«Тіл біліміне кіріспе» пәні 1-модуль. Грамматика және оның салалары Жалпы грамматикалық мағына қалай жасалады?
B. Сөздің дамуын және өмір сүруін сипаттайтын сөздік түрі
жүктеу/скачать 208,15 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- A. Морфемаларды мағына мен форма жағынан ажырататын бірлік
B. Сөздің дамуын және өмір сүруін сипаттайтын сөздік түрі.C. Лексиканың шығуын және бүгінгі қалпын қамтып сипаттайтын сөздік. D. Сөздердің бірнеше дәуірін қамтып сипаттайтын сөздік түрі. E. Тіл лексикасының өзгеруін, дамуын және салғастыру арқылы сипаттайтын сөздік түрі. $$$ 135 С Өздері белгіленген заттар не құбылыстар өмірде қолданылудан қалады да,осының нәтижесінде олардың атаулары көнеріп,активті сөздіктен шығып қалады мұндай сөздер қалай аталады? А.Архаизм В.Неологизм С.Историзм D.Кірме сөз Е.Диалект $$$ 136 С Сөздің мағыналық жақтан даму барысында көп мағыналары бір-бірінен алшақтап, бара-бара олардың арасындағы байланыс үзіліп,мағыналары басқа сөздер жасалуы қандай тәсіл арқылы жасалады? А.Семантикалық тәсіл В.Лексикалық тәсіл С.Лексика-семантикалық тәсіл D.Морфологиялық тәсіл Е.Синтаксистік тәсіл $$$ 137 С Паронимдер дегеніміз не? А.Біркелкі айтылып ,бірақ түрліше жазылатын сөздерді айтамыз. В.Мағынасы жуық, өзара мәндес сөздер. С.Ешбір мағыналық байланысы жоқ, бірақ айтылуда бір-біріне өте жақын,тіпті бірдей айтылатын сөздер. D.Мағынасы бір-біріне қарама қарсы сөздер. Е.Өзара мәндес сөздер топтары. $$$ 138С Морфема дегеніміз: A. Морфемалық ұғымдар мазмұны. B. Тілдің белгілі бір мағыналы және мағынасыз бөлшегі. C. Тілдің ары қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші мағыналық бірлігі. Д. Жұрнақтар және жалғаулар. E. Сөздердің өзара байланысу және тіркесу сипаты. $$$ 139 В Антонимдік контекстерді тұлғалық және мағыналық жағынан топтастарған кім? А.Ә.Болғанбаев В.Ж.Мусин С.Ш.Сарыбаев D.К.Аханов Е.Е.Омаров $$$ 140 С Полинезей тілінің «белгілеу, күллі» сөзінен жасалған термин? А. Аффиксация В. Синонимия С. Табу сөздер D. Дисфемизм Е. Эвфемизм $$$ 141 А
А. XX ғасырдың 40 жылдары В. XX ғасырдың басында С. XVII ғасырдың 80жылдары D. XIXғасырдың ортасы Е. XVIII ғасырда $$$ 142 С Қазақ тіл білімінде фразеологиялық тіркестерді идиома, фраза, мақал-мәтел деп топтастыратын ғалым? А. Ә. Болғанбаев В. К.Аханов С. І.Кеңесбаев Д. М. Белбаева Е. Р.Сыздықова $$$ 143 С Жеңіл сықақ, әжуа, мысқылға толы болатын фразеологизмдер? А. Стильаралық фразеологизмдер В. Жазба тіл фразеологизмдері С. Сөйлеу тілінің фразеологизмдері D. Фразалық бірліктер Е. Фразалық тіркестер $$$ 144 С
