Лимфа 1. Лимфаны өткізетін жолдарды көрсетіңіз:// +лимфа капиллярлары, тамырлары, сабаулар және түтіктері 2. Лимфоциттердің даму орындарын көрсетіңіз:// +қызыл сүйек майы және айырша без 3. Кеуде түтігінің скелетопиясын көрсетіңіз:// +Th11-L2 4. Кеуде түтігінің көкеттен өтетін орнын көрсетіңіз:// +қолқа тесігі 5. Оң жақ лимфатикалық түтіктің ұзындығын көрсетіңіз:// +10-12 мм 6.Тіл ісігі кезінде қатерлі ісік жасушалары түсетінлимфа түйіндерінің топтарын көрсетіңіз://(2 жауабыбар)//1)nn.lymph.jugulodigastricus, nn.lymph.juguloomohyoideus (мойындырық-қосқарыншалық түйін,мойындырық-жауырын-тіласты түйіні) 2) тікелей және иек асты немесе төменгі жақ сүйек асты лимфа түйіндері арқылы қабылдайды
7.Мойынның лимфа түйіндерінің топтарын көрсетіңіз://алдыңғы (nodi limfaticus cerbicalis anterior),латеральды(nodi limfaticus cerbicalis lateralis)
8.Қалқанша безі лимфатамырларының бағытын көрсетіңіз:// nodi.lymph.cervicales anteriores profundi(алдыңғы терең мойын лимфа түйіндері)(қалқанша түйіндерге)
9.16 жасар науқаста гематома типті бөртпелер, алақан-білезік буынның ауырсынуы, дене қызуының 380t-ға дейін көтеріліп, барлық ұсақ лимфа түйіндері пальпацияланады. Зерттеу кезінде панцитопения, ретикулоцитоз, талақтың біршама үлкеюі және ауырсынуы анықталды.Қалыпты жағдайдағы талақтың көлемін көрсетіңіз.//ұз 10-14 см,көлденен 6-10 см калыңдығы 3-4 см 10.16 жасар науқаста гематома типті бөртпелер, алақан-білезік буынның ауырсынуы, дене қызуының 380t ға дейін көтеріліп, барлық ұсақ лимфа түйіндері пальпацияланады. Зерттеу кезінде панцитопения, ретикулоцитоз, талақтың біршама үлкеюі және ауырсынуы анықталды. Қалыпты жағдайдағы талақтың склетопиясын көрсетіңіз.// Ортаңғы қолтық сызығы бойымен ІХ-ХІ қабырға деңгейінде
11.Адам анатомиясы дәрісінің курсынан, лимфа жүйесі морфологиялық тұрғыдан екі морфофункционалдық бөлімдерден тұратыны белгілі. Осы морфофункционалдық бөлімдерді және оған кіретін анатомиялық құрылымдарды атаңыз.// Лимфа өткізетін жолдар:лимфа тамырлар, лимфокапиллярлық тамыр, сабаулар мен өзектер. Лимфа түзілетін тін:жілік майы мен айрша без, лимфа түйіндері, көкбауыр, шырышты қабықтағы лимфоидты түзілістер
12.Лимфа жүйесінде жүрек секілді тамырлар бойымен қан циркуляциясын қамтамасыз ететін мүше жоқ. Лимфаны қозғалысқа келтіретін факторлар тобы анықталады. Лимфа тамырларында лимфаның қозғалысын қамтамасыз ететін факторларды атаңыз.// лимфа тамырларындағы клапандар, диафрагма аяқшаларының жиырылуы, лимфа түйіндерінің дренаждық функциясы, ішкі ағзалардың перистальтикасы(қозғалуы)
13.Емханаға жас әйел қол көтергенде оң жақ сүт безінің ауырсынуына және қозғалысының біршама шектелуіне шағымданып келді. Сүт безінің жоғарғы латералды квадранттарынан лимфа түйіндеріне ағатын лимфалық топтарды атаңыз.//қолтықасты, терең латералды мойын, төс жанындағы
