Диагностика Ауруханада: 24 сағаттық өңеш пен асқазанның рН-метриясы, өңешішілік манометрия.
- протонды сорғы тежегіштерімен сынау – протонды сорғы тежегіштерін қабылдау кезіндегі клиникалық симптомдарды (жүрек күйдіріп) жеңілдету. Оның GERD диагностикасы үшін сезімталдығы мен ерекшелігі бар, оның ішінде өңештен тыс көріністері бар.
Аспаптық зерттеу:
Міндетті (бір реттік):
- эзофагогастродуоденоскопия -
1) эрозиялық емес рефлюкс ауруы мен рефлюкс эзофагитін саралау, асқынуларды анықтау;
2) асқынған ГЕРД – ойық жаралар, стриктуралар, Баррет өңешінде өңештің шырышты қабатының биопсиясы;
3) Динамикадағы EGDS (эрозиялық емес рефлюкс ауруы кезінде, оны өткізіп жіберуге болады) асқынған ГЕРД (ойық жаралар, стриктуралар, Баррет өңеші) кезінде өңеш шырышты қабатының биопсиясымен.
- өңеш пен асқазанның рентгендік зерттеуі (полипозициялық) (дисфагия болған кезде міндетті) - өңештің функционалдық және органикалық патологиясын анықтау (стриктуралар, ойық жаралар және ісіктер, ішек грыжалары).
Қосымша аспаптық зерттеулер:
- 24 сағаттық өңешішілік рН-метрия (жалпы рефлюкс уақытын бағалау, өңеш пен асқазанның рН, өңештен тыс көріністер);
- өңешішілік манометрия – өңештің төменгі сфинктерінің жұмысын, өңештің моторлық қызметін бағалау;
- іш қуысы мүшелерінің ультрадыбыстық зерттеуі – қатар жүретін патологияны анықтау;
- ЭКГ және ВЭМ - коронарлық артерия ауруымен дифференциалды диагностика үшін.
Асқынуы ГЭРА эзофагитке, өңештің ойық жарасына, өңештің стриктурасына, Баррет өңешіне және өңештің аденокарциномасына әкелуі мүмкін. Эзофагиттің дамуына ықпал ететін факторларға рефлюкстің каустикалық сипаты, өңештің оны кері шығара алмауы, асқазан мазмұнының көлемі және шырышты қабықтың жергілікті қорғаныс қасиеттері жатады.
Емі Фармакологиялық емес емдеу: өмір салты мен диеталық ұсыныстарды орындаудан тұрады (антирефлюкс шаралары), оларды жүзеге асыруға ГЕРД емдеуде ерекше мән беру керек:
- көп мөлшерде тамақтанбаңыз;
- Тамақ ішкеннен кейін алға еңкеюден және көлденең қалыптан аулақ болу; соңғы тамақ ұйқыға дейін 3 сағаттан кешіктірмей;
- Төменгі өңеш сфинктерінің қысымын төмендететін және өңештің шырышты қабығын тітіркендіретін өнімдерді қабылдауды шектеңіз.
- кереуеттің бас ұшын көтеріп ұйықтау;
- құрсақішілік қысымды жоғарылататын жүктемелерді алып тастау - тар киімдер мен тығыз белдіктерді, корсеттерді кимеңіз, екі қолға 8-10 кг-нан асатын салмақты көтермеңіз, құрсақ прессінің шамадан тыс жүктелуімен байланысты физикалық жүктемелерден аулақ болыңыз;
- темекі шегуді тоқтату; қалыпты дене салмағын сақтау;
- Мүмкіндігінше, ГЕРД пайда болуына ықпал ететін препараттарды (седативті және транквилизаторлар, кальций өзекшелерінің тежегіштері, α- немесе β-блокаторлар, теофиллин, простагландиндер, нитраттар) және өңеш пен асқазанның шырышты қабығын зақымдайтын препараттарды қабылдаудан бас тарту (NSAID), кортикостероидтар және калий препараттары).
Дәрі-дәрмекпен емдеу: ГЕРД ауырлығына байланысты жүзеге асырылады және прокинетикалық, антисекреторлық және антацидтік агенттерді қамтиды.
Прокинетикалық терапияның мақсаты - төменгі өңеш сфинктерінің тонусын арттыру, асқазанның босатылуын ынталандыру және ас қорыту жүйесінің координациясын жақсарту. Олар антисекреторлық препараттармен кешенді терапияның бөлігі ретінде ең тиімді.
Антисекреторлы терапияның мақсаты асқазанның қышқылдық құрамының шырышты қабықшаға агрессиясын азайту болып табылады. Таңдалған препараттар - PPI.
Антацидтер мен альгинаттарды (жақсырақ гель және пакет түрінде) сирек күйдіруді жеңілдету үшін қолдануға болады (тамақтанғаннан кейін 40-60 минуттан кейін, жүрек айнуы және кеуде ауыруы жиі пайда болған кезде, сондай-ақ түнде тағайындалады), дегенмен, сұраныс бойынша PPI қабылдауға артықшылық беру қажет. Емдеу тиімділігінің критерийі симптомдардың тұрақты түрде жойылуы болып табылады. ГЕРД жоғарыда аталған кезеңдерінде, сондай-ақ 4-5 кезеңдерінде (эпителий дисплазиясы бар Баррет өңешінің идентификациясы) терапияның әсері болмаған жағдайда пациенттерді гастроэнтерологиялық науқастарға жоғары мамандандырылған көмек көрсетілетін мекемелерге жіберу керек.
Одан әрі емдеу: асқынуларды бақылау, Барреттің өңешін анықтау және симптомдарды дәрі-дәрмекпен бақылау үшін пациенттерді бақылау.