«Тіл біліміне кіріспе» пәні 1-модуль. Грамматика және оның салалары Жалпы грамматикалық мағына қалай жасалады?
B. Грамматикалық мағына мен форманың бірлігінен тұратын единица
жүктеу/скачать 208,15 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Морфемалардың жымдаса бірігіп, қосылып кетуі қандай құбылысқа жатады
- C. Сөз таптарын таза грамматикалық категория деп санады
B. Грамматикалық мағына мен форманың бірлігінен тұратын единицаC. Грамматикалық мағына тудырушы тілдік құралдар D. Грамматикалық мағынаның материалдық көрсеткіші E. Сөз тудырушы жұрнақ
Морфемалардың жымдаса бірігіп, қосылып кетуі қандай құбылысқа жатады?A. КонвергенцияB. СингармонизмC. Диссимиляция Д. Фузия
Е. Морфема $$$ 37 Е Тілдің ары қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші мағыналық бірлігі қалай аталады? A. Негіз
B. Синтагма C. Морфология Д. Морфонология E. Морфема $$$ 38 Д
Түбір морфема қандай морфемаға жатады? A. Сөздің туынды морфемасы B. Сөздің аффикстік морфемасы C. Сөздің грамматикалық мағынасын білдіретін морфема Д. Сөздің лексикалық мағынасын білдіретін морфема E. Сөздің бастаушы мағынасы $$$ 39 В Әр түрлі қолданыстарға байланысты морфема морфема құрамындағы белгілі бір дыбыстың екінші бір дыбыспен ауыстырылуы қалай аталады? A. Реляциялық мағына B. Дыбыстардың алмасуы C. Дыбыстардың орындарын алмасуы Д. Дыбыстардың диффузиясы E. Суффикстік мағына $$$ 40 А
A. Тіл-тілде грамматикалық мағына білдірудің синтетикалық тәсілінің бірі B. Грамматикалық мағына білдірудің аналитикалық тәсілінің бірі C. Грамматикалық мағына білдірудің синтаксистік тәсілінің бірі Д. Грамматикалық мағына білдірудің морфологиялық тәсілінің бірі E. Грамматикалық мағына білдірудің фонетикалық тәсілінің бірі $$$ 41 С Тура мағына, келтірінді мағыналар болып сөз мағыналары қандай сипаты бойынша бөлінеді? А. Тілдің дамуы тұрғысынан В. Сөздің негізгі мағыналары бойынша С. Тілдің қазіргі қалпы тұрғысынан Д. Тілдің тарихи қалпы тұрғысынан $$$ 42 Д Тіл-тілде көмекші сөздер қандай мағынаны білдіреді? A. Фразеологиялық B. Лексикалық C. Синтаксистік Д. Грамматикалық E. Көп мағыналылық $$$ 43 А
A. Қос сөздер немесе сөздерді қосарлау тәсілі B. Синтетикалық тәсілдер C. Грамматикалық тәсіл Д. Аналитикалық тәсілдер E. Бірігу тәсілі немесе сөздерді біріктіру тәсілі $$$ 44 Д
A. Антонимдер B. Перифраздар C. Омонимдер D. Синонимдер E. Омографтар $$$ 45 Е Реестр дегеніміз не? А. Рельс В. Сөздің лексикалық мағынасын білдіретін морфема С. Сөз әзілі мағынасын беретін сөздер Д. Морфемалардың жымдаса бірігіп, қосылып кетуі Е. Сөздікке енгізіліп, мағынасы түсіндірілетін сөз $$$ 46 Е
A. Әріп жазуы B. Дыбыстық жазу C. Буын жазуы D. Пиктографиялық жазу E. Идеографиялық жазу $$$ 47 Е Ауыспалы мағынаны көрсет. A. Аңшылар аңға шықты. B. Алтын теңге шығарылды C. Алтын- қымбат қазба Д. Ана кісіні шақыр E. Өлеңді қуып жүрген мен бір аңшы $$$ 48 А
Әрбір халықтың ұлттық сипатын сақтайтын өзіндік сөздер қалай аталады? B. Кәсіби лексика C. Эмоционалдық лексика Д. Терминдік лексика E. Кітаби лексика $$$ 49 С Генеологиялық топтастыру бойынша португаль, испан, итальян, провансаль тілдері қай тілдер тобына жатады? жататындарды тап. А. Славян тілдерінің оңтүстік славян тобына В. Кавказ тілдері С. Үндіеуропа тілдері тобындағы Роман тілдері тобына Д. Семит-хамит тілдері Е. Моңғол тілдері $$$ 50 Е Етіс категориясы дегеніміз не? А. Етістіктер тобына тән мағына В. Шындықтың болмысқа қатысын білдіреді С. Әрі есімге, әрі етістікке тән категория Д. Морфемалардың жымдаса бірігіп, қосылып кетуі Е. Қимыл, іс – әрекеттің объектіге немесе субъектіге бағытталғандығын білдіретін категория $$$ 51Д Ғалым И. Мещаниновтың сөз таптарына қатысты көзқарасы қандай? A. Сөз таптарын формальды-грамматикалық категория деп қарады B. Сөз таптарын логикалық категория деп санады
E. Сөз таптарын лексика-грамматикалық категория деп санады $$$ 52 Д Бұрынғы мағынасының үстіне жаңа қосымша мағынаға ие болу құбылысы қалай аталады? A. Сөздік құрамдағы барлық сөздердің мағынасының өзгеруі B. Жаңа мағынаға ие болу C. Тұрақты тіркестер негізінде туындаған мағынаға ие болу D. Сөз мағынасының кеңеюі E. Сөз мағынасының тарылуы $$$ 53 С
А. Тура, келтірінді мағына В. Тарихи, бояма мағына С. Негізгі мағына, туынды мағына Д. Номинативті, синтаксистік шартты мағына Е. Тура, ауыспалы мағына $$$ 54 Д
А. Жуан дауыстылар В. Ашық дауыстылар С. Дифтонг дауыстылар Д. Жіңішке дауыстылар Е. Қысаң дауыстылар $$$ 55 А Стилистикалық мағына өз ішінде қандай мағыналарға бөлінеді? А. Битарап мағына, стилистикалық бояма мағына В. Тура, ауыспалы мағына С. Тарихи, бояма мағына Д. Номинативті, синтаксистік шартты мағына Е. Тура, келтірінді мағына $$$ 56 Е Фразеологиялық байлаулы мағынаны анықта. А. Сумен жуу В. Су төгу С. Сумен тасу Д. Су жаңа Е. Судай жаңа $$$ 57 В «Ит арқасы қияңда» фразеологиялық тіркесінің мағынасын тап. А. Жақсы ит В. Алыста С. Тауға жақын Д. Жақында Е. Тым жақын $$$ 58 С
A. Сөз соңындағы ұяң дыбыстардың айтылуда қатаңдануы B. Сөздік құрамдағы барлық сөздердің мағынасының өзгеруі C. Заттар мен құбылыстардың атқаратын қызметінің бірлігі немесе ұқсастығы негізге алыну Д. Сөздің лексикалық мағына арқылы берілуі E. Сөз соңында артық дыбыстың қосылып айтылуы. $$$ 59 Е Қып-қызыл, сап-сары тәсіліне берілген мысалды тап. A. Бірігу тәсілі B. Ауыспалы қосарлану тәсілі D. Жарыспалы қосарлану E. Жартылай қосарлану $$$ 60В
A. Дыбысқа еліктеу теориясы B. Еңбек айқайы теориясы C. Тілдің ішкі дыбыстық жүйесі Д. Одағай теориясы E. Эмоциональды теория $$$ 61 Д
A. Номинативті сөз тіркестері B. Коммуникативті сөз тіркестері C. Тұрақты сөз тіркестері Д. Сөздердің емін-еркін тіркелуінен жасалатын сөз тіркестері E. Ауыспалы мағынадан туындайтын сөз тіркестері $$$ 62 В Тіл –тілде каламбур термині қандай ұғымды білдіреді ? А. Өзара мәндес сөздер тізбегі В. Дыбысталуы бірдей, мағынасы әр басқа сөздерге негізделген сөз әзілі С. Дыбысталуы, айтылуы басқа, мағынасы жуық сөздер Д. Сөздердің бір еселі байланысына негізделген тіркесі Е. Сөздердің емін-еркін тіркелуінен жасалатын сөз тіркестері $$$ 63 А
А. Құрастырушы компоненттері салаласа байланысқан сөйлемді айтамыз. В. Құрастырушы компоненттері сабақтаса байланысқан сөйлемді айтамыз. С. Сөздердің бір еселі байланысына негізделген тіркесі Д. Сөздердің бір еселі байланысына негізделген тіркесі Е. Коммуникативті сөз тіркестері $$$ 64 А Етістіктен болған синонимдерге берілген мысалды тап. А. Сауығу – жазылу - айығу В. Сабыр – төзім - шыдам С. Әзілдесу – қалжыңдасу – сөз әзілі Д. Әрең -әзер Е. Уақыт – мезгіл - мерзім $$$ 65 С Аударма сөздіктердің неше түрі бар? А. 5
В. 4 С. 2
Д. 3 Е. 6
$$$ 66 Д Көмей дауыссызын анықта. А. Н
В. Ч С. Ж
Д. Һ Е. Б
Комбинаторлы реңк дегеніміз не? А. Спонтандық реңкке қарама-қарсы құбылыс В. Әрі дифференциялаушы, әрі жалпылаушы қызметке ие фонема С. Фонеманың көршілес келген әр түрлі фонемалардың тигізген әсерінен пайда болған реңкі Д. Дауыс ырғағының ерекше мәнге ие болуы Е. Фонеманың көршілес келген әр түрлі фонемаларға өзгеруінен болатын реңкі $$$ 68 В
XVII ғасырда Францияда қай грамматиканы жасау идеясы пайда болды? А. Логикалық грамматиканы жасау В. Универсальды грамматиканы жасау С. Сипаттамалы грамматиканы жасау Д. Тарихи грамматиканы жасау Е. Салыстырмалы грамматиканы жасау $$$ 69 Д Сөйлеудің үдемелілігі дегеніміз нені білдіреді? А. Айтылудың бәсеңдігі немесе тездігі В. Айтылудың қарқындылығы С. Айтылудың созылыңқығы Д. Айтылудың күштілілігі немесе әлсіздігі Е. Дұрыс жауабы жоқ $$$ 70 С Түркі тілдеріндегі диссимиляция құбылысын аффикстердегі қай дыбыстардан көруге болады? А. Аффикстердегі т, ц дыбыстарынан В. Аффикстердегі с, ш дыбыстарынан С. Аффикстердегі л, н дыбыстарынан Д. Аффикстердегі ч, ш дыбыстарынан Е. Аффикстердегі т, д дыбыстарынан $$$ 71 Д Түпкір – түкпір, қапқан – қақпан қай құбылысқа мысал бола алады ? А. Протеза В. Палаталь С. Элизия Д. Метатеза Е. Эпентеза $$$ 72 А Мөлдір, мөлтең, семір – семіз қай құбылысқа мысал бола алады? А. Сіңісу В. Бірігу С. Жылысу Д. Тоғысу Е. Субстрат $$$ 73 Д Қайталама қос сөздің үстеме буын түрінде қалыптасқан түрі қай сөз табына тән форма? А. Зат есім В. Сан есім С. Есімдік Д. Сын есім Е. Етістік $$$ 74 Д Плеонастикалық сөз тізбегіне берілген мысалды тап. А. Сары - сарғай В. Туған жерден жырақта С. Қып-қызыл Д. Ежелгі ескі досым Е. Досы көпті жау алмайды $$$ 75 С