Лексикалық, лексика грамматикалық, синтаксистік; Лексикалық, синтаксистік; Лексикалық, лексика-грамматикалық және аралас; Барлығы дұрыс; Дұрыс жауабы жоқ $$$ 145 А Лексикалық омонимдерді де, лексика – грамматикалық омонимдерді де қамтитын омонимдік қатарды ата: Аралас омоним Біркелкі омоним Жалпы омоним Дұрыс жауабы жоқ Ортақ омоним $$$ 146 В Меңгеріле байланысқан сөз тіркесі: A. Айтатын ән. B. Оқығанды тыңдау. C. Көреген қария. Д. Жолдың қиындығы. E. Асан – ұшқыш. $$$ 147 С Түбір сөзге аффикстердің жалғануы арқылы жасалған омонимдер қалай аталады? Омомфон Омограф Туынды омоним Күрделі омоним Қосымшалы $$$ 148 Д Омонидердің жасалу тәсілдеріне нелер жатады? Лексика-семантикалық әдіс Фонетикалық әдіс Аффткстердің жалғануы арқылы Барлығы дұрыс Кірме сөздер арқылы $$$ 149 В Аралас омоним дегеніміз не? Омонидік қатарды құрайтын сөздердің бір сөз табына қатысты болуы; Омонимдік қатар құрайтын сөздердің әр түрлі сөз табынан болуы Омонимдік қатар құрайтын сөздердің екі түрлі ғана сөз табында болуы Дұрыс жауабы жоқ Барлығы дұрыс $$$ 150 А Көлемінің үлкендігіне қарай,яғни неше томдығына қарай түсіндірмелі сөздікті кейде қалай атайды? Академиялық сөздік Атауышты сөздік Ғылыми сөздік Прогрессивті сөздік Барлығы дұрыс @@@ «Тіл біліміне кіріспе» 3-модуль. Тілдің шығуы және дамуы, тілдердің топтастырылуы $$$ 1 А «Қазақ тілінің жергілікті ерекшеліктері» атты тұңғыш сөздігі нешінші жылы басылып шықты? 1955 жылы 1966жылы 1988 жылы 1964жылы 1977 жылы $$$ 2 А
«Адамдардың біріне-бірінің бірдеме айтуы керек болды. Сондықтан маймылдың сөйлеуге ыңғайланбаған тамағы бірте-бірте дамып, ауыз ішіндегі мүшелер айырым дыбыстарды бірінің артынан бірін айтуға үйренді.»,- деген пікір авторы? А. Ф.Энгельс B. Р.А.Будагов C. Н.Я.Марр D. В.В.Виноградов E. Д. Радлов $$$ 3 С «Таза ойлау» теориясы бойынша ойлау мен тілді екіге бөліп, бұлардың арасында тығыз бірлікті жоққа шығарған ғалым? А. Ф.Энгельс B. Р.А.Будагов C. Н.Я.Марр D. В.В.Виноградов E. дұрыс жауап жоқ $$$ 4 С Сөз мағынасын негізгі базасынан бөліа алып, дыбыстан тыс, дыбыстың қабығынсыз-ақ ойлау болатыны айтатын «Яфеттік теорияның» негізін салушы? А. Ф.Энгельс B.А.Будагов C. Н.Я.Марр D. В.В.Виноградов E. дұрыс жауап жоқ $$$ 5 Д
А. Буын
B. Мағына C. Дыбыс
D. Сөз E. Барлығы дұрыс $$$ 6 А Тілдің материалдық қабығы, оның көрінісі? А. дыбыс
В. әріп С. мағына D. сөз E. морфема $$$ 7 С Сөз жасайтын қажетті материал, тілдің материалдық көрінісі? А. Әріп
В. Мағына С. Дыбыс
D. Сөз E. Сөйлем $$$ 8 Д Дыбыстық комплекстің, ақиқат өмірдегі құбылыстардың бірімен белгілі бір тілде сөйлеуші коллектив арқылы белгіленген байланыс болып саналады? А. Сөз бірізділігі B . Сөз құрылымы C. Сөздің грамматикалық мағынасы D. Сөздің лексикалық мағынасы E. Дұрыс жауап жоқ $$$ 9 В Зат, құбылыстар мен сапалық белгілерді, әрекет-қимылды атап білдіретін жалпылама лексикаға тән мағына? А. Бейнелі В. Бейтарап С. Поэтикалық D. Терминдік E. Дұрыс жауап жоқ $$$ 10 Д Ғалым - лингвист Ғ.Мұсабаев қазақ тіліне орыс тілінен Қазаннан бұрын енген сөздерді неше кезеңге бөлген? A. Бес B. Төрт C. Үш D. Екі