14Қалқанша безі шығу тегі бойынша жатады://эндокрин немесе энтодермальды 15Гипофиздің алдыңғы үлесінің гормондары:// Пролактин-лактотропты, Соматотропин, Тиреотропины, Адренокортикотропный,гонадотропный-лютентты 16Қалқанша маңы бездің қызметі://Са- Р алмасуын реттейды 17Аралас секрециялық бездерге жатады://(2 жауабы бар) Ұйқы безі , жыныс безі 18 Эндокринді жүйесінің энтодермалды топ бездерін атаңыз://(2 жауабы бар) қалқанша без-glandula thyroidea, қалқанша маңы(жаны) бездери- glandula parathyroidea, айыршы без-thymus 19 Эндокринді жүйесінің эктодермалды топ бездерін атаңыз (нерв жүйесінің симпатикалық бөлімінің туындылары) ://(2 жауабы бар) Адренал жүйе тобы - бүйрекүсті безінің милы заты(glandula suprarenalis medulla), хромаффинді денелер 20 Бүйрекүсті безінің қыртысты зат гормондарын атаңыз:(3 жауабы бар)стеройдтар, еркек(андогендер), айел (эстрогендер) Эндо 1. Емханаға ер адам шаршағыштыққа, бұлшық еттердегі әлсіздікке, қол-аяқтардағы сезімталдықтың бұзылуына, қол және бастың қалтырауына, артериальді қысымның төмендеуіне, потенцияның төмендеуіне, никтурияға шағымданып келді. Толық тексерістен кейін дәрігер созылмалыбүйрекүсті бездің жеткіліксіздігіне күдіктенді. Бүйрекүсті бездердің скелетотопиясын атаңыз. //Th11-12 2. Аудандық дәрігерге ер адам сүт бездерінің үлкейіп және одан түссіз секреттың бөлінуіне шағымданып келді. Науқасты тексеру кезіндегипофиздің алдынғы үлесінде ісік анықталды. Қызметі бұзылған гипофиз жасушаларынатаңыз?//ацетофильді клетка 3. Емханаға 35 жасты әйел адам еттекірдің (менструация) 3 ай бойы болмауынашағымданып келді, жүктілікті терістейді. Тексеріс кезінде беттің қалыптан тыс түктенуі (гирсутизм), дауыстың еркек типтес өзгеруі анықталды. Қосымша тексеру әдістері тағайындалды. Шағымдар мен сыртқы тексерісті есепке алып, дәрігер қай мүшенің гормоны бөліну бұзылысынан күдіктену керек?// Бүйрекүсті безі өндіретін андроген гормонының жоғарылауы 4. Студент емтихан тапсыру кезінде жүрек соғуының жиілеуіне, қорқыныш сезімімен аралас қозулықты сезеді. Бұл жағдайды тудыратын эндокринді безді және оның гормоның атаңыз?// Бүйрекүсті безі гормоны - адреналин 5. Тексеру кезінде науқаста мұрынның, құлақтың, еріннің үлкеюі түріндегі акромегалия белгілеріанықталды. Дерт науқастың пропорцияларынөзгерткені соншалық, беті гротекс әлпеті «Арыстан тұмсығына» ие болды. Өте үлкен алақан және табан тән. Бұл симптоматикаға қай мүше қызметінің бұзылысы алып келуімүмкін?// Гипофиз-Hypophysys 6. Қалқанша безінің түйіндік жемсауы (узловой зоб) бойынша ота кезінде, науқаста кенеттентетания түрінде бұлшық еттің құрысуы басталып, науқас өлімімен жалғасты. Бұлшық ет құрысуының себебің атаңыз және оның қай мүшенің зақымдалуына байланысты екенің айтыныз?// Қалқанша маңы безі зақымдануы кальций-фосфор алмасуының бұзылуына әкеледі 7.Әйелдере еттекірде овуляцияның (жетілу) мерзімін анықтау үшін дененің базальді температурасын өлшеу тәсілі қолданылады. Қай жыныс гормонының әсері әйелдерде базальді температураның өзгеруіне алып келеді?//прогестерон 8.Емханаға 3 жыл ішіндегі бедеулікке шағымданып отбасылық жұп келді. Қарау және қосымша тексеру әдістері өткізілгеннен кейін, ер адамға алдын ала бедеулік диагнозы қойылды. Сперматозоидтердің жетілуін қамтамасыз ететің гормон және оны өңдіретін клеткалар қалай аталады?//тестостерон Лейдиг клеткалары 9.Ағзаны реттеуші жүйеге жатады://эндокринді бездержәне жүйке
