6.2 Топырақтың физико-механикалық қасиеттеріне жатады: иленгіштігі,
жабысқақтығы, ісінуі, сығылысуы, байланыстылығы, тығыздығы, және
ӛңдеуге деген қарсы тҧруы.
Иленгіштігі – белгілі бір кҥш салғанда ӛз тҧрпатын бҧзбай қайтармай
ӛзгерту (илену) және ол кҥшті жойылған кезде ӛзінің бҧрынғы қалпына келу
қасиеті. Ол топырақтың механикалық қҧрамы, алмаспалы катиондар қҧрамы
және белгілі ылғалдылықтың диапазонында байқалады.
Жабысқақтығы – бҧл топырақтың басқа денелер беттеріне жабысу
қабілеті. Жабысқақтық мӛлшері топырақты жабысу бетінен жҧлып алуға
қавжетті кҥшімен анықталады, г/см
2
ӛлшенеді. Жабысқақтық топырақтың
механикалық қҧрамы, дисперстік дәрежесі, сіңірілген катиондар қҧрамы,
қҧрылымы және ылғалдылығына байоаняысты болады. Гумус мӛлшерлері
кӛп топырақтар тіпті ылғалдылығы жоғары болғанның ӛзінде де жабысқақты
болмайды. Жабысқақтықпен топырақтың физикалық пісуі деген ҧғым
байланысты (механикалық ӛңдеу кезінде топырақтың жақсы ҧсатылу және
ӛңдеу қҧралдарына жабыспау кҥйі).
Ісінуі – топырақтың ылғалдануына байланысты ісінуі, ол топырақтың
механи калық, минаралдық және химиялық қҧрамына байланысты болады.
Ең кӛп ісінетін қҧрамында сіңірілген натрий бар балшықты топырақтар.
Сығылысуы – қҧрғау кезінде топырақ кӛлемінің азаюы.
Достарыңызбен бөлісу: | 