E. Бір $$$ 11 А Калька тәсілімен сөзбе-сөз аудару арқылы төл сөзге қосылған жеке мағынаны терминмен қалай атаймыз? A. Семантикалық неологизмдер B. Стилистикалық бояма мағына C.Заттың мәдениет лексикасы D. Синтамаономастика E. Полисемия $$$ 12 В "Қазақ тілінің қысқаша этимологиялық сөздігі" қай жылы шыққан? A.1976 B.1966 C. 1952 D. 1958 E. 1956 $$$ 13 Д « Қазақ тілінің антонимдер» сөздігінің авторы кім? A. Ә.Болғанбаев B. К.Мұсаев C. І.Кеңесбаев D. Ж.Мусин E.В.Радлов $$$ 14 Д Асты сызылған сөздер қандай категорияға жатады? Алла берген тонымыз, болмай қоймас бойға шақ, бізді жарылқасаң, сені құдай жарылқасын A. Перифраз B. Кітаби лексика C. Культтік фразеологизмдер D. Байырғы төл сөздер E. Терминдік лексика $$$ 15 С Диалектизмдер мен кәсіби сөздер сөздік құрамның қай қабатына жатады? A. Актив қабатына B. Жалпыхалықтық сөз қабатына C. Пассив қабатына D. Ауыз екі сөйлеу тілі лексикасына E. Семасиология $$$ 16 С Төмендегі сөйлемдегі "балалық, даналық" сөздерінің қандай антоним екенін анықтаңыз. Кейде ақынның балалығына таң қаласың, кейде ақынның даналығына таң каласың. A. Семантикалық антонимдер B. Лексикалык антонимдер C. Контекстік антонимдер D. Лексика-грамматикалық антонимдер E. Грамматикалық антонимдер $$$ 17 В Синоним сөздерді бір-бірінен мағыналық және стильдік тұрғыдан ажырату белгілерінің бірін анықтаңыз: A. Морфемалық құрамы тұрғысынан ерекшеленеді B. Синонимдердің біреуінің мағынасы екіншісіне қарағанда кең болады C. Сөз таптарына катысы тұрғысынан ерекшеленеді D. Жасалу жолы тұрғысынан ерекшеленеді E. Фразеологиялық құрамы тұрғысынан ерекшеленеді $$$ 18 С Қазақ тілі сөздік құрамының тарихи толығу амалдарын атаңыз. A. көп мағыналы сөздер B. тұрақты сөз тіркестері C. тума сөздер мен кірме сөздер D. неологизмдер E. байырғы сөздер мен неологизмдер $$$ 19 Д
Көне жазба ескерткіштерде қолданылатын бүкіл түркі халықтарына ортақ сөздер қалай аталады? A. кәсіби сөз B. арнаулы лексика C. кітаби лексика D. төл сөз E. тарихи сөздер $$$ 20 Е Күштілерім сөз айтса,Бас изеймін шыбындап,- деген жолдағы асты сызылған қай құбылыс екенін анықта. A. метафора B. эпитет C. теңеу D. синекдоха E. метонимия $$$ 21 С Асты сызылған сөз қандай тәсілмен жасалып тұр? Ақбөқен – сахараның ботакөзі, Атты екен қандай мерген көзі қиып. A. метонимия B. тұрмыстық-қарапайым лексика C. метафора D. синекдоха E. теңеу $$$ 22 В Варваризм дегеніміз не? A. дөрекі, тұрпайы сөздер B. тілге әбден сіңбеген соншалық зәрулігі жоқ бөтен тілдің сөздері C. кітаби лексика сөзі
A.метафоралық B. плеонастикалық C. сөзөзгерім D. қос сөз
$$$ 24 С
Мына фразеологиялық тіркестер қандай лексикаға жатады? Кісі есігінде жүру, бір киер киім, от басы, ошақ қасы A. кітаби лексика B. әдеби лексика C. тұрмыстық лексика D. көнерген лексика E. диалекті $$$ 25 Д Қос тағанды фразеологизмдерді табыңыз. A. әлін білмеген әлек B. ит арқасы қиянда
D. аты бар да, заты жоқ. E. бұт артар
B. арнаулы лексика C. сөйлеу тілінің лексикасы D. кітаби лексика E. тұрақты тіркес $$$ 27 Е
«Толковый слоарь русского языка»атты сөздіктің авторы кім? Маркс Радлов Ленин Пушкин Ушаков $$$ 28 В "Кітаби әдеби тілді адамдардың аз ғана тобы меңгереді,өйткені ол сол халықтың жалпы халықтық тілінің негізінде емес,басқа тілдің негізінде құрылады"деген ғалым? А. Х.Нұрмұқанов B. К.Аханов C. Т. Қордабаев D. Ғ.Қалиев E. С.Е.Малов $$$ 29 С