10.Гипофизге тәуелді эндокриндік бездер://қалқанша маңы безі
11.Эндокриндік бездер жүйесінің мезодермальды тобы://бүйрекүсті безінің қыртысты заты және жыныс бездерінің эндокриндік(интерстициалді жасушалары)бөлігі 12.Айырша бездің гормоны ағзада реттейді://иммундықбұл без тимозин гормонын бөледі, ол ағзада иммундық жүйенің орталық мүшесі болып саналады. Тимозин гормоны жетіспесе, ағзаның иммундық қасиеті төмендейді. Көкбауырдың мөлшері кішірейіп, қандағы лимфоцит жасушалары аэайып, қарсыдене түзілмейді
13.Қалқанша безі орналасады://мойын аймағында кеңірдектің жоғарғы 1/3деңгейінде 14.Қалқанша безі шығу тегі бойынша жатады://бронхиогенді топ бездеріне,эндотермальдық без 15.Гипофиздің алдыңғы үлесінің гормондары:// Соматропты гормон(өсу гормоны),Адренокортикотропты гормон(АКТГ),Тиреотропты гормон(ТТГ),Гонадотропты гормон,Липотропты 16.Қалқанша маңы бездің қызметі:// фосфор-кальций алмасуын реттейді 17.Аралас секрециялық бездерге жатады://Ұйқы және жыныс бездері 18.Эндокринді жүйесінің энтодермалды топ бездерін атаңыз://қалқанша gl.thyroidea ,қалқанша маңы gl.parathyroidea,ұйқы безinsulae pancreatica 19.Эндокринді жүйесінің эктодермалды топ бездерін атаңыз (нерв жүйесінің симпатикалық бөлімінің туындылары) ://гипофиз -gl.pituitaria,томпақ дене-corpus pineale (ми эпифизі) 20.Бүйрекүсті безінің қыртысты зат гормондарын атаңыз: Минералокортикоид-альдостерон; Глюкокортекоид-гидрокортизон;Кортикостерон; Андроген;Эстроген;Стероид 19 жастағы науқасқа үсіктен кейін Шапаров буынының деңгейінде дезартикуляция жүргізілді. Қандай артерияның пульсациясы диагностикалық белгі ретінде ампутациялық тұқылдың өмір сүру қабілетілігін анықтайды.//аяқ ұшының сыртқы артериясы, a.dorsalis pedis 5 жасар бала мұрынмен қиын демалуына, түнде қырылдауына, жиі мұрын бітелуіне, мазасыздығына және бас ауруларына шағынданып келді. Сыртқы тексеріс кезінде тері жабындысы бозғылт, бала жиі ауызбен демалады, төменгі жақ сүйеменденген (түскен), сілекей ағуы байқалады. Жұтқыншақтың мұрындық бөлігін тексергенде жұтқыншақ бадамшасы ұлғаюының ІІІ сатысы (дәрежесі) байқалды және ота тағайындалды. Ота кезінде кенеттен қан ағу басталды. Бұл асқынудың себебі қандай болу мүмкін?//a.facialis бет артериясы
Холецистэктомия отасы кезінде лигатураға өт қапшығының артериясының орнына тамыр тартылды, нәтижесінде бауырдың оң бөлігінің некрозына алып келді. Өт қапшығы артериясының орнына қандай қан тамыр байланды.// меншікті бауыр артериясының оң тармағы, a.hepatica proprea dextra
