Тіл дамыту емтихан жауаптары "Тіл" ұғымы. Сөйлеу түрлері Сөйлеу формалары
Балалармен сөйлеудің экспрессивтілігі бойынша жеке жұмыс
жүктеу/скачать 0,59 Mb.
|
Тіл дамыту. емтихан жауаптары
- Бұл бет үшін навигация:
- 59. Бастауыш сынып оқушыларының жазбаша сөйлеуін дамыту
| 58. Балалармен сөйлеудің экспрессивтілігі бойынша жеке жұмыс
Экспрессивті сөйлеу дегеніміз не. Бұл термин дауыстап айтылған, эмоционалды түрде боялған ауызша форманы білдіреді. Балаларда бұл қабілет ересектердің іс — әрекеттеріне еліктеу нәтижесінде қалыптасады: алдымен идея пайда болады, содан кейін ішкі мәлімдеме, содан кейін дауыс беру. Мимика, ым-ишара, позалар, жүріс-тұрыс, интонация жеке тұлғаның экспрессивті репертуарын құрайды, оны белгілі бір дәрежеде жеке тұлға жүзеге асырады, басқарады және жеке тұлғаның экспрессивті мінез-құлқының даму сипатына ие. Мысалы, біреуінің бастың артқы жағын тырнау әдеті бар, екіншісінде — мұрнын сүрту, үшіншісінде — еріндерін қисайту немесе көздерін ерекше қысу және т. б. Міндеттері: талдауға, олардың іс-әрекеттері мен басқа адамдардың мінез-құлқына бағытталған бағалау қызметін дамыту; қалыптастыру, балалардың біліктері мен дағдыларын меңгеру мимикой, қимылды, пантомимикой; жұмыс барысында эмоциялардың көрінісіне қатысты өзін-өзі бақылауды дамыту; 7-9 жас балалармен аптасына1 рет 30-40 минут жаттығулар өткізу керек тренингтер арнайы экспресивті түзету 59. Бастауыш сынып оқушыларының жазбаша сөйлеуін дамыту Қай тілде болса да жатық сөйлеп, сауатты жазу үшін, сөздерді бір - бірімен байланыстырып сөйлеу білу қажет. Ол тіл дамыту жұмыстарының алуан түрлерімен ұштасады. Бастауыш сынып оқушыларына бағдарлама көлемінде грамматикалық ережелерді меңгертіп, сурет, жаттығу бойынша жұмыс жүргізу арқылы сөз байлығын молайтып, сөйлей де, сауатты жаза білуге жаттықтыру - күнделікті сабақ процесінде қарастырылатын мәселелер. Байланыстырып сөйлеу мен байланыстырып жазу – сөйлеудің аса қажетті компоненттері. Ежелгі жазу - сызу болмаған заманда «сөйлеу» деген ұғым ауызша сөйлеуге тән қолданылған. Жазу мәдениеті қалыптаса бастағаннан кейін «сөйлеу» ұғымы да өзінің алғашқы тар мағнасын өзгертіп, кең мағынада қолданыла бастады. Сондықтан қазір «байланыстырып сөйлеу» деген тіркес сөйлеу мен жазуда бірдей граматикалық термин ретінде қолданылады. Байланыстырып жазудың мектеп тәжірибесінде қолданылатын мынандай негізгі түрлері бар: 1. Сөйлемдегі сөз орындары ауыстырылып, берілген оқулықтағы жаттығулар бойынша сөздердің өзара байланысын анықтау арқылы сөздерді дұрыс орналастырып, жаттығу мәтінін көшіріп жазу. 2. Мәтіндегі орны ауыстырылып берілген оқулықтағы жаттығулар бойынша мәтіндегі сөйлемдерді ой жүйесіне қарай дұрыс орналастыру арқылы мәтін құрамына енетін жеке сөйлемдерді бір - бірімен байланыстырып, жаттығу мәтінін көшіріп жазу. 3. Мәтін мазмұнына сай берілген сұрақтарға жазбаша дәл және еркін жауап жазу. 4. Мәтінде жасалған жоспар бойынша мазмұндама жазу. 5. Сурет бойынша мазмұндама жазу. 6. Сюжетті мәтін бойынша мазмұндама жазу. 7. Оқыған, көрген - білгендері туралы шығарма жазу. Жазу жұмысы белгілі дәрежеде грамматикалық мағлұматтарды жазу емлелерін, орфографиялық және пунктуациялық ережелерді білуді керек етеді. Сөздерді бөлек жазу, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, бас әріпте және кіші әріппен жазу т. б. ережелерін меңгеруді талап етеді. Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға, тілдерін байытуға, сөйлем құрау шеберліктерін жетілдіруге және ойларын жүйелі жазуға бұл жұмыстың беретін нәтижесі зор. Оқушылардың жазба тілін дамытуда сөздерді байланыстырып, сөйлем құрастыруда алуан түрлі мазмұндама, шығарма жазу жұмыстары басты тілек материалдар болып саналады. жүктеу/скачать 0,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|