А. көркем сөз B. кәсіби C. арготизм D. варваризм E. термин сөздер $$$ 30 Е Жаргондық сипаты бар сөздерге " олар түркі־ кітаби жаргонда жазылды.Онымен ұлтына қарамай,түрік,башқұрт,қазақ,қырғыз ғалымдарының бәрі де пайдаланды"деген ғалым? А. Х.Нұрмұқанов B. К.Аханов C. Т. Қордабаев D. Ғ.Қалиев E. С.Е.Малов $$$ 31 Д Барлық тілдерге ортақ терминдер сөздердің халықаралық қоры болып саналатын қандай терминдер? А. әлеуметтік терминдер B. экономикалық терминдер C. документтік терминдер D. интернациональдық терминдер E. іс қағаз терминдері $$$ 32 Д
A. эксперссивтік B. экзотикалық C. эмоциональдық E. диалект $$$ 33 С Эвфемизмді тіркестер: A. Ұзын құлақ, сыр бермеу, таяқ тастам жер B. Құлағының құртын жеу, мұрнына су жетпеу C. Құлағының мүкісі бар, аяғының ақауы бар, жаман ауру Д. Ауру, ақсақ, дімкәс, жарымес E. Жанын жалдау, жаны жайсаң, жадырау $$$ 34 А
"Хан емессің,ылыңсың, Қара шұбар жылынсың" (Махамбет). Ылыңсың, жылынсың қандай сипаттағы сөздер? А. эмоциональдық B. эксперссивтік C. поэтикалақ D. экзотикалық E. кәсіби сөздер $$$ 35 В Табиғаты жағынан басқа лексикалық қатпарларға қарағанда әуезді, әсем, эстетикалық көркем қандай сөздер? А. термин сөздер В. поэтикалақ сөздер С. публицистикалық сөздер D. кітаби сөздер E. варваризмдер $$$ 36 В «Қазақ ғылыми терминологиясының атасы»? А. К.Аханов B.А.Байтұрсынов C.І.Кеңесбаев D.Р.Сыздықова Е. Ә.Хайдар $$$ 37 В «Тілдің міндеті: ақылдың аңдауын аңдығанынша, қиялдың меңзеуіе меңзегенінше, көңілдің түюін түйгенінше айтуға жарау» деген пікір авторы? А. К.Аханов B.А.Байтұрсынов C.І.Кеңесбаев D.Р.Сыздықова Е. Ә.Хайдар $$$ 38 В
А. К.Аханов B. М.Әуезов C.І.Кеңесбаев D.Р.Сыздықова Е. Ә.Хайдар $$$ 39 А Бүгінгі күнге дейін қолданылып жүрген зат есім, сын есім, жұрнақ жалғау сияқты терминдерді А.Байтұрсыновтың қай еңбегінен кездестіруге болады? А. «Тіл құрал» B. «Оқу құрал» C. «Әдебиет танытқыш» D. «Әліппе» Е. «Маса» $$$ 40 Е Есімдікке қатысты антонимдікті тап? А. Ақырың-шапшаң В. Ілгері –кейін С. Сылбыр –тез D. Алыс-беріс Е. Әне-міне $$$ 41 С Антонимдер қандай жағдайда жиі қолданылады? А. Жаңылтпаштар В. Ертегіде С. Мақал-мәтелде D. Нақыл сөзде Е. Өлеңде $$$ 42 В
А. Жалпы есім орнына жалқы есіммен немесе керсінше атау әдіс. В. Арасы алшақ екі нәрсені бір-біріне қарама-қарасы қою. С. Лексикалық құбылыс D. Біркелкі жазылып,екпіннің алмасып түсуіне байланысты түрліше айтылатын сөздер. Е.Дұрыс жауап жоқ. $$$ 43 Е Араб тілінен енген сөзді табыңыз. А. бос, бер, жұлдыз В. бала, берік, жақсы С.әдемі, көркем, жаман Д.ине, ер, сұлу Е.емтихан, кітап, мұғалім $$$ 44 С Бір сөзді тамағыма қойдым таяп», - деген жолдардағы «күміс кесе, алтын таяқ» тіркестері қандай қатынаста? А.Толықтауыштық; В.Пысықтауыштық; С.Анықтауыштық; Д.Предикативтік; Е.Орын тәртібі. $$$ 45 Д Тіл білімінде ең кіші синтаксистік бірлік қалай аталады? А. Фонема; В.Лексема; С.Морфема; Д.Синтагма; Е.Синтаксема. $$$ 46 А Мақалдардан антонимдік қолданыстағы сөздерді табыңыз. А. Адал еңбек елге жеткізер, арам қулық елден кеткізер. В. Оқу білім бұлағы,білім өмір шырағы С. Оқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқ D. Анасына қарап қызын ал,аяғына қарап асын іш. Е. Кім еңбек етсе сол тоқ $$$ 47 А А.Байтұрсынұлының қай еңбегінде –уыш, -уіш жұрнақтары арқылы жасалған терминдер кездеседі? А. «Тіл құрал» B. «Оқу құрал» C. «Әдебиет танытқыш» D. «Әліппе» Е. «Маса» $$$ 48 В
