Тобық Жармағамбетов “Отамалы” шығармасы Атырау-2021

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау Университеті Көптілді білім беру факультеті Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы

Дайындаған: ҚТӘ 1курс, 101-1 топ

Мақсаты:

• Т.Жармағамбетовтың “Отамалы” шығармасының мазмұндық ерекшеліктерін сипаттау, шығарманың жазылу ерекшеліктерін айқындау

Жоспар:

І. Кіріспе:

Т.Жармағамбетовтың өмірі мен шығармашылығы

ІІ. Негізгі бөлім

• “Отамалы” шығармасындағы табиғат пен адамның байланысы;
• “Отамалы” шығармасының әдебиеттегі орны, маңызы;

ІІІ. Қорытынды.

Тобық Жармағамбетов (1934, Ақтөбе облысы Байғанин ауданы Жарқамыс ауылы — 1973, Ақтөбе қаласы) — жазушы. 1957 жылы ҚазМУдің филология факультетін бітірген. Сосын өзінің туған поселкесінде орта мектепте мұғалім болған. Ақтөбе телевизия студиясының аға редакторы және бас редакторы болып істеген. Ақтөбе облысының «Коммунизм жолы» газеті редакциясында және өмірінің соңғы кездерінде мәдени ескерткіштерді қорғау қоғамында қызмет істеген. Повесть, әңгіме жанрында, теледраматургия саласында қалам тартты. 

• Тобық Жармағамбетов (1934, Ақтөбе облысы Байғанин ауданы Жарқамыс ауылы — 1973, Ақтөбе қаласы) — жазушы. 1957 жылы ҚазМУдің филология факультетін бітірген. Сосын өзінің туған поселкесінде орта мектепте мұғалім болған. Ақтөбе телевизия студиясының аға редакторы және бас редакторы болып істеген. Ақтөбе облысының «Коммунизм жолы» газеті редакциясында және өмірінің соңғы кездерінде мәдени ескерткіштерді қорғау қоғамында қызмет істеген. Повесть, әңгіме жанрында, теледраматургия саласында қалам тартты. 

“Отамалы”шығармасы ең алғаш “Жұлдыз” журналында жарық көрген Шығарма баяндама түрінде жазылған повесть. Негізгі тақырыбы табиғат пен адам арасындағы байланыс. Отамалы қойшының табиған тілін түсінуі, қозыларды суықтан сақтап, өз жанын аямағаны. Яғни, табиғатқа деген қамқорлық.

• “Отамалы”шығармасы ең алғаш “Жұлдыз” журналында жарық көрген Шығарма баяндама түрінде жазылған повесть. Негізгі тақырыбы табиғат пен адам арасындағы байланыс. Отамалы қойшының табиған тілін түсінуі, қозыларды суықтан сақтап, өз жанын аямағаны. Яғни, табиғатқа деген қамқорлық.

Шығарманың басты кейіпкері – бай малын бағушы қойшы-Отамалы. Оның тағдыры – Жалғыздық. Қолындағы бары иті мен жалғыз жарым лашығы. Азатпы өмірге бойы үйренген ол көктемнің соңғы күндері Жапан байдың айтуымен бір қора қойды түнде жайылымға алып шықпақ болады.

• Шығарманың басты кейіпкері – бай малын бағушы қойшы-Отамалы. Оның тағдыры – Жалғыздық. Қолындағы бары иті мен жалғыз жарым лашығы. Азатпы өмірге бойы үйренген ол көктемнің соңғы күндері Жапан байдың айтуымен бір қора қойды түнде жайылымға алып шықпақ болады.

Отамалы қарғаның қиналып ұшқанынан ауа-райының қолайсыздығын түсініп байдан қалың бешпент, қысқы етік сұрамақ болып ниеттенеді. Алайда, онысынан түк нәтиже болмайды.

Осылайша Отамалы жалаң күпәйкісін киіп алып жарым түнде қойларды жайылымға алып шығады. 5күн бойы қарлы боранмен арпалысады. Бұл 5күн оқиғаның шарықтау шегі. Қой қоздауы қарлы боранмен кез-келіп, оларды қорғаймын деп еңселі табиғаттан жеңіледі.

• Осылайша Отамалы жалаң күпәйкісін киіп алып жарым түнде қойларды жайылымға алып шығады. 5күн бойы қарлы боранмен арпалысады. Бұл 5күн оқиғаның шарықтау шегі. Қой қоздауы қарлы боранмен кез-келіп, оларды қорғаймын деп еңселі табиғаттан жеңіледі.

Содан бері аңыз бойынша Отамалының лағнеті жыл сайын қарлы боран болып келеді деген сыбыс бар.

• Содан бері аңыз бойынша Отамалының лағнеті жыл сайын қарлы боран болып келеді деген сыбыс бар.

Қорытынды

• Сонымен, бұл шығармадан не білдік? Отамалы. Көктемнің бас кезіндегі ауа-райының ең жайсыз мерзімі. Бес күн соққан боранды халық «Отамалы», «Бесқонақ», «Құралай» атап кетіпті. Жыл сайын дәл осы уақытта бір соғып тұрады екен...

Назарларыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 0,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: