраным;
С – үй шаруашылығының жалпы сұранымы;
і – күрделі жабдықтарға сұраным;
QP – тауарлар мен қызметтерге мемлекеттік сұраным;
Х – таза экспорт (отандық тауарға шет елдік сұраным мен шетелдік тауарға отандық сұранымның айырмасы).
Келтірілген формулаға сай жалпы сұранымға ондағы көрсетілген топтарды шартты төртке бөліп єрқайсысынының тигізетін єсерін талдау керек.
Ұсынылып отырған сұраным баға деңгейімен ұлттық өндірістің нақты көлемінің арасындағы тєуелділік кері жєне теріс болуы мұмкін.
Мұндай тєуелділік жеке тауарға сұранымда да болады. Бірақта жеке тауарлар сұранысының қисығының төмен жєне жоғры ауытқуы табыс тиімділігімен жєне ауыстырылумен түсіндірілсе, осындай ұқсас єрекеттер жалпы сұраным қисығында басқа факторлар мен байланысты. Олар мыналар:
пайыздық ставка деңгейінің көтерілуі;
«касса қалдығының тиімділігі» немесе «байлық тиімділігі»;