А. Синтаксистік B. Морфологиялық C. Лексикалық D. Семантикалық Е. Аналитикалық $$$ 49 С А.Байтұрсынов ұғымға анықтама берерде көбіне неге баса назар аударған? А. мағынасына B. таралуына C. ұлттық танымға D. қолданылуына Е. ресмилігіне $$$ 50 А
А. «Тіл құрал» B. «Оқу құрал» C. «Әдебиет танытқыш» D. «Әліппе» Е. «Маса» $$$ 51 А Ғылым мен техниканың,мәдениет пен шаруашылықтың түрлі салаларында қолданылатын арнаулы сөздерді қалай айтамыз? А. Халықтық сөздер B. Термин сөздер C. Кітаби сөздер D. Экспрессивті сөздер E. Эмоциональды сөздер $$$ 52 В "Қоғамдық ұйым, күрделі қаржы, өндіргіш күштер" қандай терминдер? А. терминология B. әлеуметтік –экономикалық терминдер C. документтік терминдер D. интернациональдық терминдер E. іс қағаз терминдері $$$ 53 А "Буырқанды бұрсанды, Мұздай темір құрсанды " қай сөз стиліне тән? А. көркем сөз B. кәсіби C.арготизм D. варваризм E. термин сөздер $$$ 54 Е
А. Х.Нұрмұқанов B. Қ.Аханов C. Т. Қордабаев D. І.Кеңесбаев E. А.Ысқақ $$$ 55 Е Жасанды сөздер емес,белгілі кәсіптің ұзақ уақыт бойы дамуы нәтижесінде пайда болған сөздер? A. Публицистикалық сөздер B. Арготизм C. Варваризмдер D. Ресми сөздер E. Кәсіби сөздер $$$ 56 В
А. Жаргон B. Экспрессивті C. Диалект D. Арготизм E. Экзотикалық $$$ 57 С
Сан есім Зат есім Есімдік Етістік Одағай сөздер $$$ 58 Е Қуану мен таңырқау, ренжу мен өкіну, шошыну мен күрсіну, ұнату мен таңырқау тәрізді көңіл – күйді, әр түрлі эмоцияны білдіретін сөздер тобы. Сан есім Зат есім Есімдік Етістік Одағай сөздер $$$ 59 Д
Бір сөздің морфологиялық құрылысының әр түрлі болып келіп, семантикалық жақтан бірізді болуы сөздің қай варианты? Фонетикалық Грамматикалық Синтаксистік Морфологиялық Фразеологиялық $$$ 60 В
Қазақ тілі жөнінде жазылған П.М.Мелиоранскийдің еңбегін анықта. А.Қазақ тілінің дыбыс жүйесі B. Краткая грамматика казах-киргизского языка C. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер Д. Сөйлеудегі бірізділік E. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. $$$ 61 Е Транскрипцияның анықтамасын көрсет. A. Морфемаларды мағына мен форма жағынан ажырататын бірлікB. Фразаның бір екпінге бағынған бөлшегі C. Дифференциялаушы ұстаным Д. Дұрыс жауабы жоқ E. Дыбыстық тілді мүмкіндігінше дәл беру $$$ 62 Е Бір сөздің әр түрлі фонетикалық вариантта жұмсалуынан өз алдына жеке единицаға айналған сөзді көрсет. Мұны Бұны Бәйшешек Ештеме Ілім $$$ 63Д
Сөздің әр түрлі фонетикалық варианттары нәтижесінде дербес лексикалық единицаға айналған сөзді көрсет. Ажым Бірдеңе Қария Әзір Қартаң $$$ 64 С
Сөздік құрамындағы сөздердің қолданылу жиілігіне қарай бөлінуі: жүктеу/скачать 208,15 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|