Ұто директоры Қ. C.Әбдиев 2015 ж. «Теологиялық ілімдер негізі» пәні бойынша

Теология ілімі: анықтамасы, зерттеу тақырыбы, мәселелері, мақсаты, теологиялық атаулардың шығу себептері. Құдайлық ілім және теологиялық ілімнің қалыптасу және даму тарихы. Теологиялық ілімнің кезеңдері. Діни-практикалық үкімдері және түрлері: сенімдік, құқықтық-практикалық, интуициялық және моральдық үкімдер. Діни құқықтық-практикалық үкімдерінің қайнарлары: Қасиетті жазбалар (құдай сөзі және дін құрушылар түсініктемелері), Кейінгі дәуір ғалымдарының тұжырымдары мен келісімдері. Діни және саналық дәлелдер. Ілім: мәлімет алу жолдары, сезім мүшелері, ақыл және аян. Ілімнің дәрежелері. Ілім жолдары: құқықтық, діни және философиялық. теологиялық ілімдердің әдістері. Дін және ақыл. Теологиялық ілімдердің қалыптасу және даму ерекшеліктері: бастапқы және негізгі кезеңдері. Теологиялық ілімдер пайда болуының алғышаттары және қалыптасуына әсер еткен факторлар. Теологиялық (сенімдік) ағымдардың қалыптасуы және ерекшеліктері. теологияда сенімдік мектептер: бастапқы дәуір және кейінгі дәуір мектептері. Діни жазбалар желісінде қалыптасқан мектептер және діни жазбалар мен әлеуметтік-мәдени, философиялық және саяси талаптар негізінде қалыптасқан мектептер.

Сенімнің мәні: жалпы және жалқы сенім, еліктеушілік және ақиқат сенімдері (таңдаулылардың және көпшіліктің сенімі). Сенім сипаттамалары мен анықтамалары. Діни мектептерде сенімнің әрекетпен байланысы туралы көзқарастары. Сенімнің артуы және кемуі мәселесі. Үлкен күнә мәселесі және мектептердің дәлелдері. Үлкен күнәға алып баратын және одан арылу жолдара. Құдайға сенім: Құдайдың бар екендігіне дәлелдер: табиғат, саналық және моральдық дәлелдер. Теологтар, философтар. Кәпір, жолдан адасқан (еретик), екіжүзді, діннен шығу.

Құдайлық субстанция және сипаттамалары. Құдайдың сипаттары. Құдайдың бірлігі. Діни мектептерде құдайлық сипаттар мен мәні туралы айырмашылықтар мен ұқсастықтар. Құдайлық болмыстың бар екендігіне космологиялық, телеологиялық, онтологиялық, моральдық дәлелдер. Теологиялық таным мәселесі. Құдайдың жаратқандары: періштелер, жындар және шайтандар. Періштелердің жаратылыстары. Періштелер түрлері.

Пайғамбарларға тән сипаттамалар. Пайғамбарлар және олардың ізін басушалар. Пайғамбарлық ерекшеліктері. Пайғамбарға сену – құдайға сену. Наби және Расул. Хазіреті Мұхаммед – ең соңғы пайғамбар. Пайғамбарлық туралы теологиялық мектептер ұстанымдары. Әйелдерден де пайғамбар болған ба? құдайлық қасиетті жазбалар дегеніміз не? құдайлық кітаптар неге жіберілген? Құдайлық қасиетті кітаптардың түрлері және атаулары. Қасиетті кітаптардың барлығына иман келтіру – теологиялық сенім негіздерінің бірі. Аянның мәні. Аян дегеніміз не? Аяннің түрлері. Қасиетті жазбалар – құдайдың сөзі. Қасиетті жазбалар жаратылған ба?

Адам өлімсіздігінің мәні. О дүние дегеніміз не? Қабір өмірі. Сұраулар. Үлкен күнә мәселесі. Қияметтің белгілері: үлкен және кіші белгілері. О дүниенің моральдық маңызы. Құдайдың алдында есеп беру. Қыл көпір. Жұмақ және тозақ. Кәпірлердің және діндарлардың жағдайы. Күнәхар діндарлар. О дүниеде құдай көріне ме?

Діни ілімдерде адамның мәні мен маңызы. Теологиялық ілімдерде адамның орны және мәні. Адам мәселесінің басқа ілімдермен байланысы. Адам – құдайдың жаратылысы. Құдайды ақылмен тану мәселесі. Адамның артықшылығы – ақыл. Тағдыр, адам әрекеттері, адам қалауы және қалау еркіндігі, әділет, жақсылық пен жамандық мәселелері. Теологиялық мектептерде адам және адам қалауы мен еркіндігі және тағдыр мәселесі. Адам өміріндегі ақыл мен қасиетті жазбалардың рөлі.