56 жастағы айырша бездің ісігі бар науқаста кенеттен ционоз пайда болды, тері асты шел май қабатының веналық өрімнің кенеюі және беттің, мойынның, қолдың жұмсақ тіндерінің ісінуі байқалды. Айырша бездің синтопиясын ескере отырып, қандай құрылым ісікпен басылғанын анықтаңыз.// Vena cava superior,жоғарғы қуыс вена
Брахиморфты типті адамдар жүрегінің орналасуы:// горизанталды(көлденең)
Жүрек клапандары қай қабаттың қатпарларынан түзілген?//эндокард
70 жасар науқастың ЭКГ-де RR-интервалының ұзақтығы 1,5 сек, жүректің жиырылу жиелігі – 40 мин екені анықталды. Жүрек ырғақтылығының негізгі бағыттаушысы не болып табылады.//Сино-атриалдық түйін
Негізгі (басты) қан тамырмен қатарлас жүретін қосымша қан тамырлардың аттары:// жанама артериялар, a.collateralis
Кардиология бөліміне түскен, 57 жасар ер адамда сол жақ жүрекше миокардының қан айналымының бұзылысы анықталды. Қанайналым бұзылысы қай қан тамырдың арнасында болғанын анықтаңыз.// A.coranaria sinistra, Сол тәждік артерияның қарыншааралық тармағы
Оң жақ тәждік артерияның қанмен қатамасыз ету аймағын анықтаңыз.//оң жүрекше,оң қарыншаның алдыңғы қабырғасының бір бөлігі және бүкіл артқы қабырғасы,жүрекшеаралық қалқа,қарыншааралық қалқаның артқы бөлігі,оң жақ қарыншаның емізікше бұлшықеттері мен сол жақ қарыншаның артқы емізікше бұлшықеті
Клиникалық тәжірибеде науқастың ауыр жағдайы кезінде шұғыл көмек көрсетуде бұғанаасты венасы жиі қолданылады. Оның орналасуын табу үшін қандай нысаналарды білу керек.// бұғанаасты вена алдыңғы сатылы бұлшыұеттердің алдында 1-қабырға мен бұғананың арасында орналасады
Құрсақ қуысындағы мүшелерге ота жасау кезінде, қақпа венасының қуысын қысатын және оның бойындағы қан ағысын бұзатын кедергі табылды. Анықталған қақпа венасы қуысының қысылуы қандай веналардың қызметінің бұзылуына әкеледі.// Көкбауыр венасы, жоғарғы және төменгі шажырқай венасында қанның қозғалысы өзгереді
Клиникаға мойынның ашық жарақатымен ер адам жеткізілді, қарау барысында екі артерия көрінеді. Сыртқы ұйқы артериясын ішкі ұйқы артериясынан ажырататын анатомиялық ориентирді атаңыз//Қалқанша безі шеміршегінің жоғарғы жиегінің деңгейі
Соқыр ішектің құрт тәрізді өсіндісінің қабынуы диагнозымен хирургиялық бөлімшесіне 10 жастағы бала жеткізілді. Құрт тәрізді өсіндіні қанмен жабдықтайтын артерияны атаңыз.// A.ileocolica-дан басталатын A.appendicularis
Бала велосипедтен құлаған кезде иық буыны шығып кетті. Осы буынның капсуласы жарылуы нәтижесінде зақымдалуы мүмкін артерияны атаңыз .//a.circumflexa humeri anterior
Науқастың веналық арнасына дәрілік препаратты енгізу қажет. Көрсетілген манипуляция үшін пайдаланылатын қолдың беткей венасын атаңыз:// vena mediana cubiti, шынтақтың орталық венасы
Жол көлік апаты нәтижесінде ер адамда тоқпан жіліктің сынуымен иық артериясынан ауқымды қан кету анықталды. Коллатералды қан айналысын ескере отырып, уақытша қан кетуді тоқтату үшін жгут салатын жерді анықтаңыз// a. profunda brachii, иықтың терең артериясынан жоғары
