| Топырақтың қатты фазасының тығыздылығы – бҧл топырақтың
қатты фаза массасының осы кӛлемдегі +4
о
С судың массасына қатынасы.
Оның мӛлщері минаралдық топырақтарда 2,4-тен 2,8 г/см
3
-ге дейін
қҧбылады және оның минералдық қҧрамы мен органикалық заттардың
мӛлшеріне байланысты болады.
Қуыстылығы – бҧл топырақтың қатты бӛлігі арасындағы қуыстардың
қосындысымен есептеледі, ол бір текше топырақ кӛлеміндегі кеуектердің
(қуыстардың) ҥлесін пайыз мӛлшерімен ӛлшеу арқылы сипаттайды.
МИнаралдық топырақтардың әртҥрлі қабаттарында оның қуыстылығы кең
мӛлшерде (25-80%) қҧбылады, гумус қабаттарында әдеттегіше 50-60%, ал
батпақты шымтезектерде 80-90% болады.
Қуыстардың шамасына байланысты капиллярлық (тҥтіктілік) және
капиллярлы емес қуыстылық деп ажыратылады.
Ең оңтайлы ылғалдану және ауамен қамтамасыз етілу топырақта
капиллярлы және капиллярлы емес қуыстылық арақатынасы 1:1 байқалады.
Топырақтың қуыстылығы ең алдымен оның қҧрылымдылығымен
анықталады, сонымен қатар тығыздылығы, механикалық және минералдық
қҧрамына байланысты болады.
Топырақтың жалпы қуыстылығын тӛмендегідей теңдеу арқылы
есептейді:
d
v
Р общ = (1 - ----)100,
d
мҧнда d
v
– топырақ тығыздылығы,
d
–топырақтың қатты фазасының тығыздылығы.
Качинскийдің шкаласы бойынша егер топырақтың кеуектілігі 55-65 %
болса оған «ӛте жақсы» баға беріледі.
44
Топырақтың жалпы қуыстылығымен оның маңызды қасиеттері: су
ӛткізгіштілігі және ауаӛткізгіштілігі, топырақ пен атмосфера арасындағы
газалмасуы анықталады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