Орыс тіліне түркі тілінен енген сөзді анықта. А. Дауыс
В. Садақ С. Борсық Д. Тон Е. Қамыс
Жарапазан, сауын айту, болыс қандай сөздерге жатады? А. Историзмдер В. Неологизмдер С. Архаизмдер Д. Семалар Е. Перифраздар $$$ 77 Е «Как из рога изобилия» фразеологиялық оралымының қазақша баламасы қайсысы? А. Қара жерге отырғызып кету В. Ақай жоқ, тоқай жоқ С. Кең тұсауға салу Д. Тілде тиек жоқ Е. Ит басына іркіт төгілген $$$ 78 В
А. Сөйлемде бір сөзге айрықша назар аударылып айтылатын екпін В. Айтылу жағынан жігі жымдасып, бір ғана екпінге ие болатын екпін С. Айтылу тонының ырғағы арқылы ерекшеленетін екпін Д. Бір буынның ерекше созылыңқы айтылуы арқылы ерекшеленетін екпін Е. Құрамында қосымша екпінге ие болатын қосымша $$$ 79 Д Тоникалық немесе музыкальды екпінге ие тілдер қайсысы? А. Қытай, бирма тілдері В. Үндіеуропа тілдері С. Дүнген, япон, серб, литва, эвенк тілдері Д. Қытай, корей, дүнген, япон, серб, литва тілдері Е. Тунгус – маньчжур тілдері $$$ 80 С
А. –ма (–ме, – ба, –бе, –па, – пе) В. –т (–ыт, – іт) , -т (–ыт, – іт) С. –шақ (–шек), –қақ, (–ғақ, –кек, – гек), –қыш, (–ғыш, –кіш, – гіш), –қыр, (–ғыр, – кір, –гір) Д. – шылық, (–шілік, – қылық, –кілік), – ғыш, (–гіш, – қыш, –гіш ) Е. –н, (–ын, – ін), –қы, (–кі, – ғы, –гі), –лы, (–лі, – ды, –ты, –ті)
А. Жуан дауыстылар және жіңішке дауыстылар В. Еріндік дауыстылар және езулік дауыстылар С. Палаталь дауыстылар және қысаң дауыстылар Д. Ашық дауыстылар және жіңішке дауыстылар Е. Ашық дауыстылар және қысаң дауыстылар $$$ 82 В Фразалық екпінге берілген мысалды анықта. А. Мал, үй В. Ит – құс, ине - жіп С. Тас, жол-жора Д. Ай сайын, көз Е. Ес, он шақты $$$ 83 Е
Құрылым қандай элементтерден тұрады? A. Дыбыс, лексика, морфема, сөз, сөйлем B. Фонема, морфема, сөз тіркесі, сөйлем C. Дыбыс, морфема, сөйлем, мәтін Д. Дыбыс, лексика, морфема, сөйлем E. Дыбыс (фонема), морфема, сөз, сөйлем $$$ 84 Д Синтаксистік шартты мағына дегеніміз не? A. Сөздің тура мағынасы B. Сөздің сөйлеу үдерісінде пайда болатын ауыспалы мағынасы C. Сөздің сөйлемде тура (номинативті) мағынаға ие болуы Д. Сөз сөйлемде қолданылу ыңғайына қарай, дағдылы мағынасынан өзгеще, басқа бір мағынаға ие болуы E. Сөздердің емін-еркін тіркелуінен жасалатын сөз тіркестері $$$ 85 С Топонимика нені зерттейді? A. Адам аттарын зерттейді B. Тұрақты тіркестерді зерттейді C. Географиялық атауларды зерттейді Д. Бейнелі атауларды зерттейді E. Сөздіктерді зерттейді $$$ 86 В Сөз лексикалық және грамматикалық мағыналардың ішкі конструктивті бірлігі болып табылады, - деген қай ғалымның пікірі? A. Я. Марр B. В. Виноградов C. Августин Д. В.