Клиникалық көрсеткіш бойынша науқасқа жатырды алып тастау отасы жасалды, осы жағдайда жатыр артериясы байланды. Ота нәтижесінде анабездің қанмен қамтамасыз етілуі бұзылуы мүмкін бе?//жоқ, өйткені аналық бездер іштік аортадан анабез артериясымен қанмен қамтамасыз етіледі
Өт қабын алып тастау операциясы барысында хирург бауыр қақпасында екі артерияны тапты – бауырдың меншікті артериясының тармақтары. Өт қабын қоректендіретін артерияны атаңыз //a.cystica,өтқуық артериясы
Өт қабын алып тастау(холецистэктомия) отасынан кейін науқаста бауырдың оң бөлігінің қанмен жабдықталуының бұзылуы түрінде ауыр асқыну анықталды. Зақымдалған тамырды атаңыз://бауырдың артериясы
Науқаста жоғарғы шажырқай артериясының тромбозы анықталды. Осының нәтижесінде зақымдалуы мүмкін мүшелерді атаңыз://ұйқы безі,жіңішке ішек,соқыр ішек,жоғарылаған және көлденең тоқ ішек
Емханаға ер адам шаршағыштыққа, бұлшық еттердегі әлсіздікке, қол-аяқтардағы сезімталдықтың бұзылуына, қол және бастың қалтырауына, артериальді қысымның төмендеуіне, потенцияның төмендеуіне, никтурияға шағымданып келді. Толық тексерістен кейін дәрігер созылмалы бүйрекүсті бездің жеткіліксіздігіне күдіктенді. Бүйрекүсті бездердің скелетотопиясын атаңыз. // 11-12 кеуде омыртқаларTh11-12
Аудандық дәрігерге ер адам сүт бездерінің үлкейіп және одан түссіз секреттың бөлінуіне шағымданып келді. Науқасты тексеру кезінде гипофиздің алдынғы үлесінде ісік анықталды. Қызметі бұзылған гипофиз жасушаларын атаңыз?// Ацидофильдіжасушалар
Емханаға 35 жасты әйел адам еттекірдің (менструация) 3 ай бойы болмауына шағымданып келді, жүктілікті терістейді. Тексеріс кезінде беттің қалыптан тыс түктенуі (гирсутизм), дауыстың еркек типтес өзгеруі анықталды. Қосымша тексеру әдістері тағайындалды. Шағымдар мен сыртқы тексерісті есепке алып, дәрігер қай мүшенің гормоны бөліну бұзылысынан күдіктену керек?// бүйрекүсті безіндегі андрогендердің көп бөлінуі
Студент емтихан тапсыру кезінде жүрек соғуының жиілеуіне, қорқыныш сезімімен аралас қозулықты сезеді. Бұл жағдайды тудыратын эндокринді безді және оның гормоның атаңыз?// Адреналин,бүйрек үсті безі
Тексеру кезінде науқаста мұрынның, құлақтың, еріннің үлкеюі түріндегі акромегалия белгілері анықталды. Дерт науқастың пропорцияларын өзгерткені соншалық, беті гротекс әлпеті «Арыстан тұмсығына» ие болды. Өте үлкен алақан және табан тән. Бұл симптоматикаға қай мүше қызметінің бұзылысы алып келуі мүмкін?// гипофиз
Қалқанша безінің түйіндік жемсауы (узловой зоб) бойынша ота кезінде, науқаста кенеттен тетания түрінде бұлшық еттің құрысуы басталып, науқас өлімімен жалғасты. Бұлшық ет құрысуының себебің атаңыз және оның қай мүшенің зақымдалуына байланысты екенің айтыныз?// Қалқанша маңы безінің бұзылысы , кальций мен фосфор алмасуының бұзылысына алып келеді
Әйелдере еттекірде овуляцияның (жетілу) мерзімін анықтау үшін дененің базальді температурасын өлшеу тәсілі қолданылады. Қай жыныс гормонының әсері әйелдерде базальді температураның өзгеруіне алып келеді?// прогестерон
МРТ суретінде көрсетілген мүшені атаңыз? Гипофиз
Емханаға 3 жыл ішіндегі бедеулікке шағымданып отбасылық жұп келді. Қарау және қосымша тексеру әдістері өткізілгеннен кейін, ер адамға алдын ала бедеулік диагнозы қойылды. Сперматозоидтердің жетілуін қамтамасыз ететің гормон және оны өңдіретін клеткалар қалай аталады?// Тестостерон,Лейдиг жасушалары
Кеуде түтігінің көкеттен өтетін орнын көрсетіңіз:// аорталық тесік
Оң жақ лимфатикалық түтіктің ұзындығын көрсетіңіз://10-12мм
Тіл ісігі кезінде қатерлі ісік жасушалары түсетін лимфа түйіндерінің топтарын көрсетіңіз://nn.lymph.jugulodigastricus, nn.lymph.juguloomohyoideus (мойындырық-қосқарыншалық түйін,мойындырық-жауырын-тіласты түйіні)
Мойынның лимфа түйіндерінің топтарын көрсетіңіз://алдыңғы және латеральды
Қалқанша безі лимфатамырларының бағытын көрсетіңіз://nn.lymph.cervicales anteriores profundi (алдыңғы терең мойын лимфа түйіндері)
16 жасар науқаста гематома типті бөртпелер, алақан-білезік буынның ауырсынуы, дене қызуының 380t-ға дейін көтеріліп, барлық ұсақ лимфа түйіндері пальпацияланады. Зерттеу кезінде панцитопения, ретикулоцитоз, талақтың біршама үлкеюі және ауырсынуы анықталды.Қалыпты жағдайдағы талақтың көлемін көрсетіңіз.// ұз 10-14 см,көлденен 6-10 см калыңдығы 3-4 см
16 жасар науқаста гематома типті бөртпелер, алақан-білезік буынның ауырсынуы, дене қызуының 380t ға дейін көтеріліп, барлық ұсақ лимфа түйіндері пальпацияланады. Зерттеу кезінде панцитопения, ретикулоцитоз, талақтың біршама үлкеюі және ауырсынуы анықталды. Қалыпты жағдайдағы талақтың склетопиясын көрсетіңіз.// құрсақ(іш) қуысы, сол жақ кабырға асты аймағында 9-11 қабырға
Адам анатомиясы дәрісінің курсынан, лимфа жүйесі морфологиялық тұрғыдан екі морфофункционалдық бөлімдерден тұратыны белгілі. Осы морфофункционалдық бөлімдерді және оған кіретін анатомиялық құрылымдарды атаңыз.// лимфа тамырлары және лимфоидты тін
Лимфа жүйесінде жүрек секілді тамырлар бойымен қан циркуляциясын қамтамасыз ететін мүше жоқ. Лимфаны қозғалысқа келтіретін факторлар тобы анықталады. Лимфа тамырларында лимфаның қозғалысын қамтамасыз ететін факторларды атаңыз.// лимфа тамырларындағы клапандар, диафрагма аяқшаларының жиырылуы, лимфа түйіндерінің дренаждық функциясы, ішкі ағзалардың перистальтикасы(қозғалуы)
Емханаға жас әйел қол көтергенде оң жақ сүт безінің ауырсынуына және қозғалысының біршама шектелуіне шағымданып келді. Сүт безінің латералды квадранттарынан лимфа түйіндеріне ағатын лимфалық топтарды атаңыз.//қолтықастылық, латеральды терең мойындық,кеудемаңы
Жатырдың қатерлі ісігі қалыптасқан 64 жастағы науқасқа кеңейген лимфадиссекциясы бар жатырдың экстирпация (толығымен алып тастау) отасы өткізіліп жатыр. Жамбас астауындағы лимфа түйіндерінің қандай тобы практикалық маңызға ие?// ?// Ішкі-мықын лимфа түйіндері-n.l.iliaca internus, сыртқы мықын л.т. n.l.iliaca externi , тік ішектік жанындағы, бел л.т.