Радлов E. О.Суник $$$ 87 Д Славян, түркі, герман тілдеріне қай екпін тән? А. Логикалық екпін В. Музыкальды екпін С. Квантитативті екпін Д. Динамикалық екпін Е. Фразалық екпін $$$ 88 В Үндіеуропа тобына енетін Иран тобына жататын тілдерді анықта. A. Литва, латыш, прус, қараим тілдері В. Фарсы, пушту, балучи, тәжік, курд, осетин, тат тілдері С. Фарсы, пушту, балучи, провансаль, норвеж тілдері Д. Тәжік, курд, осетин, тат, араб, копт тілдері Е. Курд, осетин, тат, фин-угор, абхаз тілдері $$$ 89 Е Жұмысқа ат үсті қарауға болмайды,- деген тіркестің мағынасын анықта. А. Алыста В. Таяуда С. Үсті-басы Д. Тұтас Е. Жеңіл-желпі $$$ 90 С Предикативтік қатынас негізінде құралып, пікірді хабарлау үшін жұмсалатын сөздер тобы қалай аталады? А. Сөз;
В. Сөз тіркесі; С. Сөйлем. Д. Мәтін; Е. Құрмалас сөйлем $$$ 91 А Тілдегі сөз тіркесіндегі сөздердің қосымшалар арқылы байланысуы қандай байланыс деп аталады? А. Синтетикалық В. Синтагмалық С. Парадигмалық Д. Аналитикалық Е. Семантикалық $$$ 92 С
Сапалық анықтауышқа қайсы мысал бола алады? А. Хат жаз В. Менің досым С. Қалың ағаш Д. Досымның ақылы Е. Қап-қара $$$ 93 Е
А. Қыс түскенде қар қалың болса С. Қас пен көздің арасында Д. Ата қоңыс, жау жүрек Е. Таяқ бойы қар жауса $$$ 94 А Толық сөздік дегеніміз не ? А. Барлық сөздердің жиынтығын қамтып, сипаттаған сөздік В. Сөздің мағынасын түсіндірген сөздік С. Сөздің шығу тегін қарастырған сөздік Д. Бүкіл сөздердің барлығын тексерген сөздік Е. Екі тілдік сөздік $$$ 95 Е Түркі тілдеріндегі метатеза құбылысына көбірек көңіл бөлген қай ғалым? А. К.Аханов В. В. Виноградов С. Э.Севортян Д. Я.Марр Е. В.Радлов $$$ 96 С Түркі тілдерінде етістіктің аналитикалық формаларын зерттеген қай ғалым? А. І. Кеңесбаев В. К.Аханов С. А.Юлдашев Д. А.Ысқақов Е. Э.Севортян $$$ 97 Е
А. А.Юлдашев В. Э.Севортян С. Н.Дмитриев Д. О.Суник Е. В.Виноградов $$$ 98 Д
Модальдылықты, іс-әрекеттің шындыққа қатынасын білдіретін қай категория? А. Шақ категориясы В. Жақ категориясы С. Етіс категориясы Д. Рай категориясы Е. Сан - мөлшер категориясы $$$ 99 В Салт және сабақты етістіктермен байланысты категоря қайсысы? А. Шақ категориясы В. Етіс категориясы С. Рай категориясы Д. Сан - мөлшер категориясы Е. Жақ категориясы $$$ 100 А Сөйлемге тән белгілердің біріне қайсысы жатады? А. Интонация В. Сөз тіркесінің болуы С. Сөздің грамматикалық мағынаға ие болуы Д. Сөздің лексикалық мағынасының болуы Е. Тыныс белгісінің болуы $$$ 101 В Әрбір тілдік жүйеге тән үш түрлі атрибутты анықта. A. Әрекет, таным, сөз жүктеу/скачать 208,15 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|